تأثیر اجرای برنامه «فلسفه برای کودکان» به کمک فناوری بر خوش‌بینی تحصیلی و انگیزش پیشرفت در دانش‌آموزان پسر دوره دوم ابتدایی شهر همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی تأثیر اجرای برنامه «فلسفه برای کودکان» به کمک فناوری‌های آموزشی در بهبود خوش‌بینی تحصیلی و انگیزش پیشرفت در بین دانش‌آموزان پسر بود.
روش: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح گروه کنترل نابرابر بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم ابتدایی شهر همدان تشکیل می‌دادند که از این جامعه، 32 دانش‌آموز از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش (16 دانش‌آموز) و کنترل (16 دانش‌آموز) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه خوش‌بینی تحصیلی اسچننموران و پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس استفاده گردید. پژوهشگران به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده کردند.
یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری بین 2 گروه بر روی نمرات تعدیل‌شده متغیرهای پژوهش حاکی از آن بود که هر چهار آماره یعنی اثر پیلایی (001/0p <، 95/44=F)، لامبدای ویلکز (001/0p <، 95/44=F)، اثر هتلینگ (001/0p <، 95/44=F) و بزرگ‌ترین ریشه روی (001/0p <، 95/44=F)، معنادار بودند. بدین‌ترتیب مشخص گردید که ترکیب خطی متغیرهای وابسته پس از تعدیل تفاوت‌های اولیه، از متغیرهای مستقل تأثیر پذیرفته‌اند؛ همچنین با فرض همراه کردن متغیر پیش‌آزمون بین میانگین نمرات انگیزش پیشرفت دو گروه در مرحله پس‌آزمون تفاوت معنادار وجود دارد (001/p <)؛ در مجموع نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که برنامه فلسفه برای کودکان با کمک فناوری‌های آموزشی در بهبود خوش‌بینی تحصیلی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان تأثیر معنادار دارد (05/0p <).
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد، می‌توان از برنامه فلسفه برای کودکان به کمک فناوری‌های آموزشی، به‌منظور یک روش مداخله‌ای مؤثر جهت افزایش خوش‌بینی تحصیلی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان سود جست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Implementing Technology-Based "Philosophy for Children" Program on Academic Optimism and Achievement Motivation among Second Grade Elementary School male Students in Hamadan

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Kabiri 1
  • Ali Ghasemi 2
  • Esmaeel Zarei Zavaraki 3
  • Reyhaneh Reyvandi 1
1 PhD student in Educational Technology, Allameh Tabatabai University
2 PhD in Philosophy of Education, Tarbiat Modares University
3 Associate Professor, Department of Educational Technology, Allameh Tabatabai University
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to identify the impact of implementing "Philosophy for Children" program with educational technologies to improve academic optimism and achievement motivation among male students.
Method: The research method was quasi-experimental with unequal control group design. The statistical population of the study consisted of all male students of second grade elementary school of Hamadan city. 32 students were randomly divided into experimental (16 students) and control (16 students) groups through random multistage cluster sampling. Data were collected by academic optimism questionnaire of Tschannen-Moran and the Hermans’ Progress Motivation Questionnaire. Researchers used covariance analysis test to analyze the data.
Results: The results of multivariate analysis of covariance between the two groups on the adjusted scores of the research variables indicated that all four statistics namely Pillai’s Trace (P<0.001, F-44.95), Lambda Wilks (P<0.001, F-44.95), Hoteling Trace (P<0.001, F-44.95) and Roy's Largest Root (P<0.001, F-44.95) were significant. There was also a significant difference between the mean scores of achievement motivation in two groups after assuming the pre-test variable (P <0.001). Overall, the results of the data analysis showed that the Philosophy program for children with the help of educational technologies has a significant effect on improving academic optimism and motivation of students' progress (P<0.05).
Conclusion: The results of the study indicate that the educational program for children with the help of educational technologies can be used as an effective intervention to increase academic optimism and motivate students' progress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy for Children
  • Academic Optimism
  • Achievement Motivation
  • Students
  • Educational Technologies
احمدی سیاه‌بومی، علی‌اکبر. (1394). تأثیر فناوری هوشمند (تابلوهای هوشمند) بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان ششم ابتدایی مدارس دولتی، کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین پژوهشی در علوم، مهندسی و فناوری با محوریت پژوهش‌های نیازمحور، مشهد: مؤسسه فرازاندیشان دانش بین‌الملل،83-60.
جان­نسار، هادی و زارعی، کبری. (1393). تأثیر استفاده از آموزش چندرسانه‌ای بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه ششم دوره ابتدایی. اولین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم‌تربیتی، شادگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شادگان، 87-75.
جنگی زهی، حمیدرضا؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ نیلی احمدآبادی، محمدرضا؛ پزشک، شهلا و دلاور، علی. (1396). «طراحی و اعتبارسنجی الگوی چندرسانه‌ای آموزشی برای دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی»، نشریه کودکان استثنایی، سال هفدهم، شماره 1(پیاپی 63)، 52-31.
حسن‌زاده، فرهاد. (1391). پی، تی، کو... ، تهران: انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
خدیوی، اسداله؛ وکیلی مفاخری، افسانه. (1390). «رابطه بین انگیزه پیشرفت، منبع کنترل، خودپنداره و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال اول متوسطه نواحی پنج‌گانه تبریز»، فصلنامه علوم تربیتی، 4(13)، 66-45.
درتاج، فریبا. (1396). طراحی و اعتبار یابی الگوی آموزشی مبتنی بر فناوری در آموزش از راه دور و تأثیر آن بر درگیری تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویان، رساله دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
ذبیح‌اله، الهه؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ نوروزی، داریوش و دلاور، علی. (1395). «طراحی و اعتبارسنجی الگوی آموزشی استفاده از تلفن همراه برای دانش‌آموزان آسیب‌دیده بینایی: رهیافت‌های جدید در آموزش و یادگیری»، مجله فناوری برنامه درسی، 1(2)، 86-71
سلیگمن، مارتین. (2015). کودک خوش‌بین، ترجمه فروزنده داور پناه. (1394). تهران: نشر رشد.
عظمت­مدار، فاطمه. (1394). «بررسی تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان برافزایش انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان»، نشریه فلسفه و کودک، 3(2)، 71-57.
علی بخشی، زهرا و زارع، حسین. (1389).«اثربخشی آموزش خودتنظیمی یادگیری و مهارت‌های مطالعه بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان»،  فصلنامه روانشناسی کاربردی، 4(3)، 80-69.
گنجی، حمزه و امیریان، کامران. (1391). «اثربخشی الگوی خوش‌بینی به روش قصه‌گویی فلسفی برافزایش پیشرفت تحصیلی در کودکان دبستانی»، فصلنامه علوم تربیتی، 5(18)، 40-27.
الماسی‌حسینی، سید صمد. (1391). بررسی تأثیر اجرای برنامه آموزش تفکر، با عنوان فلسفه برای کودکان به‌صورت اجتماع پژوهشی، بر بهبود مهارت‌های اجتماعی و عزت‌نفس در دانش‌آموزان پایه پنجم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
محمدیان، بنت‌الهدی؛ فرقدائی، آزاده. (1397). «اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر ارزیابی تعارض بین والدین و خودگردائی تحصیلی»، دوفصلنامه علمی -پژوهشی تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 9(1)، 72-53.
مرادی، اعظم؛ امیری، شعله؛ ملک پور، مختار؛ مولوی، حسین و نوری، ابوالقاسم. (1389). «تأثیر عزت‌نفس، خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت بر کیفیت زندگی زنان مبتلابه ناتوانی جسمی- حرکتی»، فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 10(1)، 64-49.
مرادی، رحیم؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ نیلی احمدآبادی، محمدرضا و دلاور، علی. (1398). «غنی‌سازی برنامه درسی زبان انگلیسی با رویکرد فناوری کمکی و بررسی تأثیر آن بر یادگیری دانش‌آموزان با آسیب‌های جسمی-حرکتی: راهبرهای نوین در جهت آموزش فراگیر»، نشریه راهبردهای آموزشی در علوم پزشکی، 12(1)، 7-1.
مرادی، کیوان؛ واعظی، مظفرالدین؛ فرزانه، محمد و میرزایی، محمد. (1393). «نقش رابطه خوش‌بینی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان مدارس متوسطه پسرانه مناطق 6 و 9 شهر تهران»، نشریه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(5)، 80-69.
ناجی، سعید؛ قاضی‌زاده، پروانه. (1386).«بررسی نتایج برنامه فلسفه برای کودکان روی مهارت‌های استدلال و عملکرد رفتاری». فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 2(7)، 150-123.
ناعمی، علی‌محمد؛ ناعمی، زهره. (1397). «تأثیر اطلاعات و ارتباطات بر انگیزه پیشرفت و خودکارآمدی تحصیلی در برنامه درسی زبان عربی»، پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی، 8(2)، 337- 335.
نیک‌آیین، فریده. (1390). تأثیر آموزش مبتنی بر یارانه بر میزان یادگیری و انگیزه دانش‌آموزان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
هارتلی بروئر، الیزابت. (2005). ابزارهای انگیزش کودکان، ترجمه احمد ناهیدی (1384). تهران: نشر جوانه رشد.
هدایتی، مهرنوش؛ قائدی، یحیی؛ شفیع‌آبادی، عبدالله؛ یونسی، غلامرضا. (1389). «کودکان متفکر، روابط میان فردی مؤثر»، فصلنامه تفکر و کودک، 1(1)، 14-125.
Barrow, W. (2015). “I think she’s learnt how to sort of let the class speak: Children’s perspectives on philosophy for children as participatory pedagogy”. Thinking Skills and Creativity, 17, 76-87.
Bevel, R. K., Mitchell, R. M. (2012). “The effects of academic optimism on elementary reading achievement”. Journal of Educational Administration, 50(6), 773-787.
Clarke, I. E., MacCann, C. (2016). “Internal and external aspects of self-handicapping reflect the distinction between motivations and behaviours: Evidence from the Self-handicapping Scale”. Personality and Individual Differences, 100, 6-11.
Ferradas, M., Freire, C., Núñez, J. C., Pineiro, I., Rosário, P. (2017). “Motivational profiles in university students. Its relationship with self-handicapping and defensive pessimism strategies”. Learning and Individual Differences, 56, 128-135.
Fisher, R. (2007). “Dialogical teaching: developing thinking and met cognition through philosophical discussion”. Early child and development. 177(6,7), 615-631.
Eren, A. (2012). “Prospective teachers’ future time perspective and professional plans about teaching: The mediating role of academic optimism”. Teaching and Teacher Education, 28(1), 111-123.
Gasco, J. Goñi, A., Villarroel, J. D. (2014). “Sex differences in mathematics motivation in 8th and 9th grade”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1026-1031.
Gizzard, A. (2012). “Do you need to know philosophy to teach philosophy to children? A comparison of two approaches”. Analytic teaching and philosophical praxis, 33(1), 45-53.
Hoy, W. K. Tarter, C. J., Hoy, A. W. (2006). “Academic optimism of schools: A force for student achievement”. American educational research journal, 43(3), 425-446.
Lersilp, S., Putthinoi, S., Chakpitak, N. (2016). “Model of providing assistive technologies in special education schools”. Global journal of health science, 8(1), 36.
Lester, J. Brown Leonard, J., Mathias, D. (2013). “Transfer student engagement: Blurring of social and academic engagement”. Community College Review, 41(3), 202-222.
Ong, E. T., Ruthven, K. (2009). “The Effectiveness of Smart Schooling on Students' Attitudes towards Science”. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 5(1).120-153.
Pintrich, P. R. (2003). “A motivational science perspective on the role of student motivation in learning and teaching contexts”. Journal of educational Psychology95(4), 667-679.
Pintrich, P. R., Roeser, R. W., De Groot, E. A. (1994). “Classroom and individual differences in early adolescents' motivation and self-regulated learning”. The Journal of Early Adolescence, 14(2), 139-161.
Ruyle, M. A. (2014).  Student engagement, academic optimism, and leadership: a case study of performance-based schools (Doctoral dissertation, Montana State University-Bozeman, College of Education, Health & Human Development, 155.
Schunk, D. H. (2005). “Self-regulated learning: The educational legacy of Paul R. Pintrich”. Educational psychologist, 40(2), 85-94.
Topping, K. J. (2003). “Developing thinking skills with peers, parents & volunteers”. Thinking Classroom, 4(4), 27-36.
Trickey, S., Topping, K. J. (2004). “Philosophy for children’: a systematic review”. Research papers in Education, 19(3), 365-380.
Tschannen-Moran, M. Bankole, R. A. Mitchell, R. M., Moore Jr, D. M. (2013). “Student academic optimism: A confirmatory factor analysis”. Journal of Educational Administration, 51(2), 150-175.
Unrau, N., Schlackman, J. (2006). “Motivation and its relationship with reading achievement in an urban middle school”, The Journal of Educational Research, 100(2), 81-101.
Vansieleghem, N., Kennedy, D. (2011). “What is philosophy for children, what is philosophy with children—After Matthew Lipman”. Journal of Philosophy of Education, 45(2), 171-182.
Wu, J. H., Sheu, T. M. (2015). “How to improve academic optimism? An inquiry from the perspective of school resource and investment”. Asia Pacific Education Review, 16(4), 663-674.
Wu, J. H. Hoy, W. K., Tarter, C. J. (2013). “Enabling school structure, collective responsibility, and a culture of academic optimism: Toward a robust model of school performance in Taiwan”. Journal of Educational Administration, 51(2), 176-193.
Yang, C. (2016). “Learning methodologies for wireless big data networks: A Markovian game-theoretic perspective”. Neurocomputing, 174, 431-438.
Zimmerman, B. J. (1990). “Self-regulating academic learning and achievement: The emergence of a social cognitive perspective”. Educational psychology review, 2(2), 173-201.