مقایسه توانایی برنامه ریزی- سازماندهی و انعطاف پذیری شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی

4 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه توانایی برنامه ­ریزی- سازماندهی و انعطاف­ پذیری شناختی در دانش ­آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص انجام شده است.
روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع علی-مقایسه ­ای است. جامعه آماری آن شامل کلیه دانش­آموزان پسر سوم تا ششم ابتدایی (سنین 9 تا 12 سال) با و بدون اختلال یادگیری خاص در مرکز اختلال یادگیری ناحیه 1 شهر اردبیل بودند. بر این اساس 45 نفر از دانش ­آموزان (15 نفر با اختلال خواندن، 15 نفر اختلال نوشتن و 15 نفر با اختلال ریاضی) که در سال تحصیلی 94-1393 مشغول به تحصیل بودند به صورت کل شماری انتخاب و با 20 نفر از گروه بهنجار مقایسه شدند. برای جمع ­آوری داده ­ها از مقیاس ­های مشکلات یادگیری کلورادو، آزمون برج لندن و آزمون شکل‌گیری مفهوم ویگوتسکی استفاده شد و داده­ ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) تحلیل شدند.
یافته­ ها: نتایج نشان داد که دانش­آموزان دارای اختلال یادگیری خاص (اختلال خواندن، نوشتن، ریاضی) نسبت به دانش ­آمـوزان بهنجار عملکرد ضعیف ­تری در آزمـون­ های برنامـه­ ریزی- سازماندهی و انعطاف‌پذیری شناختی داشتند (05/0p<).
نتیجه­گیری: بنابراین تشخیص سریع دانش ­آموزان دارای نقص در کارکردهای اجرایی و انجام مداخلات زود هنگام می­تواند در پیشگیری و درمان اختلالات یادگیری خاص تأثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison the ability of planning - Organize and cognitive flexibility in children with and without specific learning disorder

نویسندگان [English]

  • akbar atadokht 1
  • mohamad narimani 2
  • shiva hazrati saghsolo 3
  • noradin majdy 4
1 ostad daneshgahe mohagege ardabili
2 ostade daneshgah mohagheghe ardabili
3 Modarese daneshgahe ardabil
4 MA psychology
چکیده [English]

Objective: The present study compares the ability of planning-organizing and cognitive flexibility in children with and without specific learning disorder.
Method: The Methodsof current study was a descriptive causal-comparative. The statistical population was consisted of third to sixth grade students (aged 9 to 12 years old) with and without specific learning disorder in learning disabilities center of area 1 in Ardabil. Among the students, 45 students (15 students with dyslexia, 15 students dysgraphia and 15 students with dyscalculia) were enrolled in the academic year 2014-2015 who were selected by the total number and were compared with 20 normal subjects. Data were collected using scales of Colorado Learning Difficulties Questionnaire, Tower of London test and Vygotsky concept formation and were analyzed with MANOVA. Results: The results showed that students with specific learning disability compared to normal children have poorer performance on tests of planning-organization and cognitive flexibility.
Conclusion: Early diagnosis of deficiencies in the executive functions and doing preterm intervention could be effective in prevention and treatment of students with special learning disorders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • specific learning disorder
  • planning- organizing
  • cognitive flexibility

مراجع

ثقفی، مجید؛ استکی، مهناز و عشایری،حسن. (1391). «مقایسه انواع کارکردهای اجرایی دانش­آموزان با ناتوانی­های یادگیری غیرکلامی و نارسا خوان». فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 12(2)، 36-28.
حاجیلو، نادر و رضایی شریف، علی. (1390). «بررسی ویژگی­های روان­سنجی پرسشنامه­ی مشکلات یادگیری کلورادو». مجله ناتوانی­های یادگیری، 1(1)، 43-24.
مشهدی، علی؛ رسـول‌زاده طباطبایی، کاظم؛ آزادفلاح، پرویز و سلطانی­فر، عاطفه. (1388). «توانایی برنامه­ریزی و سازماندهی در کـودکـان مبتلا به اختـلال نـارسـایی توجـه-فزون کنـشی». مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 11(1)، 170-151.
میرمهدی، سید رضا. (1386). تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی و روش آموزش بیان نوشتاری بس نوا بر بهبود عملکرد در ریاضیات، خواندن و بیان نوشتاری دانش‌آموزان پایه چهارم با اختلالات یادگیری بر E.R. دانشگاه علامه طباطبایی. پایان‌نامه دکتری.
موسوی نسب، سید محمدحسین و امینایی، فرشته. (1393). «مقایسه کارکردهای اجرایی دانش­آموزان دارای اختلال خواندن با دانش‌آموزان عادی». فصلنامه تازه­های علوم شناختی، 16(3)، 60-53.
نریمانی، محمد و رجبی، سوران. (1389). روانشناسی کاربردی تجربی. انتشارات محقق اردبیلی.
نریمانی، محمد؛ رجبی، سوران؛ افروز، غلامعلی و صمدی خوشخو، حسن. (1390). «بررسی کارآمدی مراکز ناتوانی­های یادگیری استان اردبیل در بهبود علائم اختلال یادگیری دانش­آموزان». فصلنامه­ی ناتوانی­های یادگیری، 1(1)، 128-109.
هاشمی نصرت‌آباد، تورج و علی‌پور، احمد. (1380). «بررسی مقایسه­های شکل‌گیری مفهوم در کودکان ناشنوا و شنوای شهر تبریز». فصلنامه پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، (2)، 135-50.
Ameratunga, D.; Johnston, L. and Burns, Y. (2004). “Goal-directed upper limb movements by children with and without DCD: A window into perceptuo-motor dysfunction?”, Physiotherapy research international, 9, 1-12.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth ed. American Psychiatric Publishing.
Barkley, R. (2006). Attention deficit/hyperactivitydisorder: A clinical handbook (3rd ed).New York: Guilford Press.

Brosnan, M.; Demetre, J.; Hamill, S.; Robson, K.; Shepherd, H. and Cody, G. (2002). “Executive functioning in adults and children with developmental dyslexia”. Neuropsychologia, 40(12), 2144-2155.

Bull, R. and Scerif, G. (2001). “Executive functions as a predictor of children's mathematics ability: Inhibition, shifting and working memory”. Dev Neuropsychol, 19, 273-293.
Corbetta, B. B. A.; Constantineb, L.J.; Hendren, R.; Rockec, D. and Ozonoff, S. (2009). “Examining executive functioning in children with autism spectrumdisorder, attention deficit hyperactivity disorderand typical development”. Journal Psychiatry Research, 166, 210-222.
Costanzo, F.; Varuzza, C.; Menghini, D.; Addona, F.; Gianesini, T. and Vicari, S. (2016). “Executive functions in intellectual disabilities: A comparison between Williams syndrome and Down syndrome”. Research in Developmental Disabilities, 34, 1770-1780.
Dalton, G. L.; Phillips, A. G. and Floresco, S. B. (2014). “Preferential involvement by nucleus accumbens shell in mediating probabilistic learning and reversal shifts”. Journal Neurosci, 34, 4618-4626.
Davidson, M. and Anderson, S. (2014). “Working memory in disabled students”. Journal Learning Disabilities, 24, 18-27.
Denckla, M. B. (2007). Binding together the definitions of attention-deficit/hyperactivity disorder and learning disabilities. In: Meltzer L, editor. Executive function in education: From theory to practice. New York: Guilford Press, pp. 1-18.
Dickson, P. E.; Corkill, B.; McKimm, E.; Miller, M. M.; Calton, M. A.; Goldowitz, D.; Blaha, C. D. and Mittleman, G. (2013). “Effects of stimulus salience on touchscreen serial reversal learning in a mouse model of fragile X syndrome”. Behavioural Brain Research, 252, 126-135.
Dril, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyodemografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yüksek Lisnas Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Fairleigh, D. and Noame, W. E. (2010).Diagnostic utility of executive function assessment for adults with learning disorders in reading and mathematics. University AAT 3uv.
Floresco, S. B.; Zhang, Y. and Enomoto, T. (2009). “Neural circuits subserving behavioral flexibility and their relevance to schizophrenia”. Behavioural Brain Research, 204,396-409.
Fuster, J.M. (2008). The Prefrontal Cortex (fourth Eds.). New York: Academic Press.
Gavalda, A. and Vales, D. (2015). “Executive functions and reading disabilities”. Journal Learning Disabilities, 10, 34-45.
Goldberg, E. (2001). The executive brain: Frontal lobes and the civilized mind. New York: Oxford University Press.
Hill, E. L. (2004). “Evaluating the theory of executive dysfunction in Autism”. Developmental Review, 24, 189-233.
Hooper, S. R.; Swartz, W. and Wakely, M.B. (2005). “Executive functions in Elementary school children with and without problems in written expression”. Journal of Child and Adolescent Psychiatry, 18, 48-60.
Kegel, N. E. (2010). Executive functioning in Asperger’s disorder and Nonverbal learning disabilities: A comparison of developmental and behavioral characteristics. Department of Counseling, Psychology & Special Education Duquesne University.
Kieffer, M. J.; Vukovic, R. K. and Berry, D. (2013). “Roles of Attention shiftingand inhibitory control in fourth-grade reading comprehension”. Reading. Research Quarterly, 48: 333-348. doi: 10.1002/rrq.54.
Lazar, J.W. and Frank, Y. (1998). “Frontal Systems Dysfunction in Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder and Learning Disabilities”. The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences, 10, 160-167.
Lefrançois, L. (2006). “Development, trafficking, and function of memory T-cell subsets”. Immunological Reviews, 211: 93-103. DOI: 10.1111/j.0105-2896.2006.00393.x
Lezak, M. D.; Howieson, D. B. and Loring, D. W. (2004). Neuropsychological Assessment,Fourth Edition, Oxford University Press: New York.
Masterson, J. and Evans, H. (2005). “Verbal analogical reasoning in children with language learning disabilities”. Journal Learning Disabilities. 22, 157-178.
Meltzer, L. (2007). Executive function in education: From theory to practice. New York: Guilford Press.
Morgan, P. L.; Li, H.; Farkas, G.; Cook, M.; Pun, W. H. and Hillemeier, M. M. (2016). “Executive functioning deficits increase kindergarten children’s risk forreading and mathematics difficulties in first grade”. Journal Contemporary Educational Psychology. 50:23-32. doi: 10.1016/j.cedpsych.01.004.
Phillips, E. L.(2011). Resilience, mental flexibility and cortisol response to the Montreal Imaging Stress Task in unemployed men. Michigan: The University of Michigan.
SedaÖnen, A. and Koçak, C.(2015). “The Effect Of Cognitive Flexibility On Higher School Students: Study Strategies”. Social and Behavioral Sciences, 191, 2346-2350.
Sesma, H. W.; Mahone, E. M.; Levine, T.; Eason, S. H. and Cutting, L. E. (2009). “The contribution of executive skill to reading comprehension”. Child Neuropsychology, 15, 232-246.
Silver, A. A. and Hagin R. A. (2002). Disorders of learning in childhood. New York, NY: J. Wiley & Sons.
Sorel, O. (2007). “Aging of the Planning process: The role of executive functioning”. Journal Brain and Cognition. 66, 196-201.
Tsatsanis, K. D. (2005). Neuropsychological characteristics in autism and related conditions. In F. R. Volkmar, R. Paul, A. Klin, & D. Cohen (Eds.), Handbook of autism and pervasive developmental disorders, third edition.Hoboken, NJ: John Wiley and Sons, Inc.
Urazán-Torres, G. R.; Puche-Cabrera, M.J.; Caballero-Forero, M. and Rey-Anacona, C. A. (2013). “Cognitive and Executive Functions in Colombian School Children with Conduct Disorder: Sex Differences”. Revista colombiana de psiquiatria, 324-332.
Willcutt, E.G.; Boada, R.; Riddle, M.W.; Chhabildas, N.; DeFries, J.C. and Pennington, B.F. (2011). “Colorado Learning Difficulties Questionnaire: Validation of a Parent-Report Screening Measure”. Psychological Assessment, 3, 778-791.
Yeniad, N.; Malda, M.; Mesman, J.; Van IJzendoorn, M. H. and Pieper, S. (2013). “Shifting ability predicts math and reading performance in children: a meta-analytical study”. Learn. Individ. Differ, 23, 1-9. DOI: 10.1016/j.lindif.2012.10.004.
راهبردهای شناختی در یادگیری
دوره 6، شماره 10
مرداد 1397
صفحه 1-15

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار