تأثیر آموزش مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای بر مهارت حل مسأله دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

2 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

هدف: این مطالعه، با هدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی چهارمؤلفه‌­ای بر مهارت حل مسأله دانشجویان انجام شده است.
روش: در این مطالعه از روش تحقیق شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌­آزمون و پس‌­آزمون همراه با گروه کنترل استفاده شد. شرکت­‌کنندگان شامل 23 نفر از دانشجویان کارشناسی رشته علوم تربیتی– گرایش تکنولوژی آموزشی دانشگاه اراک، در سال تحصیلی 98-1397 بودند که به‌صورت در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (11 نفر) جای گرفتند. یادگیرندگان در گروه آزمایش درس تولید محتوای الکترونیکی را براساس الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌­ای گذراندند، درحالی‌که روش آموزش در گروه کنترل روش مرسوم بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه­‌ی حل مسأله­‌ی هپنر و پترسون (1982) بود. برای تحلیل داده­‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد.
یافته‌­ها: یافته­‌های آماری نشان داد که روش آموزشی مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌­ای بر مهارت حل مسأله­‌ی دانشجویان تأثیر نداشته است (0.05>P).
نتیجه‌­گیری: در پرورش مهارت‌های حل مسأله علاوه بر الگوها و روش‌های آموزشی عوامل دیگری نیز دخیل هستند که بایستی در فرایند آموزش مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Instruction Based on Four-Component Educational Design Model on Student's Problem-Solving Skills

نویسندگان [English]

  • Shiva Abazari 1
  • Mohsen Bagheri 2
  • Toraj Sepahvand 3
1 Master of Educational Technology, Arak University, Arak, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Arak University, Arak, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Arak University, Arak, Iran
چکیده [English]

Objective: The aim of this study was to investigate the effect of a four-component educational design model on problem solving skills of university students.
 Method: in this study a quasi-experimental research method with pre-test and post-test design with control group was used. Participants in this study included 23 undergraduate students in the field of educational sciences - educational technology major of Arak University, in the academic year 2019-2020, were chosen by convenience and purposive sampling and randomly assigned into two experimental groups, 12 and control. , 11 subjects. Learners in the experimental group took the course of electronic content production based on a four-component educational design model, while the teaching method in the control group was the conventional method. The data collection tool was Hepner and Patterson (1982) problem solving questionnaire.  Analysis of covariance (Ancova) was used to analyze the data.
Results:  Statistical findings showed that the instructional method based on the four-component instructional design model had no significant effect on students' problem-solving skills (p> 0.05).
Conclusion: In addition to educational models and methods, there are other factors involved in developing problem-solving skills that should be considered in the educational process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Four-component model
  • educational design
  • problem solving skills
خوانین‌زاده، ربابه. (1388). تأثیر آموزش توابع ریاضی در محیط فناوری اطلاعات و ارتباطات با رویکرد سازنده­گرایی بر توانایی حل مسأله، سطوح یادگیری از حوزه شناختی و خودکارآمدی ریاضی دانش آموزان (دختر) سال دوم دبیرستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
رضوی، سید عباس. (1386). مباحث نوین در فناوری‌های آموزشی. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران.
زارع، حسین، پروانه، نهروانیان.(1396). «تاثیر دوره آموزش تفکر انتقادی بر سبک های تصمیم گیری و سبک های حل مسئله». دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، (9)4، 31-13.
رضوی، سید عباس. (1390). روند­های اخیر و آتی طراحی آموزشی. مجله رشد تکنولوژی آموزشی. (27)5، 21-18.
سالاری، مصطفی. (1393). تأثیر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه­ای بر میزان بار شناختی بیرونی و مهارت حل مسأله در درس فیزیک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
سالاری، مصطفی و امیرتیموری، محمدحسن. (1396). «بررسی تأثیر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای بر میزان بار شناختی بیرونی و یادگیری موضوع‌های پیچیده». روانشناسی تربیتی، (44)13، 197-173.
سیف، علی­اکبر. (1393) .روان‌شناسی پرورشی نوین؛ روا‌ن‌شناسی یادگیری و آموزش (ویرایش ششم). تهران: انتشارات دوران.
فردانش، هاشم. (1391). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.
فرضی، حمیده، و زارعی، حیدرعلی. (1394). «بررسی رابطه بین مسؤولیت‌پذیری با سبک­های حل مسأله در دانش­‌آموزان پایه ششم شهرستان شاهین‌دژ در سال تحصیلی 94-1393». فصلنامه روانشناسی تربیتی، 4(24)، 69-59.
فیضی کنجینی، لیلی؛ فداکارسوقه، ریحانه؛ چهرزاد، میترا و کاظم‌ن‍ژاد، احسان. (1395). «مهارت‌های حل مسأله دانشجویان پرستاری و عوامل مرتبط با آن». پرستاری و مامایی جامع‌نگر، (81)26، 95-86.
کشاورز، فریبا. (1394). رابطه‌ی بین مهارت حل مسأله و تمایل به برنامه‌ریزی با پیشرفت تحصیلی در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
کلارک، کولوین، مایر، ریچارد. (2011). یادگیری الکترونیکی و علم آموزش (راهنمای عملی کاربران و طراحان یادگیری چندرسانه‌ای). ترجمه جواد حاتمی و کیومرث تقی‌پور (1398). چاپ چهارم. تهران: انتشارات آواری نور
ناعمی، علی محمد؛ کریمی، علی و فقیهی، سمانه. (1399). «تأثیر الگوی چرخه یادگیری مبتنی بر رویکرد سازنده‌گرایی بر انگیزش تحصیلی و خلاقیت دانش‌آموزان دختر پایه هفتم». راهبردهای شناختی در یادگیری، (14)8، 186-163.
نوروزی، داریوش و رضوی، سید عباس. (1394). مبانی طراحی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.
محققی، حسین، محققی، آذر، افشار، معصومه.(1399). «بررسی تاثیر نرم افزار آموزشی مبتنی بر الگوی گانیه و بریگز بر سطوح شناختی، یادگیری و نگرش در درس ریاضی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی». دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، (15)8، 129-144.
Bay, E., Bagceci, B. & Cetin, B. (2012). “The Effects of Social Constructivist Approach on the Learners’ Problem Solving and Metacognitive Levels”. Journal of Social Sciences 8(3), 343-349.
Ersoy, E.(2016). “Problem solving and its teaching in mathematics”. The online journal of new Horizons in Education, 6, 79-87.
Heppner, P. P., Petersen, C. H. (1982). “The Development and implications of a personal problem- solving  inventory”. Journal of counseling psychology, 1, 66-77.
Frerejean J., van Merriënboer J. J. G., Kirschner, P. A., Roex, A., Aertgeerts, B., Marcellis, M. (2019). “Designing instruction for complex learning: 4C/ID in higher education”. Uropian Journal of Education,Research, Development and Policy. 54, 513-524. https ://doi.org/10.1111/ejed.12363.
Lim, J. R.; Robert A. & Olina. Z. (2008). “The effects of part-task and whole-task instructional approaches on acquisition and transfer of a complex cognitive skill”. Education Tech Research Development. 57, 61-77. DOI 10.1007/s11423-007-9085-y.
Marwazi, M., Masrukan, & Putra, N. M. D. (2018). “Analysis of problem solving ability based on field dependent cognitive style in discovery learning models”. Journal of primary education, 8(2), 127-134.
Morrison, G. R., Ross, S. M., & Kemp, J. E. (2019). Designing effective instruction, 8rd ed. New York: John Wiley
Padmanabhan, J., Rao Manjula, P. (2011). Effectiveness of constructivist approach on the problem solving ability in science of VIISTD. Students. regional Institute of Education (NCERT).
Reigeluth, C. M. (2013). Instructional design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. II). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Sunandar, M., Zaenuri & Dwidayati, N. (2018). “Mathematical mathematical problem solving ability of vocational school students on problem based learning model nuanced ethnomatematics reviewed from adversity quotient”. Unnes journal of mathematics education research, 7(1), 1-8
Van Merrienboer, G., Clark, R. E., de Croock, M. B. M. (2002). “Blueprints for complex learning: The 4C/ID-model”. Educational Technology, Research & Development, 50(2), 39-64. 
Van Merriënboer, J., Kester, L. (2014). The Four-Component Instructional Design Model: Multimedia Principles in Environments for Complex Learning. In R. Mayer (Ed.), The Cambridge Handbook of Multimedia Learning (Cambridge Handbooks in Psychology, pp. 104-148). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9781139547369.007