تأثیر آموزش راهبردهای شناختی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام

2 دانشجوی دکترای روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام

چکیده

هدف: هدف پژوهش، بررسی تعیین تأثیر آموزش راهبردهای شناختی (مدل انگلرت) بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان پایه پنجم ابتدایی دارای اختلال یادگیری خاص در زمینه­ی اختلال نوشتن است.
روش: روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش­آزمون پس­آزمون با گروه کنترل می­باشد جامعه آماری 480 دانش­آموز دارای اختلال نوشتن پایه پنجم ابتدایی شهر ایلام بوده، حجم نمونه به شیوه­ی نمونه­گیری تصادفی ساده 60 نفر (30 نفر دختر و 30 نفر پسر)، که در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین‌ شدند. برای ‌سنجش ‌متغیرهای پژوهش، از پرسش­نامه تحلیل محتوای بیان نوشتاری، آزمون هوش ریون، فهرست رفتاری کودک، خرده آزمون خواندن املای فارسی، مصاحبه بالینی و آزمون پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان استفاده شده است، پس از انتخاب گروه­های آزمایش و کنترل، ابتدا بر روی هر دو گروه پیش­آزمون اجرا شد، سپس مداخله آزمایشی فقط بر روی گروه آزمایش در 25 جلسه در پنج مرحله مجزا ارائه گردید و پس از اتمام برنامه، پس­آزمون روی هر دوگروه اجرا شد. سپس داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس یک راهه و آزمون توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته­ ها: نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای شناختی در کاهش اختلال مؤثر بوده و تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل معنی­دار است. همچنین بین دانش­آموزان دختر و پسر تفاوت معنی­داری در عملکرد تحصیلی بعد از دریافت آموزش راهبردهای شناختی مشاهده نشد.
نتیجه­ گیری: بر این اساس می­توان نتیجه گرفت که آموزش راهبرد­های شناختی بر پیشرفت تحصیلی می­تواند رویکرد درمانی مؤثری برای دانش­آموزان دارای اختلال نوشتن باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effects of cognitive strategies on the education achievement of students with specific learning disorder

نویسندگان [English]

  • shahram mami 1
  • elyas niyazi 2
  • kamran amiriyan 2
چکیده [English]

