فرا تحلیل یافته‌های مربوط به اثربخشی آموزش‌های فراشناختی بر عملکردهای تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی و دانشجوی دکتری آموزش عالی دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، فراتحلیل و ترکیب نتایج پژوهش­های انجام یافته در زمینه اثربخشی آموزش­های فراشناختی بر عملکردتحصیلی فراگیران است. جامعه پژوهشی، پژوهش­هایی است که سؤال­های پژوهشی نسبتاً یکسانی در مورد اثربخشی آموزش­های فراشناختی در عملکرد تحصیلی داشتند و روش آنها نیز آزمایشی بود.
روش: با بررسی پیشینه، تعداد 9 پژوهش در زمینه اثربخشی آموزشهای فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ایرانی یافت گردید. برای ترکیب نتایج تحقیقات مختلف، از اندازه اثر و  فراتحلیل استفاده شد. با توجه به اینکه تعداد مطالعات بررسی شده، بیشتر از 4 ولی کمتر از 25 است، آزمون میانگین p برای ترکیب نتایج آزمون­ها انتخاب شد و از روش اندازه اثر کوهن نیز برای دست­یابی به مقدار اثر کلی استفاده شد.
یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد که اثربخشی آموزش­های فراشناختی بر عملکردتحصیلی دانش­آموزان ایرانی دارای اندازه اثر (d) 16/2 است. با تبدیل متوسط d به مقادیر z در یک منحنی توزیع نرمال، سطح تحت پوشش منحنی نرمال 98/0 به­دست آمد، که مقدار بالایی است.
نتیجه­گیری: با توجه به اثربخشی آموزش­های فراشناختی بر عملکردتحصیلی ضروری است برای افزایش یادگیری، این آموزش­ها در برنامه درسی دانش­آموزان گنجانده شود. تنها ارایه محتوی به یادگیرندگان کافی نیست؛ باید راه و روش آموختن مواد ارائه شده را نیز  به آنان آموخت. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Meta-Analysis of the Effectiveness of cognitive training on academic performance

نویسنده [English]

  • monireh salehi
چکیده [English]

