اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر یادگیری خودتنظیمی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی درسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده

هدف: مطالعات حاکی از این است که مغز انسان حاوی کاربردهای ویژه‌ای برای بهبود یادگیری بوده و معلمانی که تئوری‌های جدید آموزش مبتنی بر مغز را استفاده می‌کنند، تجارب یادگیری دانش‌آموزان را تا سطح بالایی افزایش می‌دهند. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر یادگیری خودتنظیمی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول انجام شد.
روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه نهم مدارس متوسطه اول شهر ماکو در سال تحصیلی 98-1397 بود. نمونه‌ای به حجم 30 نفر (15 نفر برای گروه آزمایش و 15نفر برای گروه گواه) به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه  گمارده شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسشنامه‌های درگیری تحصیلی (AES) و راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) بود. اساس آموزش مبتنی بر یادگیری سازگار با مغز، پیاده‌سازی 12 اصل یادگیری مغزمحور کاین و همکاران (2005) بود که مجموعاً در 8 جلسه 50 دقیقه‌ای اجرا شد.  تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس در برنامه SPSS انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی بر یادگیری سازگار با مغز منجر به تفاوت معنی‌دار بین گروه‌ها در یادگیری خودتنظیمی به میزان 47 درصد و در درگیری تحصیلی به میزان 53 درصد شده است (05/0p <).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها، یادگیری سازگار با مغز منجر به افزایش میانگین نمرات شرکت‌کنندگان گروه آزمایش در یادگیری خودتنظیمی و درگیری تحصیلی نسبت به گروه گواه شده است. ازاین‌رو می‌توان مطرح کرد یادگیری سازگار با مغز بر یادگیری خودتنظیمی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان مؤثر است. به این صورت که در یک محیطی که سرشار از حضور مؤلفه‌های مغزمحور باشد یادگیری روند صعودی داشته و به اثرات مثبتی در نگرش، درگیری تحصیلی و خودتنظیمی دانش‌آموزان می‌انجامد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of brain-compatible learning on self-regulated learning and academic engagement in secondary school students

نویسندگان [English]

  • Amin Ebrahimi 1
  • Bagher Sardari 2
1 Master of Curriculum Planning, Khoy Branch, Islamic Azad University, Khoy, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Khoy Branch, Islamic Azad University, Khoy, Iran
چکیده [English]

Objective: Studies show that the human brain has special performance for improving learning, and teachers who use new theories of brain-based education, enhance students' learning experiences to a high level. The aim of this study was to determine the effectiveness of brain-compatible learning on self-regulated learning and academic engagement in secondary school students.
Method: The present study was a quasi-experimental study with a pretest-posttest design and a control group. The population of the study included all ninth grade male students of the junior high schools in Mako in the academic year 2019-2020.  Thirty sample (15 people for each group) was selected out of the total population through purposive sampling method and randomly assigned into experimental and control groups. Data collection tools included Academic Engagement Scale (AES) and Motivated Strategies for Learning Questionnaire (MSLQ). The training basis of brain-compatible learning, was the implementation of 12 principles of brain-based learning by Caine et al (2005), which were performed in a total of 8 sessions of 50 minutes. Data analysis was performed using Analysis of Covariance (ANCOVA) in SPSS statistics.
Results: Findings showed that brain-based education led to a significant difference between the groups, so that it showed a difference of 47% in self-regulated learning and 53% in academic engagement (p < 0.05).
Conclusion: The results showed that brain-compatible learning has led to an increase in the mean scores of experimental group in self-regulated learning and academic engagement, compared to the control group. Therefore, it can be argued that brain-compatible learning is effective on students' self-regulated learning and academic engagement. In an environment full of brain-centered components, learning has an upward trend and leads to positive effects on students' attitudes, academic engagement and self-regulation learning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brain-based education
  • self-regulated learning
  • academic engagement
  • Secondary School Students