Objective: The aim of this study was to evaluation the effect of training cognitive strategies (Englert model) on the education achievement of students in the fifth grade that has a specific learning disability in Dysgraphia.
Method: Experimental methods were pre-test and post-test with control group. Statistical Society was 480 students in fifth grade in Ilam with Dysgraphia. Sample size was a simple random sampling method, 60 patients (30 female and 30 male), who were divided into experimental and control groups. To measure variables is used, the questionnaire content analysis of the written language, Raven intelligence test, Child Behavior Checklist, Persian spelling in reading test, interview and student achievement test. After selecting the experimental and control groups, the pre-test was performed on both groups, , the experimental intervention only on the experimental group were presented in 25 sessions in five different stages ,and after completion of the program, then past - test was performed on both groups. The data were analyzed with using ANOVA and Tukey test.
Results: The results showed that cognitive strategies are effective in reducing disorder and is a significant difference between control and experimental groups. As well as significant differences between male and female students in academic performance was not observed after teaching cognitive strategies.
Conclusion: On this basis, it can be concluded that cognitive strategies training can be effective as therapeutic approach, on education achievement in students with Dysgraphia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Strategies
  • education achievement
  • specific learning disorder
  • Dysgraphia
آخنباخ، توماس و رسکورلا، لسلی (2004). کتابچه راهنمای فرم­های سن مدرسه نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ. ترجمه­ی. اصغر مینایی. تهران: پژوهشکده کودکان استثنایی.
آدم­زاده، فاطمه (1387)؛ تأثیر آموزش راهبردهای شناختی در اصلاح نوشتاری دانش­آموزان دارای ناتوانی یادگیری پایه پنجم ابتدایی شهرستان نجف­آباد، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
آوانسیان، اما (1385)؛ نقش آموزش راهبردهای دانش­آموزان دختر مدارس روزانه مقطع راهنمایی شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
بشاورد، علی­اکبر (1386)؛ تأثیر آموزش راهبردهای شناختی بر عملکرد حل مسأله و ریاضی دانش­آموزان عقب­مانده ذهنی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
گروه پژوهش و اندازه­گیری و ارزشیابی آموزشی (1377)؛ آزمون پیشرفت تحصیلی زبان فارسی دوره ابتدایی و راهنمایی تحصیلی، راهنمایی اجرا، نمره­گذاری و تفسیر، تهران پژوهشکده تعلیم و تربیت.
گنجی، مهدی (1393)؛ آسیب­شناسی روانی بر اساس DSM- V. تهران: انتشارات ساوالان.
سیدعباس­زاده، میرمحمد؛ گنجی، مسعود و شیرزاد، علی (1382)؛ بررسی رابطه­ی هوش، پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان پایه­ی سوم راهنمایی تحصیلی مدارس استعداد درخشان شهرستان اردبیل. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان اردبیل.
شریفی، حسن پاشا و شریفی، نسترن (1392)؛ روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات سخن.
نورمحمدی، فرحناز (1385)؛ تأثیر راهبرهای شناختی و رایانه­ای در کارآمدی نوشتاری نمونه­ای از کودکان نارسانویس، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
Bai, W and Korinek, L. (2013); Motivating Students with Learning Disabilities School of Education, Curriculum and Instruction, Special Education.
Chapman, G. and Tunmer, J. (2013); The effects of mental comprehension strategies in learning disabled student. Journal of Learning Disabilities, 18: 111-122.
Cooke, E. and Torrance, M. (2012); The Effects of Manipulating Planning Knowledge on Writing Quality in primary-Age Writers, Center for Education Psychology Research and Institute for Educational policy Research, Staffordshire University.
Delapaz, S. and Graham, S. (2012); Strategy instruction in planning: effects on the writing performance and Behavior of student with Learning disabilities. Exceptional Children, 63: 167-181.
Engelert, C. S. (1990); Unraveling the Mysteries of writing Strategy Instruction. In T. E.Scruggs and B.Y.L.Wong (Eds), Intervention Research in Learning Disabilities. New York Sprining-Verlage.
Englert, C. S.; Raphael, T. E.; Fear, L. and Anderson, L. M. (1988); Student Met cognition Knowledge about how to write informational texts. Learning Disability Quarterly, 11: 18-46.
Englert, C. S. and Dunsmore, K. (2002); A diversity of teaching and learning paths: Teaching writing in situated activity. Social Constructivist Teaching, 9: 81-130.
Fletcher, J. M. and et al. (2013); Assessment of Reading and Learning Disabilities: A Research – Based Intervention - Oriented Approach, Journal of School Psychology, 40: 27, 63.
Graham, S.; Macarthur, C. and Schwartz, S. (2005); Effects of Goal setting and procedural facilitation on the revising behavior and Writing performance of students With Writing and Learning problems. Journal of Educational psychology, 87: 230-240.
Graham, S.; Macarthur, Ch.; Schwartz, SH. and Page- Voht, V. (1992); Improving the composition of Student with learning disabilities using a strategy involving product and process goal setting, Exceptional Children, 22: 322-335.
Gerstein, R.; Carnine, D. and Blake, G. (2009); Story grammar: An approach for prompting at-risk
Secondary student, comprehension of literature. Elementary School Journal, 91: 19-42.
Mason, Linda H.; Harris, Karen, R. and Graham, Steve. (2013); Self-Regulated Strategy Development for Students With Writing Difficulties. Theory into Practice, 50(1): 20.
Land, S. (2012); Writing with Power, Training and Technical Assistance Center, college of William and Mary School of Education,
Pajares. F.; Miller, M. D. and Johnson. M. J. (2009); Gender differences in writing self-beliefs of elementary school student. Journal of Educational psychology, 41: 50-61.
Page-Voth, V. and Graham, S. (2009); Effects of goal setting and strategy use on the writing performance and self-efficacy of student with writing and learning problems. Journal of Educational psychology, 91: 230-240.
Wong, B. Y.; Wong, R. and Blenkinsopp, J. (2005); Cognitive and Met cognitive strategies. Learning Disability Quarterly, 12: 300-322.