Objective: The present study aims at Meta-Analysis and synthesis the results of studies on the effectiveness of metacognitive training on the academic performance. Research population is research results that had done on effectiveness of meta cognitive training on academic performance.
Method: By studding the history of related research, 9 researches were found. To combine the results of different studies, the Cohen effect size was used. In respected to number of related research (4>n>25), Mean test of p values and Cohen effect sizes were used to combin results.
Results: Results show that effectiveness of meta cognitive training on academic performance has effect size (d) = 2/16; this d is equal to z 0/98, which is very high.
Conclusion: With respect to the effectiveness of meta cognitive training on academic performance, for enhancing learning; it should be included in the learning and learner curriculum. Delivering content to learners needs to learn the way they learn the material presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-cognition
  • Meta-analysis
  • Academic achievement
  • the size effe
-     ابوالقاسمی، عباس؛ گل­پور، رضا؛ نریمانی، محمد و قمری، حسین (1388)؛ بررسی رابطه باورهای فراشناختی مختل با موفقیت تحصیلی دانش­آموزان دارای اضطراب امتحان،  مطالعات تربیتی و روان شناسی، 10(3)؛ 20-5.
-     جباری، سوسن (1384)؛ تأثیر آموزش فراشناختی خواندن با روش یادگیری مشارکتی (CRIC) بر میزان درک مطلب، توانایی طبقه­بندی و درک معنا توسط کودکان دیر آموز. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز (ویژه نامه علوم تربیتی) 22(4) پیاپی 45: 1-14.     
-     دهقان، مرضیه؛ امیری، شعله و مولوی، حسین (1386)؛ مقایسه اثربخشی آموزش اسنادی و آموزش راهبردهای فراشناختی- اسنادی بر درک مطلب دانش آموزان نارسا خوان دختر. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 7(4): 424-407.
-     سراج خرمی، ناصر؛ برومندنسب، مسعود و یگانه دوست، عصمت (1389)؛ تأثیر آموزش­های فراشناختی بر عملکرد تحصیلی درس ریاضی دانش­آموزان مقطع راهنمایی. یافته­های نو در روان­شناسی5 (13): 67-79.
-     صالحی، جـواد؛ کریمی، یوسف؛ سیف، علی­اکبر و دلاور، علی (1381)؛ تأثیر دانش فراشناختی و آموزش روش خودپـرسشگری هدایت شده، بـر عملکرد حل مسأله کـودکان: یک رویکرد فـرآیند­گرا، مجلـه روان­شناسی 2(8)؛ پیاپی 30: 144-157.
-     صفری، یحیی و مرزوقی، رحمت­اله (1389)؛ مطالعه تجربی بررسی میزان تأثیر آموزش به شیوه فراشناختی بر عملکرد تحصیلی و آگاهی­های فراشناختی دانش آموزان در برنامه درسی علوم دوره راهنمایی. دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد 16 (39): 45-54.
-     عطار خامنه، فاطمه و سیف، علی اکبر (1388)؛ تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری مطالعه فراشناختی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان، پژوهشنامه مطالعات روان­شناسی تربیتی، 6(9): 57-74.
-     فولادچنگ، محبوبه (1384)؛ بررسی تأثیر آموزش فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 14:149-162.
-     قاضی طباطبایی، محمود و ودادهیر، ابوعلی (1389)؛ تهران: انتشارات جامعه شناسان.
-     کارشکی، حسین (1381)؛ تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانش­آموزان، مجله روان­شناسی 6 (1)؛ پیاپی21:  63-84.
-     گردان­شکن، مریم؛ یارمحمدیان، محمد حسین و عجمی، سیما (1389)، تأثیر تدریس بسته فراشناختی بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان مدارک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی 10(2): 140-131.
-     گلاور، ج. ای. برونینگ، آر. اچ (1990)؛ روان شناسی تربیتی، ترجمه کمال خرازی (1375)، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
-     لطف­آبادی، حسین (1374)؛ مقدمه­ای بر ترجمه کتاب روان شناسی تربیتی. روان شناسی تربیتی. گیج و بر لاینر- ترجمه خوی­نژاد و همکاران، مشهد: موسسه انتشارات حکیم فردوسی و پاژ.
-     متولی، محمدحسین (1376)؛ تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب و سرعت یادگیری دانش­آموزان، پایان­نامه کارشناسی­ارشد روان­شناسی تربیتی. دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه تهران.
-     هومن، حیدر علی (1387)؛ راهنمای عملی فرا تحلیل در پژوهش علمی. تهران: انتشارات سمت.
-  Baker. L. (1989). Metacognition, comprehention monitoring and the adult reader. Educational Psychology Review, Vol. 2, 1-38.
-  Chen, L.-J., Ho, R.-G., & Yen, Y.-C. (2010). Marking Strategies in Metacognition-Evaluated Computer-Based Testing. Educational Technology & Society, 13 (1), 246–259.
-  Cross, D.R. & Pariss, S.G. (1988). Developmental and  instructional analyses of childrens metacognition and reading comprehention. Journal of educational psychology, vol. 80, 131-142.
-  Flawell J. H. (1988). Cognitive development ( 3 td ed ). Englewood cliff  N J:prentice- hall.
-  Gurner, R. (1990). Metacognition and reading comprehention. Ablex. Publishing, norwood. N. j. (reprinted).

-  Joseph, N. (2010). Metacognition Needed: Teaching Middle and High School Students to Develop Strategic Learning Skills. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth.. 54(2): 99-103.

-  Kaplan, Avi. (2008). Clarifying Metacognition, Self-Regulation, and Self-Regulated Learning: What’s the Purpose ? Educatinal Psychology Review ;  20:477–484.
-  Lee, C. B.; Teo, T. & Bergin, D. (2009). Children’s Use of  Metacognition in Solving Everyday Problems: An Initial Study from an Asian Context. The Australian Educational Researcher; 36 (3): 89-102.
-  Legg, A. M.  & Locker, J. L. (2009). Math Performance and Its Relationship to Math Anxiety and Metacognition. North American Journal of Psychology; 11(3): 471-486.
-  Pariss, S.G., Cross, D.R. & Lipson, M. Y. (1984). Informed strategies for learning: A program to improve children reading awareness and comprehention. Journal of educational psy cology; 76: 1239-1252.
-  Pariss, S.G. & Jacobs, J. E. (1984). The benefits of informed instrouction for childrens reading awareness and comprehention skills. Child development;. 55: 2083- 2093.
-  Schraw, G. & Moshman D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psycology Review; 7(4): 351-371.
-  Sungur, S. & Senler, B. (2009).  An analysis of Turkish high school students’ metacognition and motivation. Educational Research and Evaluation; 15(1): 45–62.
-  Swanson, H.L. (1990). "Influence of metacognitive knowledge and aptitude on problem solving". Journal of Educational Psychology; 82: 306-314.
-  Zarei, G. R. (2007).The Development of Metacognition in L2 Reading: A Constructivist Vs Transmissional Model of Learning. Journal of Social Sciences & Humanities of Shiraz University; 26(4,SER. 53): 129-152.