مقایسه اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استادیار، گروه روانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران

چکیده

هدف: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی- رشدی است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی انجام شد.

روش‌: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیشفعالی شهر اردبیل که به مرکز روانپزشکی بیمارستان فاطمی شهر اردبیل در سال 1401 مراجعه کردند بود. از میان این جامعه، به روش نمونه گیری هدفمند، 60 کودک دارای اختلال نقص توجه/ بیشفعالی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش 1، آزمایش 2 و کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. داده ها با استفاده از مقیاس درجه بندی والدین کانرز (1978)، آزمون ماتریس های پیشرونده ریون (2000) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی (2002) جمع آوری شد. آزمودنی های گروه آزمایش اول تحریک الکتریکی مغز (tDCS) را به مدت 10 جلسه و هر هفته دو بار به مدت 20 دقیقه دریافت کردند. گروه آزمایش دوم نیز مداخله توانبخشی شناختی رایانه ای کاپیتان لاگ را به مدت 10 جلسه و هر هفته دو بار به مدت 45 دقیقه دریافت کرد. گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با تحلیل کواریانس چند متغیره (مانکوا) و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه ها در تنظیم هیجان (05/0>P) وجود دارد. گروه های آزمایشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی از تنظیم هیجان بالاتری در مقایسه با گروه کنترل برخوردار بودند. همچنین با کنترل اثر پیش‌آزمون در دو گروه آزمایشی، بین دو روش تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0>P)

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، می توان گفت مداخله تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه در بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی اثربخش بودند. لذا از هر دو مداخله برای بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیشفعالی می توان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Transcranial Direct Current Brain Stimulation (tDCS) and Computer-based Cognitive Rehabilitation on Improving Cognitive Emotion Regulation in Children with Attention deficit/ hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Sara Taghizadeh Hir 1
  • Mohammad Narimani 2
  • Seyfollah Aghajani 2
  • Mehryar Nadrmohammadi 3
  • Sajjad Basharpoor 2
1 PhD Student of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
2 Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychiatry, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran
چکیده [English]

Objectives: The purpose of this study was to compare the effectiveness of Transcranial Direct Current Brain Stimulation (tDCS) and computer-based cognitive rehabilitation on improving cognitive emotion regulation in children with attention deficit/ hyperactivity disorder.

Methods: The current research design was semi-experiment with pre-test-post-test and control group. 60 children with attention deficit/ hyperactivity disorder were selected by purposeful sampling and randomly replaced in three groups: experiment 1-2, and control (20 people in each group). Data were collected using Connors Parent Rating Scale (1978), Raven's Progressive Matrices Test (2000) and cognitive emotion regulation scale (2002). The subjects of the first experimental group received Transcranial Direct Current Brain Stimulation (tDCS). The second experimental group also received Captain Log's cognitive rehabilitation intervention. The control group did not receive any intervention.

Results: The results showed that there is a significant difference between the groups in emotion regulation (P<0.05). The experimental groups of transcranial direct current brain stimulation and computer-based cognitive rehabilitation had higher emotion regulation compared to the control group. Also, by controlling the effect of the pre-test in the two experimental groups, there is no significant difference between the two methods of transcranial direct current brain stimulation and computer-based cognitive rehabilitation (P<0.05).

Conclusion: According to the results, it can be said that the intervention of transcranial direct current brain stimulation (tDCS) and computer-based cognitive rehabilitation were effective in improving the cognitive regulation of emotion in children with attention deficit/ hyperactivity disorder.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transcranial Direct Current Brain Stimulation (tDCS)
  • Computer-based cognitive rehabilitation
  • Cognitive emotion regulation
  • Attention deficit/ hyperactivity disorder