نقش میانجی اهداف پیشرفت در رابطه بین سیستم‌های بازداری /فعال‌ساز رفتاری با تفکر خلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سیستم بازداری (BIS) / فعال‌ساز رفتاری (BAS) و اهداف پیشرفت با تفکر خلاق بود.
روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. شرکت‌کنندگان پژوهش شامل 359 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (136 پسر و 223 دختر) در سال تحصیلی 94-1393 بودند که بر اساس جدول مورگان و با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. پرسشنامه سیستم فعال‌ساز - بازدارنده رفتاری کارور و وایت (1994)، پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت و مک گریگور (2001) و پرسشنامه‌ی تفکر خلاق پیتر هانی (ترجمه یوسفی، 1384) توسط شرکت‌کنندگان تکمیل شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزار لیزرل 8.8 استفاده گردید.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که بین سیستم فعال‌ساز رفتاری و اهداف پیشرفت با تفکر خلاق رابطه مثبت وجود دارد (05/0>P). همچنین بین سیستم بازدارنده رفتاری با تفکر خلاق رابطه منفی وجود دارد (05/0 >P). متغیر اهداف پیشرفت هم با نقش واسطه‌ای خود و همچنین به‌صورت مستقیم با تفکر خلاق رابطه معنی‌دار دارد.
نتیجه‌گیری: این پژوهش تلویحاتی برای دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت دارد که از یافته‌های آن می‌توانند در پرورش فراگیران خلاق بهره گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mediator Role of Achievement Goals Between Behavioral Inhibition / Activation System and Creative Thinkingv

نویسندگان [English]

  • Ramin Habibi kaleybar 1
  • Abolfazl Farid 1
  • Davoud Babaee 2
چکیده [English]

Objective: this research aimed to determine the relationship between behavioral inhibition / activation system, achievement goals with regard to mediator role of creative thinking.
Methods: The statistical population of this study included 5618 students of Azarbayjan Shahid Madani University in the academic year of 2014-15 who were selected using stratified random method sampling. In order to perform this descriptive-correlational study, 359 (136 boys & 223 girls) students were randomly selected. For data collection questionnaires of Grey - Wilson' behavioral inhibition / activation system (GWPQ), Elliot and McGregor' achievement goals questionnaire (2001), questionnaire of creative thinking by Peter Honey were used. The data were analyzed using path analysis.
Results: The results showed that there was positive correlation between BAS and creative thinking (p>0.05). And there was negative correlation between BIS and behavioral inhibition system. And so, the results indicated that behavioral activation system indirectly predicted creative thinking.
Conclution:Conclusions implied that to foster creative students, behavioral inhibition / activation system and achievement goals should be respect as important predictor of creative thinking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • achievement goals
  • Behavioral Inhibition / Activation System
  • Creative Thinking

مراجع

به­پژوه، احمد؛ غلامعلی، افروز؛ ساداتی، سمیه سادات و قوام، ملتفت (1389)؛ «بررسی رابطه­ی ابعاد جهت‌گیری هدفی با خلاقیت»، مجله مطالعات آموزش یادگیری، دوره دوم، شماره اول. 49-67.
جعفری، نرگس (1383)؛ بررسی عوامل بازدارنده خلاقیت در مدارس ابتدایی استان سیستان و بلوچستان، سازمان آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان.
جوکار، بهرام و دلاورپور، محمدآقا (1386)؛ رابطه­ی تعلل‌ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت، اندیشه­های نوین تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، 3 (3 و 4):61-80.
ذهبیون، لیلا و احمدی، غلامرضا (1388)؛ «تفکر خلاق و رابطه آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان»،دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه‌ریزی درسی، 21:61-78.
سیف، علی‌اکبر (1390)؛ روانشناسی پرورشی، تهران: دوران.
صمد آقایی، جلیل (1385)؛ خلاقیت جوهره‌ی کارآفرینی، انتشارات دانشگاه تهران: چاپ دوم.
قاسم‌زاده، حسن (1381)؛ آموزش کاربردی خلاقیت و حل خلاق مسائل، تهران: انتشارات قصیده‌سرا.
مهدی­زاده، عفت­السادات (1388)؛تأثیر پرورش خلاقیت ریاضی، باورهای انگیزشی (خودکارآمدی و سودمندی ادراک­شده ریاضی)، درگیری شناختی و پایداری تحصیلی در درس ریاضی دانش­آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر مشهد در سال تحصیلی 1387-1388، پایان­نامه کارشناسی‌ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
هانی، پیتر (1384)؛ مجموعه پرسشنامه برای مربیان روابط انسانی، ترجمه علیرضا یوسفی و همکاران، اصفهان، فرهنگ مردم.
Brown, T. A. (2006); Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. New York: Guilford Press.
Carver, C. S. and White, T. L. (1994); “Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: The BIS/BAS scales”. Journal of Personality and Social Psychology, 67: 319-333.
Clark, D. M. T. and Loxton, N. J. (2012); “Fear, psychological acceptance, job demands and employee work engagement: An integrative moderated mediation model”. Personality and Individual Differences, 52: 893-897.
Cooper, Gomez, Buck. (2008); “The relationships between the BIS and BAS, and responses to anger”. Journal of Personality and Individual Difference, 16:46-52.
Corr, P. J. and Perkinst, A, M. (2006); “The role of theory in the Psychophysiology of personality: From IVAN PAVLOW to Jeffrey Gray”. International Journal of Psychophysiology, 31:69-78.
Corr, P. J. (2002). “Gray’s reinforcement sensitivity theory: Tests of the joint subsystems hypothesis of anxiety and impulsivity”. Journal of Personality and Individual Differences. 21: 124-135.
Darnon, C.; Harackiewicz, J. M.; Butera, F.; Mugny, G. and Quiamzade, A. (2007); “Performance-approach and performance- avoidance goals: when uncertainty makes a difference”. Journal of Society for Personality and Social Psychology, 33(6): 813-827.
De Pascalis, V.; Varriale, V. and D’Antuono, L. (2010); “Event-related components of the punishment and reward sensitivity”. Clinical Neurophysiology, 121: 60-76.
Elliot, A. J. and Mc Gregor, H. A. (2001); “Achievement goal framework”. Journalof Personality and Social Psychology, 80:501-519.
Elliot, A. J. and Thrash, T. M. (2010); “Approach and avoidance temperament as basic dimensions of personality”. Journal of Personality, 78: 865-906.
Forgeard, M. J. C. (2011); “Happy people thrive on adversity: Pre-existing mood moderates the effect of emotion inductions on creative thinking”. Personality and Individual Differences, 51: 904-909.
Gray, J. A. (1994); Framework for taxonomy of psychiatric disorders. In: Goozen SHMV, Poll NEV, Sergeant J. (editors). Emotions: Essays on emotion theory. New Jersey: Erlbaum, 29-59.
Gray, J. A. and McNaughton, N. (2003); The neuropsychology of anxiety: An enquiry into the functions of the septo-hippocampal system. Oxford: Oxford University Press.
Liu, D.; Liao, H. and Loi, R. (2012); “The dark side of leadership: A three-level investigation of the cascading effect of abusive supervision on employee creativity”. Academy of Management Journal, 55: 1187-1212.
Izadikhah, Z.; Jackson, C. J. and Loxton, N. J. (2010); “An integrative approach to personality: Behavioural Approach System, mastery approach orientation and environmental cues in the prediction of work performance”. Personality and Individual Differences, 48: 590-595.
Van Yperen, N.W.; Elliot, A. J. and Anseel, F. (2009); “The influence of mastery avoidance goals on performance improvement”. European Journal of Social Psychology, 39:932-943.
Walker, B. R. and Jackson C. J. (2014); “How the Five Factor Model and revised Reinforcement Sensitivity Theory predict divergent thinking”. Personality and Individual Differences, 57(2014): 54-58.
 
 
راهبردهای شناختی در یادگیری
دوره 4، شماره 7
آذر 1395
صفحه 43-56

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار