اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه به همراه تمرین‌های رایانه‌ای شناختی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص همبود با اختلال نارسایی توجه/‌بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص ،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 . استادیار گروه روانشناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص ،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه به همراه تمرین‌های رایانه‌ای شناختی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص همبود با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی انجام شد.

روش: طرح این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع شبه‌آزمایشی با گروه شم بود. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص همبود با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی شهر اصفهان بودند. نمونه این پژوهش شامل 24 دانش‌آموز بود که به‌صورت هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گروه شم ( 12 نفر) جاگماری شدند. به‌منظور ارزیابی دانش‌آموزان از آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC-IV)، پرسش‌نامة کانرز، پرسش‌نامة تشخیصی اختلال یادگیری خاص و همچنین ملاک‌های تشخیصی راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی استفاده شد. پرسش‌نامة بریف و نمرات فارسی دو ترم دانش‌آموزان نیز باهدف بررسی مؤثربودن درمان در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون مورداستفاده قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 15 جلسه و هر جلسه 20 دقیقه با استفاده از روش تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه به همراه تمرین‌های رایانه‌ای شناختی تحت درمان قرار گرفتند.

یافته‌ها: یافته‌های به‌دست‌آمده به‌وسیله نرم‌افزار SPSS25 و با استفاده از آزمون‌های تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج حاکی از اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه به همراه تمرین‌های رایانه‌ای شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی (05/0p < ) و نمرات فارسی (01/0 p<) دانش‌آموزان گروه آزمایش بود.

نتیجه‌گیری: نتایج این بررسی نشان داد که این مداخله می‌تواند بر بهبود عملکرد کودکان دارای اختلال یادگیری خاص همبود با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی تأثیر مثبت معناداری بر جای بگذارد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت ترکیب روش‌های درمانی تحریک مغز و تمرین‌های شناختی می‌تواند گزینۀ مناسبی در جهت توانبخشی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری خاص همبود با اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Transcranial Direct Current Stimulation along with Computerized Cognitive Training on the Executive Functions and Academic Performance of Students with Specific Learning Disorder comorbid with Attention Deficit Hyperactivity Diso

نویسندگان [English]

  • Mohadeseh Erfani Nasab 1
  • salar faramarzi 2
  • Ali Sharifi 3
1 Department of Psychology and Education of children with Special Needs, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Associate Professor of Psychology, Department with Special Needs, Universityof Isfahan, Isfahan, Iran
3 1. Assistant Professor, Department of Psychology and Education of children with Special Needs, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of tDCS with CCT on the Executive Functions and Academic Performance of Students with SLD + ADHD.

Method: The research method in term of goal was practical and semi-experimental with a pretest-posttest design with a sham group. The statistical population of the study was all students with SLD+ADHD in Esfahan. The sample of this research consisted of 24 students who were selected through purposive sampling and randomly divided into two sham group (14 participants) and an experimental group (14 participants). students were assessed using the Wechsler Intelligence Scale for Children, Conners' Parent Rating Scale, the Learning Disability Diagnostic questionnaire. The brief questionnaire and Farsi grades of the students of two semesters were also used in order to check the effectiveness of the treatment in the pre-test and post-test stages.The experimental group participated in 15 sessions of 20 minutes duration in the intervention program.

Results: Data were analyzed with spss 25 software and and using analysis of covariance tests. The results indicated the effectiveness of tDCS along with CCT on the improvement of EFs (p < 0.05) and Farsi grades (p < 0.01) of experimental group.

Conclusion: The results of this study showed that this intervention can have a significant positive effect on improving the performance students with SLD + ADHD. Therefore, it can be concluded that the combination of brain stimulation treatment and cognitive training can be a suitable option for the rehabilitation of students with SLD + ADHD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • specific learning disorder
  • Attention-deficit/hyperactivity disorder
  • Transcranial‌ Direct Current Stimulation
  • Computerized Cognitive Training
  • Executive Functions
  • Academic Performance