تدوین مدل ساختاری درک مطلب خواندن براساس عوامل شناختی فردی دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی تربیتی، گروه روان شناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندر عباس، ایران.

2 استاد گروه روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.

چکیده

هدف: امروزه حجم قابل‌ توجهی از اطلاعات به‌صورت نوشتاری مبادله می‌گردد، لذا خواندن و درک مطلب به‌عنوان یک ضرورت و مقدمه موفقیت و پیشرفت در جامعه مطرح است.خواندن و درک مطلب همواره به‌عنوان یکی از اولویت‌‌های مهم نظام‌‌های آموزشی جوامع مطرح بوده و بخش وسیعی از برنامه‌‌های درسی را به­ویژه در سال‌های نخستین تحصیل در برمی‌گیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل شناختی فردی (خودپنداره خواندن و نگرش به خواندن) اثرگذار بر درک مطلب خواندن به‌منظور تدوین یک مدل ساختاری در بین دانش‌آموزان دختر و پسر پایه چهارم ابتدایی شهر همدان بود.
روش: جامعه آماری شامل 12000 دانش‌آموز مشغول به تحصیل در دوره ابتدایی در سال­تحصیلی 96-95 بود که از این تعداد نمونه آماری شامل 287 دانش‌آموز (128 پسر و 159 دختر) با میانگین سنی 11/10 سال از طریق روش نمونه‌گیری خوش‌های چندمرحله‌ای انتخاب شدند.
یافته­ها: در این پژوهش از مقیاس‌‌های خودپنداره خواندن چپمن و تانر 1995 و نگرش به خواندن مک کنا 1990 و درک مطلب خواندن از پرسشنامه محقق ساخته براساس آزمون درک مطلب مهرنژاد 1378 استفاده شد. جهت تحلیل داده‌‌ها از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف و معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Spss و Amos استفاده شد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن بود که این متغیر‌ها بر درک مطلب خواندن دانش‌آموزان اثر معنادار دارند. نگرش به خواندن 62% و خودپنداره خواندن 58%، توانستند بیشترین میزان درک مطلب دانش‌آموزان را تبیین کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Affecting reading comprehension to develop a structural model primary school in the Hamedan city

نویسندگان [English]

  • Nafiseh Yari moghadam 1
  • Ali Delavar 2
  • Fariborz Dortaj 2
  • Kobra Hajializadeh 3
چکیده [English]

Purpose: Today, a significant amount of information is exchanged in writing, so reading and comprehension is a prerequisite for success and advancement in society. Reading and comprehension is always considered as one of the top priorities of educational systems of societies, and a large part of Curriculum, especially in the early years of study. The purpose of the present study was to investigate individual cognitive factors (reading self-concept and attitude to reading) affecting reading comprehension in order to formulate a structural model among male and female students of the fourth elementary school of Hamadan. Method: The statistical population consisted of 12,000 students studying in the elementary period in the academic year of 1995-96, of which 287 students (128 boys and 159 girls) with an average age of 11.10 years were selected through a multiple cluster sampling Stage selected. In this study, the self-concept scales of reading Chapman and Tanner 1995 and McKenna''s Attitude to Reading 1990 and reading comprehension from a researcher-made questionnaire were used based on the Mehrnejad 2000 comprehension test. Kolmogorov-Smirnov test and structural equations were used to analyze the data using Spss and Amos software.
conclusion: The results indicated that these variables had a significant effect on reading comprehension of students. Attitude to reading 62% and reading self-reflection of 58%, were able to explain the most comprehension of students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reading comprehension
  • Reading self-concept
  • Reading attitude
  • Individual factors
  • Cognitive family factors
جباری، سوسن؛ خادمی، محسن. (1392). «ساخت آزمون تشخیصی خواندن و درک مطلب جهت دانش آموزان دوره ابتدایی. مجله ‌علمی‌پژوهشی‌ پژوهش های‌ برنامه درسی انجمن ‌مطالعات ‌برنامه‌درسی ‌ایران»، دوره ‌3،‌ شماره 2، 1-16.
راقبیان، رویا؛ اخوان تفتی، مهناز؛ و حجازی، الهه. (1391). «اثربخشی برنامه طراحی شده براساس رویکردهای پرسش از نویسنده و درک خواندن سه وجهی بر افزایش درک خواندن دانش آموزان»، فصلنامه روانشناسی مدرسه، پاییز 92، دوره 1، شماره 2، 39-58.
رضایی، اکبر و کرمانی­زاده، رکسانا. (1394). «تأثیر آموزش متقابل بر بهبود درک مطلب و خواندن دانش‌آموزان دختر نارساخوان». مجله ناتوانی‌های یادگیری، دوره 4، شماره 5، 49-64.
سعیدی، علی؛ سیف، علی اکبر؛ اسدزاده، حسن؛ ابراهیمی قوام، صغری. (1391). «مقایسه اثربخشی شیوه­های ارائه و تهیه نقشه­های مفهومی بر درک مطلب». روان­شناسی مدرسه، پاییز 92، دوره 2، شماره 3، 125-143.
شکوهی یکتا، محسن؛ پرند، اکرم. (1385). «آموزش در منزل جایگزین آموزش در مدرسه مجله». خانواده پژوهی، تابستان 1386، شماره 10 ، 621-639.
غباری بناب، باقر و راقبیان، رویا. (1387). «تأثیر آموزش دو راهبرد فراشناختی SQP4R و خود نظارتی، بر درک مطلب خواندن دانش‌آموزان پسر پایه دوم راهنمایی». مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 38(4)، 86-67.
غباری بناب، باقر؛ افروز، غلامعلی؛ حسن­زاده، سعید؛ بخشی، جعفر و پیرزادی، حجت. (1391). «تأثیر آموزش راهبرد‌های فراشناختی فعال تفکرمدارانه و خود نظارتی بردرک مطلب دانش‌آموزان با مشکلات خواندن». مجله ناتوانی‌‌های یادگیری، 1(2)، 97-77.
کرمی، جهانگیر؛ عباسی، زینب؛ زکی یی، علی. (1392). «تأثیر آموزش آگاهی واج شناختی بر سرعت، دقت و درک مطلب دانش آموزان نارساخوان». فصلنامه ناتوانی­های یادگیری، دوره 2 شماره 3، 38-53.
کریمی، عبدالعظیم. (1384). «بررسی نتایج مطالعه بین‌المللی پیشرفت سواد خواندن پرلز 2001». فصلنامه تعلیم و تربیت، 21(1)، 89-39.
کیامنش، علیرضا. (1383). روش‌های ارزشیابی آموزشی. تهران: پیام نور.
کیان ارثی، فرحناز؛ سیف، علی‌اکبر و دلاور، علی. (1393). «اثربخشی ساختار متون درسی، پیش‌سازمان‌دهنده، و هدف‌‌های آموزشی بر میزان درک مطلب، سرعت مطالعه و نگرش به متن». فصلنامه پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، شماره 32، 1-18.
گلاور، جان. ای؛ برونینگ، راجر. اچ. (1996). روان‌شناسی تربیتی اصول و کاربرد آن، ترجمه علی‌نقی خرازی (1375). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مهرنژاد، ‌‌هایده. (1378). بررسی ارتباط و نقش فراشناخت در درک مطلب خواندن دانش‌آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
Block, A. L; presly (2002). Attitudes to reading: An investigation across the primary years. The Thesis of the Degree of Master of Educational Research. Australian Catholic University.
Cain, K. E.; Bryant, P. E.; Oakhill, J. (2004). “Children's reading comprehension ability: Concurrent prediction by working memory, verbal ability, and component skills”. Journal of Educational Psychology, Vol. 96, No. 1, 03.2004, 31-42.
Cain, K. (2010). “Reading and listening comprehension and their relationship to inattention and hyperactivity”. British Journal of Experimental Psychology, 84, 108–124.
Cartwright, Kelly B.; Marshall, Timothy R.; Wray, Erica. (2016). “A Longitudinal Study of the Role of Reading Motivation in Primary Students' Reading Comprehension: Implications for a Less Simple View of Reading”. Reading Psychology, 37(1), 55-91.
Cattsa, H., Kamhi, A. (2017). Prologue: Reading Comprehension Is Not a Single Ability. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 1-4.
Conlon, E. G., Zimmer-Gembeck, M. J., Creed, P. A. & Tucker, M. (2006). Family History, Self-Perception, Attitudes and Cognitive Abilities are Associated with Early Adolescent Reading Skills. Australia: School of psychology, Griffith University, Gold Coast, Vol. 29(2), 11-32
Frank, E. & Rosen, M. (2008). On the important of parental participation for student. achievement in reading literacy. Paper Presented at the Third IEA International. Research Conference: Chinese Taipe.
Kirmizi, F. S. (2010). “Relationship between reading comprehension strategy use and daily free reading time”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4752-4756.
Kiselev, S. (2015). Age-related Differences in Processing Speed in Preschool Children. The Open Behavioral Science Journal, (9), 23-31
Kjaldman, I. (2006). Self-Concept and School Achievement of Pupils with Cleft Lip, Cleft Palate or both: A Longitudinal Study. Helsinki: Yilopistopaino.
Lubliner, Sh.; Smentana, L. (2005). “The Effects of Comprehensive Vocabulary Instruction on Title I Students' Metacognitive Word-Learning Skills and Reading Comprehension”, Journal of Literacy Research, Vol. 37, No. 2, 163-200.
Mckenna, M. C., Kear, D. J. (1990). “Reading attitude scale”. The reading teacher, 43, 626-639.
Martin, M. O., Mullis, I. V. S., Kennedy, A. (2007). PIRLS 2006 Technical Report. Boston College: TIMSS & PIRLS international study center McNamara (Ed.), Reading comprehension strategies: Theories, - interventions, and technologies (pp. 3e26). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Meneghetti, C., Carretti, B., and Beni, R. D. (2006). “Components of reading comprehension and scholastic achievement”. Learning and Individual Differences, 16, 291-301.
Mullis, I. V. S., Kennedy, A., Martin, M. O., Sainsbury, M. (2006). Assessment Framework and Specifications (2nd Ed).Boston College: International association for the evaluation achievement.
Intrich, P. R., Marx, R. W., Boyle, R. A. (1993). “Beyond cold conceptual change: The role of motivational beliefs and classroom contextual factors in the process of conceptual change”. Review of Educational Research, 63, 167-199.
Ruddell, R. B., Unrau, N. J. (Eds.). (2004). Theoretical Models and Processes of Reading (5th ed.). Newark, DE: International Reading Association.
Salabas, M. E. (2008). “Relationship between 8th grade secondary school students’ reading attitudes and reading comprehension skills”. Journal of the Faculty of Education, Vol. 9, Issue. 16, 141-155.
Sanchez, F., Roda, M. (2003). “Relationships between self-concept and academic achievement in primary students”. Electronic Journal of Research in Educational Psychology and Psycho Pedagogy, 1(1), 95-120.
Sen, H. S. (2009). “The relationsip between the use of metacognitive strategies and reading comprehension”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 2301-2305.
Smith, K. H. (1991). The Self-Concept and Verbal Academic achievement of Primary and Secondary Student Teachers. Faculty of Education. The University of Melbourne. Dissertation for Degree of Doctor of Philosophy.
Sundari, H. (2013). “Correlation between reading attitude and reading comprehension among EFL adult learners in Indonesia”. ResearchGate, 3(1), 1-11.
Tornare, E., Czajkowski, N., & Pons, F. (2015). “Children's emotions in math problem solving situations: Contributions of self-concept”, Metacognitive experiences, and performance, 3(1), 1-10.
Van den Broek, P. & Espin, C. A. (2012). “Connecting cognitive theory and assessment: Measuring individual differences in reading comprehension”. School Psychology Review, 41(3), 315-325.
Van Keer, H., Verhaeghe, J. P. (2005). “Comparing two teacher development programs for innovating reading comprehension instruction with regard to teachers’ experiences and student outcomes”. Teaching and Teacher Education, 21, 543-562.