مراجع

احمدی، محمدسعید. (1393). «اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر خودتنظیمی یادگیری دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه شهر زنجان». دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15(1)، 120-113.
پوراصغر، نصیبه، کیامنش، علیرضا و سرمدی، محمدرضا. (1395). «مدل پیش‌بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان از دور براساس متغیرهای فردی باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی». فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(2)، 26-9.
حاجی‌علیزاده، کبری، رفیعی‌پور، امین و سماوی، سید عبدالوهاب. (1395). «بررسی شاخص‌های روان‌سنجی پرسشنامه درگیری تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس». فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 6(24)، 102-83.
خلیلی صدرآباد، افسر؛ ابراهیمی‌قوام، صغری و رادمنش، حمیده. (1396). «بررسی اثربخشی آموزش یادگیری مغزمحور بر یادگیری خودتنظیم دانش‌آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر یزد». فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 3(9)، 94-78.
درتاج، فریبرز و افشاریان، ندا. (1395). «ارزیابی ساختار عاملی پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری در دانش‌آموزان ایرانی». فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 6(23)، 43-23.
رمضانی، ملیحه. (1395). نقش واسطه‌ای خودتنظیمی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده از سوی معلم و درگیری تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر بیرجند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.
سماوی، عبدالوهاب و نجارپوریان، سمانه. (1398). «رابطه علی انگیزش درونی، درگیری تحصیلی و خودنظم جویی تحصیلی با عملکرد تحصیلی از طریق یادگیری خود هدایتی در دانش‌آموزان». دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 7(12)، 68-47.
سیفی، سمیه؛ ابراهیمی قوام، صغری؛ عشایری، حسن؛ فرخی، نورعلی و درتاج، فریبرز. (1396). «اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر مؤلفه‌های برنامه‌ریزی و حل مسأله کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان دبستان». فصلنامه روانشناسی تربیتی، 13(43)، 118-101.
سیفی، سمیه؛ ابراهیمی قوام، صغری و فرخی، نورعلی. (1389). «بررسی تأثیر آموزش یادگیری مغزمحور بر درک مطلب و سرعت یادگیری دانش‌آموزان سوم ابتدایی». فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 34(9)، 60-46.
عابدی، صمد؛ سعیدی پور، بهمن؛ فرج اللهی، مهران و صیف، محمدحسن. (1394). «مدل‌یابی روابط بین باورهای هوشی، معرفت‌شناختی و انگیزشی با راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجویان دانشگاه پیام نور». فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(8)، 68-44.
عابدینی، یاسمین، حجازی، الهه، سجادی، حسین، قاضی طباطبائی، محمود. (1387). «نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی در ارتباط بین اهداف اجتنابی – عملکردی و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر در رشته علوم انسانی». پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی، 4(1)، 58-41.
عبادی، طیبه. (1397). «اثربخشی روش آموزش انشاء با رویکرد یادگیری مغزمحور بر باورهای خودکارآمدی تحصیلی و مهارت نوشتاری دانش‌آموزان». مجله جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش، 8(1)، 93-80.
عبدالمالکی، سیه. (1397). «اثربخشی آموزش مغزمحور بر یادگیری خودتنظیم و باورهای فراشناختی. دومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی». تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
گال، دامین. مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس. (1391). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی(جلد اول)، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران. تهران: انتشارات سمت.
محمدی‌مهر، مژگان. (1389). «مطالعات یادگیری مبتنی بر مغز». مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 5(2)، 21-18.
یوسف‌زاده، محمدرضا. (1398). «رابطه بین خودتنظیمی با میزان یادگیری واقعی دانش‌آموزان دختر سال سوم دوره متوسطه». دوفصلنامه راهبرهای شناختی در یادگیری، 7(13)، 132-119.
Arzy-Mitchell, B. K. (2013). Brain-based learning for adolescent science students a review of the literature. Doctoral projects, masters plan B, and related works. University of Wyoming.
Awolola, S. A. (2011). “Effect of brain-based learning strategy on students’ achievement in senior secondary school mathematics in Oyo State, Nigeria”. Cypriot Journal of Educational Sciences, 6(2), 91-106.
Bembenutty, H. (2009). “Academic delay of gratification, self-regulation of learning, gender differences, and expectancy-value”. Personality and Individual Differences, 3(46), 347-352.
Bokhari, M. A. (2011). “Effectiveness of brain-based learning theory at secondary level”. International journal of academic research, 3(4), 31-45.
Bonnema, Ted. (2010). Enhancing student learning with brain-based research. Online Submission. https://eric.ed.gov/?id=ED510039
Caine, G., Caine, R. N., Mcclintic, C., Klimex, J. K. (2005). 12 brain/mind learning principles in action, Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Caine, R. N. (2009). 12 brain/mind learning principles in action: developing executive functions of the human brain. Corwin Press.
Christenson, S. L., Reschly, A. L., Appleton, J. J., Berman, S., Spanjers, D., & Varro, P. (2008). Best practices in fostering student engagement (5th ed.). In A. Thomas, & J. Grimes (Eds.), Best practices in school psychology. Washington, DC: National Association of School Psychologists.
