مدل ساختاری رابطه بین سلامت روانی و رضایت تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی در دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران

چکیده

هدف: رضایت تحصیلی بیانگر چگونگی ادراک دانشجویان از تجارب یادگیری‌شان می‌باشد که به‌عنوان یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری کیفیت یادگیری و آموزش دانشجویان شناخته می‌شود. هدف از مطالعه حاضر ارائه مدل ساختاری رابطه بین سلامت روانی و رضایت تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی در دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد بوده است.
روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا در سال تحصیلی 97-96 به تعداد 195 نفر بوده است. نمونه آماری به تعداد 129 نفر و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای بر حسب جنسیت انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از سه پرسش‌نامه‏ استاندارد سلامت روانی، رضایت تحصیلی و خودکارآمدی استفاده شده است. به‌منظور تحلیل داده‌های حاصله، از مدل‌یابی معادلات ساختاری با کمک روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم‌افزار آماری پی ال اس استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان دادند که بین سلامت روانی و خودکارآمدی با رضایت تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد و مقدار 1/40 درصد از خودکارآمدی و 66 درصد از رضایتتحصیلی توسط سلامت روانی تبیین می‌شود و متغیر خودکارآمدی اثر میانجی بر رابطه بین سلامت روانی و رضایت تحصیلی را دارد. هم‌چنین شاخص‌های برازندگی مدل حاکی از آن است که مدل ارائه‌شده از برازش مناسبی برخوردار است.
نتیجه‌گیری: با تقویت حس خودکارآمدی و بهبود سلامت روانی می‌توان رضایت تحصیلی در دانشجویان را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Structural Model of Relationship between Mental Health and Academic Satisfaction with Mediating Role of Self-Efficacy in Masters Students

نویسنده [English]

  • Abolghasem Barimani
چکیده [English]

Objective:Academic satisfaction reflects how students perceive their learning experiences, which is recognized as one of the indicators of measuring students' quality of learning and education. The purpose of this study was to investigate thestructural model of relationship between mental health and academic satisfaction with mediating role of self-efficacy in master’s students of Islamic Azad University of Neka.
Method: The method of the present study in terms of applied purpose and in terms of descriptive, correlation has been observed.The statistical population consisted of all 195 undergraduate students at the Islamic Azad University of Neka in the academic year 96-97. Sample size According to Krejcy and Morgan table, 129 individuals were selected randomly (gender). The instrument for collecting data was three standard questionnaires of mental health, self-efficacy and academic satisfaction Questionnaire. The collected data was used for analyzed by Structural equation modeling using the partial least squares method (PLS).
Findings: The results of this study showed that there is a significant relationship between mental health and self-efficacy with student's academic satisfaction; 40.1% of self-efficacy and 66% of academic satisfaction are explained by mental health. And the self-efficacy variable has a mediator effect on the relationship between mental health and academic satisfaction. Fit indices indicate that the proposed model is an appropriate fit.
Conclusion:By enhancing the sense of self-efficacy and improving mental health, students' academic satisfaction can be increased.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Health
  • Self-Efficacy
  • Academic Satisfaction
  • students
آراسته، حمیدرضا و بنی‌اسدی، احمد. (1392). «بررسی رضایت‌مندی تحصیلی دانشجویان اولین دوره کارشناسی ارشد آموزش محور». مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 1(2)، 25-5.
آقایاری هیر، توکل؛ عباس‌زاده، محمد و گراوند، فرانک. (1395). «مطالعه سلامت روانی و عوامل فردی و محله‌ای مؤثر بر آن (موردمطالعه: شهروندان تهرانی)». فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 7(27)، 178-146.
احمدی، ساره و شیخ‌الاسلام، راضیه. (1390). «بررسی رابطه هوش عاطفی و پیشرفت تحصیلی با واسطه‌گری رضایت از تحصیل». مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 8(13)،20-1.
ادراکی، میترا؛ رامبد، معصومه و عبدلی، روح‌اله. (1390). «ارتباط رضایت از تحصیل با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری». مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 11(1)، 39-32.
اعتماد اهری، علاءالدین و تختی‌پور، مریم. (1394). «بررسی رابطه  میزان خودنظم‌دهی و خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه (دوره دوم) منطقه 2 تهران». تحقیقات مدیریت آموزشی، 7(1)، 64-33.
پرچم، اعظم و قوه‌عود، منصوره. (1389). «سلامت روان از منظر اسلام و روان‌شناسی». منهاج، 6(11)، 77-50.
ترک‌زاده، جعفر و محترم، معصومه. (1393). «اعتباریابی مقیاس رضایت تحصیلی دانشجویان». نامه آموزش عالی، 7(26)، 176-155.
حکیم‌زاده، رضوان؛ نقشینه، نادر و بی‌نیاز، هدی. (1394). «بررسی رابطۀ سواد اطلاعاتی با خودکار‌آمدی رایانه‌ و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران».‌ تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 49(2)، 168-153.
حیدری، مهرنوش؛ مروتی، ذکراله؛ خانبابایی، رقیه و فرشجی، نگار. (1396). «نقش ذهن‌آگاهی، خودکارآمدی‌عمومی و هوش هیجانی در پیش‌بینی تنیدگی ادراک‌شده دانشجویان دختر». مطالعات روان‌شناسی اجتماعی زنان، 15(1)، 212-189.
ربانی، رسول و ربیعی، کامران. (1390). «ارزیابی انتخاب رشته و تأثیر آن بر رضایت تحصیلی دانشجویان». فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 17(2)، 120-99.
رحیمی، فاطمه؛ سید میرنسب، هنگامه سادات؛ علمدار، الهه؛ کمالی، کورش و خوشه‌مهری، گیتی. (1397). «ارتباط خودکارآمدی با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران». پژوهش پرستاری ایران، 13(2)، 66-59.
سلیمی، سیدحسین؛ آزاد مرزآبادی، اسفندیار و عابدی درزی، محمد. (1389). «بررسی وضعیت سلامت روانی و رابطه آن با فرسودگی شغلی و رضایت از زندگی در کارکنان یک دانشگاه نظامی در سال 1389». مجلهعلمیابن‌سینا-ادارهبهداشتودرماننهاجا، 13(3 و 4)، 11-4.
صفاری، محسن؛ سنایی‌نسب، هرمز؛ رشیدی جهان، حجت؛ پورتقی، غلامحسین و پاکپور حاجی‌آقا، امیر. (1393). «شادکامی، خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان». توسعه آموزش در علوم پزشکی، 7(13)، 57-45.
عزیزی‌نژاد، بهاره؛ پورحیدر، رحیمه و سلطانی، پوران. (1393). «بررسی رابطه بین سلامت روان و عوامل درون دانشگاهی در بین دانشجویان رشته بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه». مجله پرستاری و مامایی، 12(12)، 1146-1139.
عسکری، سعید؛ کهریزی، سمیه و کهریزی، مریم (1392). «نقش خودکارآمدی و رضایت از زندگی در پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر سال سوم دوره متوسطه شهر کرمانشاه». روان‌شناسی مدرسه، 2(2)، 123-107.
عسکری‌زاده ماهانی، مریم؛ سلیمانی، لاله؛ ظفرنیا، نیلوفر و میری، سکینه. (1394). «ارتباط باور خودکارآمدی با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشکده پرستاری بم». توسعه پژوهش در پرستاری و مامایی، 12(2)، 37-29.
عنبری، زهره؛ جمیلیان، حمیدرضا؛ رفیعی، محمد؛ قمی، مهین و مسلمی، زهرا. (1392). «رابطه رضایت از رشته تحصیلی با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک». آموزش در علوم پزشکی، 13(6)، 497-489.
فرهادی‌نیا، مسعود؛ ملکشاهی، فریده؛ قلی‌پور، پروانه و جلیلوند، مانیا. (1396). «بررسیرابطهراهبردهاییادگیریو خود کارآمدی تحصیلی باپیشرفتتحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال تحصیلی 1395». دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 19(5)، 17-9.
فیروزی، ابوذر؛ امینی، معصومه؛ اصغری، زهرا و مقیمی دهکردی، بیژن. (1392). «بررسی ارتباط باورهای مذهبی و سلامت روان دانش‌آموزان متوسطه شهر درگز». مجله بهداشت و توسعه، 2(2)، 148-138.
قهرمانی، نسرین و نادی، محمدعلی. (1391). «رابطه بین مؤلفه‌های مذهبی- معنوی با سلامت روان و امید به آینده در کارکنان بیمارستان‌های دولتی شیراز». نشریهمرکزتحقیقاتمراقبت‌هایپرستاریدانشگاهعلومپزشکیتهران (نشریهپرستاریایران)، 25(79)، 11-1.
گیلاوند، عبدالرضا و برکت، غلامحسین. (1395). «بررسی ارتباط بین سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز». مجله علمی پزشکی جندی‌شاپور، 15(103)، 413-405.
میرحیدری، سیدعلی و نیستانی، محمدرضا. (1394). «رابطه بین خودکارآمدی و رضایت تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش‌آموزان پایه سوم دوره دوم متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-92». پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2(20)، 60-51.
نبوی، سید صادق؛ سهرابی، فرامرز؛ حسینییان، سیمین؛ افروز، غلامعلی و دلاور، علی. (1396). «پیش‌بینی سلامت روان معلمان براساس متغیرهای رضایت زناشویی و خودکارآمدی با میانجی‌گری رضایت شغلی به‌منظور ارائه مدل». فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 9(30)، 115-91.
نعیمی، ابراهیم؛ آشفته، سید محمدحسین و طالبی، ریحانه. (1395). «بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با همایندی ادراک از خود و تفکر انتقادی در دانش‌آموزان». فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 7(26)، 44-27.
هوشمندجا، منیجه؛ جوانمرد، علی و مرعشی، سیدمنصور. (1393). «بررسی رابطه خودکارآمدی، راهبردهای شناختی- فراشناختی با پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان پسر مقطع متوسطه عشایر». فناوری آموزشی، 8(3)، 181-171.
یکتاطلب، شهرزاد و انصارفرد، فاطمه. (1393). «تعیین ارتباط بین سلامت روانی و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به آسم». روان پرستاری، 2(1)، 81-72.
Behrozi, N., Shehni Yailagh, M., Farhadi Motlaq, L., & Javdan, M. (2016). “The Direct and Indirect Relationships of Emotional Intelligence with Mental Health and Academic Performance with the Mediating Role of Resiliency and Self-Efficacy in Medical Students of Ahvaz Medical Sciences University”. International Journal of Psychology, 10(1), 144- 178.
Bostani, M., Nadri, A., & Rezaee Nasab, A. (2014). “A Study of the Relation between Mental health and Academic Performance of Students of the Islamic Azad University Ahvaz Branch”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 163-165.
Doménech Betoret, F., Abellán Roselló, L., & Gómez Artiga, A. (2017). “Self-Efficacy, Satisfaction, and Academic Achievement: The Mediator Role of Students' Expectancy-Value Beliefs”. Frontiers in Psychology, 8(1193), 1-12.
Gull, M. (2016). “Self-Efficacy and Mental Health among Professional Students: A Correlational Study”. International Journal of Modern Social Sciences, 5(1), 42-51.
Lipson, S.K., & Eisenberg, D. (2018). “Mental health and academic attitudes and expectations in university populations”. Journal of Mental Health, 27(3), 205-2013.
Mishra, B., & Sarkar, T. (2015).A Study on the Relation between Mental Health and Academic Adjustment of Secondary Students”. International Journal of Informative & Futuristic Research, 3(2), 501-507.
Pua, P. K., Lai, C.S., Foong, M., & Ibrahim, CH. (2015). “The Relationship between Mental Health and Academic Achievement among University Students”.GTAR, 2, 755-764.
Shazia K. J. (2015). “The Relationships between Academic Self-Efficacy, Computer Self-Efficacy, Prior Experience, and Satisfaction with Online Learning”. American Journal of Distance Education, 29(1), 30-40.
Singh, S.K. (2015). “Mental Health and Academic Achievement of College Students”. The International Journal of Indian Psychology, 2(4), 112-119.