مقایسه سازماندهی- برنامه‏ریزی، استدلال و حافظه کاری در کودکان با و بدون اختلال خاص یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه بجنورد

2 کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی

چکیده

هدف: کودکان با اختلال خاص یادگیری علیرغم داشتن هوش‏بهر متوسط یا بالاتر از متوسط در کارکردهای اساسی تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی دشواری دارند. هدف از این پژوهش مقایسه سازماندهی-برنامه‏ریزی، استدلال و حافظه کاری در کودکان با و بدون اختلال خاص یادگیری بود.
روش: این پژوهش از نوع علی-مقایسه‏ای بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان عادی و کلیه دانش‌آموزان با اختلال خاص یادگیری پایه چهارم ابتدایی در مدارس پسرانه شهر گناباد بود. نمونه شامل 30 دانش‏آموز با اختلال خاص یادگیری و 30 دانش‏آموز عادی که در سال تحصیلی 92-91 مشغول به تحصیل بودند، می‏شد. از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای انتخاب دانش‏آموزان با اختلال خاص یادگیری و برای دانش‏آموزان عادی از روش نمونه‏گیری خوشه‏ای چندمرحله‏ای استفاده شد.
یافته‏ها: یافته‏های پژوهش نشان داد که عملکرد کودکان عادی در کارکردهای اجرایی به‌طور معنا‏داری نسبت به انواع اختلال‏های خاص یادگیری متفاوت است (p<0/05)، همچنین مشخص شد انواع اختلال خاص یادگیری (خواندن، نوشتن و ریاضی) در کارکردهای اجرایی تفاوت معنا‏داری با یکدیگر ندارند (p>0/05).
نتیجه‏گیری: با استناد به یافته‏های این پژوهش می‏توان نتیجه گرفت که کودکان با انواع اختلال‏های خاص یادگیری در کارکردهای اجرایی عملکرد پایین‌تری نسبت به کودکان عادی دارند و این مسأله باید در ارزیابی و درمان این کودکان مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Organizing-Planning, Reasoning and working memory in children with and without Specific Learning Disorder

نویسندگان [English]

  • Abbas Nesayan 1
  • roghaye asadi ghandomani 1
  • mohammad moradi 2
چکیده [English]

Objective: Children with learning disorders despite having average or above average IQ have difficulty in the basic academic skills such as reading, writing and math. The aim of this study was comparison of organizing-planning, reasoning and working memory in children with and without specific learning disorders.
Method: This study was Ex post facto research. The study population was included all boy students with and without specific learning disorder in fourth grade in Gonabad city. The sample consisted of 30 students with learning disorders and 30 normal students that were enrolled in2012-2013 year. Student with specific learning disorders selected through simple random sampling method and normal students selected with multi-stage cluster sampling.
Results: The results showed that the performance of normal children in executive functions was significantly different from children with specific learning disorders (p< 0/05), also difference between type of specific learning disorders (reading, writing and math) in executive functions was not significant (p> 0/05).
Conclusion: According to the findings can say that performance of children with specific learning disorders in executive functions than normal children is low, so it should be noted in their assessment and treatment programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizing-planning
  • reasoning
  • working memory
  • specific learning disorder
امینایی، فرشته و موسوی­نسب، سید حسین. (1393). «مقایسه کارکردهای اجرایی دانش‏آموزان دارای اختلال خواندن با دانش‏آموزان عادی». فصلنامه تازه‏های علوم شناختی، 16 (3): 60-53.
برک، لورا. (1392). روانشناسی رشد (ترجمه یحیی سیدمحمدی)، جلد دوم، تهران: انتشارات ارسباران.
بهرامی، هادی. (1390). آزمون‌های روانی (مبانی نظری و فنون کاربردی). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
تبریزی، مصطفی. (1389). درماناختلال­هایریاضی. چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات فرا روان.
حق‏طلب، طاهره، یزدانی، فریدون و آقایی، افسانه. (1394). مقایسه‏ی اثربخشی شیوه‏های آموزشی چندحسی اورتون و فرنالد بر بهبود اختلال نوشتن دانش‏آموزان نارسانویس شهر ملایر. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 3(4): 85-71.
سلطانی کوهبنانی، سکینه؛ علیزاده، حمید؛ هاشمی، ژانت و صرامی، غلامرضا. (1391). «مقایسه کارکردهای اجرایی دانش‏آموزان دارای اختلال ریاضی با دانش‏آموزان عادی». فصلنامه تازه‏های علوم شناختی، 14(3): 84-75.
شریفی، علی‏اکبر و داوری، رقیه. (1391). «شیوع ناتوانی‏های یادگیری در دانش‏آموزان پایه‏ی اول و دوم ابتدایی استان چهارمحال و بختیاری». مجله‏ی ناتوانی‏های یادگیری، 1(2): 76-63.
شهیم، سیما. (1385). مقیاس تجدیدنظر شده هوشی وکسلر برای کودکان، دستور کار و هنجارها، انتشارات دانشگاه شیراز.
عابدی، احمد. (1387). پیش‌آیندهای شناختی وعاطفی یادگیری ریاضی در کودکان. دهمین کنفرانس آموزش ریاضی کشور، یزد.
پورعبدل، سعید؛ صبحی قراملکی، ناصر؛ بسطامی، مالک و غضنفری، هادی. (1395). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر کاهش تعلل ورزی تحصیلی دانش‏آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 4(6): 171-157.
قمری­گیوی، حسین؛ نریمانی، محمد و ربیعی، ژاله. (1388). «مقایسه کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی، ناتوانی در یادگیری و کودکان بهنجار». مجله‏ی اصول بهداشت روانی، 11(4): 333-322.
گنجی، حمزه. (1393). راهنمای کامل تغیرات و نکات ضروری DSM_5. چاپ اول، تهران: نشر ساوالان.
گنجی، حمزه. (1394). آزمون‏های روانی (مبانی نظری و عملی). تهران: نشر ساوالان.
میرمهدی، سید رضا؛ علیزاده، حمید و سیف نراقی، مریم. (1388). «تاثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد ریاضیات و خواندن دانش آموزان دبستانی با ناتوانی‏های یادگیری ویژه». پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 9(11): 12-1.
نریمانی، محمد و رجبی، سوران. (1384).« بررسی شیوع و علل اختلا ل‏های یادگیری در دانش آموزان دوره ابتدائی استان اردبیل». پژوهشدرحیطهیکودکاناستثنائی، 17(3): 252-231.
Altarac, M. (2007). Prevalence of Learning Disability among United States Children with Asthma and Diabetes. Annals of Epidemiology, 17(9): 746-747.
Boyd, B. A.; McBee, M.; Holtzclaw, T.; Baranek, G. and Bodfish, J. W. (2009). “Relationship among repetitive behaviors, sensory features and executive function in high functioning autism”. Autism spectrum Disorders, 3(4): 959-966.
Bull, R. and Scerif, G. (2001). “Executive functions as a predictor of children's mathematics ability: Inhibition, shifting, and working memory”. Developmental Neuropsychology, 19: 273-293.
Chandrasekaran, B.; Hornichel, J.; Skoe, E.; Nicol, T. and Kraus, N. (2009). “Context - dependent encoding in human auditory brain stem relates to hearing speech in noise: implication for developmental dyslexia”. Neuron, 64: 311-319.
Coleman, M. R. (2005). “Academic strategies that worked for gifted student with learning disabilities”. Teaching exceptional children, 38 (1): 28-32.
Geary, D. C. (2010). “Mathematical disabilities: Reflections on cognitive, neuropsychological, and genetic components”. Learning and Individual Differences, 20(2): 130-133.
Gioia, G. A.; Isquith, P. K.; Guy, S. C. and Kenworthy, L. (2000). Behavior rating inventory of executive function. PAR, USA.
Hill, E. L. (2004). “Evaluating the theory of executive dysfunction in autism”. Developmental Review, 24: 1-40.
Kirk, S.; Gallagher, J. J. and Coleman, M. (2015). Educating Exceptional children. Wadsworth.
Masterson, J. and Evans, H. (2005). “Verbal analogical reasoning in children with language-learned disabilities”. Journal of learning disabilities, 22: 157-178
Meltzer, L. (Ed.) (2007). Executive function in education: From theory to practice. New York:Guilford Press.
Njesgte, D. V.; Liberman, J. A.; Fassler, D. and Peele, R. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-5. Fifth Edition, American Psychiatric Association. Washington, DC. London: American Psychiatric Publishing.
Salthouse, T. A. (2005). “Relations between cognitive abilities and measures of executive functioning”. Neuropsychology, 19 (4): 532-545.
Semrud – clikeman, M. (2005). “Neuropsychological. Aspects for Evaluating Disabilities”. Journal of Learning Disabilities, 38: 563-568.
Swanson, L. H. and Jerman, O. (2007). “The influence of working memory on reading growth in subgroups of children with reading disabilities”. Journal of Exceptional Child Psychology, 96(4): 249-261.
Van der Sluis, S.; De Jong, P. F. and Van Der Leij, A. (2003). “Inhibition and shifting in children with learning deficits in arithmetic and reading”. Journal of Experimental Child Psychology, 87: 239-266.