Datu, J. A. D., King, R. B. (2018). “Subjective well-being is reciprocally associated with academic engagement: A two-wave longitudinal study”. Journal of School Psychology, 69, 100-110.
Dikici, A., Gozuyesil, E. (2014). “The effects of brain-based learning on academic achievement: a meta- analytical study”. Educational sciences: Theory & practice,14(2), 642-648.
Doris, B. (2007). The effect of brain-based learning with teacher training in division and fractions in fifth grade students of a private school. Doctoral Dissertation, Capella University.
Duman, B. (2006). “The effect of brain­ based instruction to improve on students academic achievement social studies instruction”, 9th International Conference on Engineering Education, Puerto Rico, 23-28.
Elby, A., Macrander, C., Hammer, D. (2016). Epistemic cognition in science. In J. A. Greene, W. A. Sandoval, & I. Bråten (Eds.), Handbook of epistemic cognition (pp. 113–127). New York, NY: Routledge.
Erol, M., Batdal Karaduman, G. (2018). “The effect of activities congruent with brain based learning model on students’ mathematical achievement”. NeuroQuantology, 16(5), 13-22.
Howell, A. J., Buro, K. (2011). “Relations among mindfulness, achievement-related self-regulation, and achievement emotions”. Journal of Happiness Studies, 12(6), 1007-1022.
Jensen, E. P. (2008). Brain-based learning: the new paradigm of teaching (2th edition). San Diego, CA: Corwin Press.
Lam, S. F., Jimerson, S., Shin, H., Cefai, C., Veiga, F. H., Hatzichristou, C., Polychroni, F., Kikas, E., Wong, B. P., Stanculescu, E., Basnett, J., Duck, R., Farrell, P., Liu, Y., Negovan, V., Nelson, B., Yang, H., & Zollneritsch, J. (2016). Cultural universality and specificity of student engagement in school: The results of an international study from 12 countries. The British journal of educational psychology, 86(1), 137–153.
Ozden, M., Gultekin, M. (2008). “The effects of brain based learning on academic achievement and retention of knowledge in science course”. Electronic journal of science education, 12(1), 1-17.
Reeve, J. (2013). “How students create motivationally supportive learning environments for themselves: the concept of agentic engagement”. Journal of Educational Psychology, 105, 579-595.
Roberts, J. W. (2002). “Beyond learning by doing: the brain compatible approach”. Journal of expremental education, 25(2), 281-285.
Saks, K., Leijen, A., Edovald, T., Oun, K. (2015). Cross-cultural adaptation and psychometric properties of the estonian version of MSLQ. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191, 597-604.
Saleh, S. (2012). The effectiveness of brain-based teaching approach in dealing with the problems of students’ conceptual understanding and learning motivation towards physics. Educational Studies, 38(1), 19-29.
Saleh, S., Subramaniam, L. (2018). Effects of brain-based teaching method on physics achievement among ordinary school students. Kasetsart Journal of Social Sciences. in press, Available online 17 January 2018.
Salem, AAMS. (2017). Engaging esp students with brain-based learning for improved listening skills, vocabulary retention and motivation. English Language Teaching, 10(12), 182-195.
Schoffstall, D. G., Arendt, S. W., Brown, E. A. (2013). Academic engagement of hospitality students. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 13, 141-153.
Sousa, D. (2016). How the brain learns (3nd Ed.) Thousans oaks, CA: Corwin Press California.
Tüfekçi, S., Demirel, M. (2009). The effect of brain based learning on achievement, retention, attitude and learning process. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1782-1791.
Uzezi, J. G., Jonah, K. J. (2017). Effectiveness of brain-based learning strategy on students’ academic achievement, attitude, motivation and knowledge retention in electrochemistry. Journal of Education, Society and Behavioural Science, 21(3), 1-13.
Viswanathan, V. K., Solomon, J. T. (2016). Improving student engagement in engineering classrooms: The first step toward a course delivery framework using brain-based learning techniques. Paper presented at the ASEE Annual Conference and Exposition, Conference Proceedings.
Wang, M. T., Eccles, J. S. (2013). School context, achievement motivation, and academic engagement: A longitudinal study of school engagement using a multidimensional perspective. Learning and Instruction, 28, 12-23.
Wang, M. T., Holcombe, R. (2010). Adolescents’ perceptions of school environment, engagement, and academic achievement in middle school. American Educational Research Journal, 47, 633-662.
Zheng, L., Li, X., Chen, F. (2016). Effects of a mobile self-regulated learning approach on students’ learning achievements and self-regulated learning skills. Innovations in Education and Teaching International, 55(6), 1-9.
راهبردهای شناختی در یادگیری
دوره 9، شماره 16
بهار و تابستان 1400
تیر 1400
صفحه 139-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار