رابطه باورها و حالت‌های فراشناخت با حافظه‌کاری دانش‌آموزان دوره متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بیرجند

2 کارشناسی ارشد روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه بیرجند

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه باورها و حالت‌های فراشناختی با حافظه کاری دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهر بیرجند انجام گرفت.
روش: این پژوهش از نظر روش گردآوری داده‏ها جزء پژوهش‏های توصیفی و از نوع همبستگی است و براساس ماهیت، جزء پژوهش‏های بنیادی محسوب می‏شود. جامعه­ی این پژوهش کلیه دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر بیرجند در سال تحصیلی 95-94 است. با توجه به این‌که حجم کل جامعه موردنظر 2000 نفر است با استفاده از فرمول کوکران تعداد 300 نفر دانش‌آموز دختر (53 درصد) و پسر (47 درصد) انتخاب شدند. از شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی بر حسب جنسیت استفاده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های حالت‌های فراشناخت اونیل و جمال عابدی؛ پرسشنامه باورهای فراشناخت ولز و کاترایت و حافظه کاری دن  می‌شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد دانش‌آموزان با نمره‌ی بالاتر در باورهای فراشناخت، نمره بالاتری در حافظه کاری کسب می‌کنند. دانش‌آموزان با نمره‌ی بالاتر در حالت‌های فراشناخت، نمره پایین‌تری در حافظه کاری کسب می‌کنند. دانش‌آموزان با نمره‌ی بالاتر در "کنترل‌ناپذیری و خطرپذیری" و "کفایت شناختی"، نمره بالاتری در حافظه کاری کسب می‌کنند. هیچ‌یک از مؤلفه‌های حالت‌های فراشناخت قادر به پیش‌بینی حافظه کاری نیستند.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که حافظه کاری را از طرفی فراشناخت می­توان توسعه داد و عملکرد تحصیلی را بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between metacognitive beliefs and states with working memory of high school students

نویسندگان [English]

  • ali asghari 1
  • Sahar Kiyani 2
  • Mohammad Hosein Salarifar 3
2 Islamic azad university - birjand
3 University of Birjand
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the role of metacognitive beliefs and states on working memory of high school students in Birjand. This research method was descriptive and correlational and is a fundamental research. The study population was including all of high school students in Birjand in the academic year 2015-2016. Due to the fact that the whole population was 2,000, by using the Cochran formula, 300 male and female students were selected. according to gender, stratified sampling method has been used. Data collection tools included O'Neil & Abedi’s (1996) state metacognitive inventory; Wells & Cartweight-Hatton’s (2004) metacognitive beliefs questionnaire; and, Dan’s (2008) working memory. The mean of state metacognitive was above average; and the mean of beliefs metacognition and working memory of students was lower than average. Metacognitive beliefs and state metacognitive explained 22% of the variance of the of students’ working memory. Components of metacognitive beliefs explained 38% of the variance of the students' working memory. Beta coefficients of "uncontrollability and risk-taking" and "cognitive competence" was positive; so students who gain higher score on the "uncontrollability and risk-taking" and "cognitive competence", then will earn the higher score on working memory. Positive beliefs about worry, self-cognitive alertness and the need to control thoughts were not able to predict the working memory. State metacognitive components explained 3% of the variance of the of students’ working memory. None of the state metacognitive components, are not able to predict the working memory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • metacognitive beliefs
  • states of metacognition
  • working memory
ابوالقاسمی، عباس؛ گل­پرور، رضا؛ نریمانی، محمد و قمری گیوی، حسین. (1388). «بررسی رابطه باورهای شناختی مختل با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان دارای اضطراب امتحان»، مطالعات تربیتی و روانشناسی، 10(3)، 5-20.
اسدزاده، حسن. (1388). «بررسی رابطه ظرفیت حافظه فعال و عملکرد تحصیلی میان دانش‌آموزان پایه‌ی سوم راهنمایی شهر تهران»،  فصلنامه تعلیم و تربیت، 1(97)، 53-70.
اسلاوین، آر. ایی. (1385). روان‌شناسی تربیتی (نظریه و کاربست) ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: نشر روان.
بیابانگرد، اسماعیل. (1384). روانشناسی تربیتی (روان‌شناسی آموزش و یادگیری). تهران: نشر ویرایش.
پاشایی، زهره. (1388). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله با هیجانات با رویکرد شناختی- اجتماعی در کاهش اضطراب امتحان، استرس افزایش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
جوادی، مرضیه؛ کیوان آرا، محمود؛ یعقوبی، مریم؛ حسن‌زاده، اکبر و عبادی، زهرا. (1389). «رابطه بین آگاهی فراشناختی از راهبردهای مطالعه و وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان»، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10(3)، 246-254.
دیره، عزت؛ بنی­جمالی، شکوه­السادات. (1388). بررسی سهم عوامل انگیزشی بر استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در فرآیند یادگیری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
رضوان، شیوا؛ بهرامی، فاطمه و عابدی، محمدرضا. (1385). «تأثیر تنظیم هیجان بر شادکامی و نشخوار فکری دانشجویان»، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ۱۲(۳)، ۲۵۱-۲۵۷
زینلی، زهرا. (1389). رابطه راهبردهای فراشناختی و خلاقیت با عزت‌نفس و عملکرد تحصیلیدانش‌آموزان دبیرستانی شهر سده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
سالاری­فر، محمدحسین و پاکدامن، شهلا. (1388). «نقش مؤلفه‌های حالت فراشناختی در عملکرد تحصیلی»، فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، دوره 4، شماره 12، 112-102.
سیف، علی‌اکبر. (1386). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: دوران.
سیف، علی؛ مصرآبادی، جواد. (1386). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری بر سرعت خواندن، یادداری و درک متون مختلف. فصلنامه تعلیم و تربیت، 19(74)، 37-54.
عابدی، احمد. (1389). یادگیری چگونه یادگرفتن (مهارت‌های شناختی و فراشناختی یادگیری). اصفهان: انتشارات برترین اندیشه.
علیزاده، حمید. (1385). «رابطه‌ی کارکردهای اجرایی عصبی – شناختی  با اختلال‌های رشدی»، فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 8(4)، 57-70.
فرخی، نورعلی. (1389). «اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر درک مطلب دانش‌آموزان پسر دوم راهنمایی منطقه 11 آموزش و پرورش شهر تهران»، روان‌شناسی تربیتی (روان‌شناسی و علوم تربیتی)، 6(18)، 129-152.
فردیزدی، نجمه. (1384). تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
قربانعلی­زاده، خیراله. (1385). بررسی رابطه بین ظرفیت حافظه فعال، راهبردهای یادگیری و عملکرد تحصیلی در بین دانش‌آموزان پسر سال سوم متوسطه شهرستان لنگرود، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
قربانعلی­زاده، خیرالله. (1385). رابطه بین ظرفیت حافظه‌ی فعال و راهبردهای یادگیری و عملکرد تحصیلی در بین دانش‌آموزان پسر سال سوم متوسطه شهر لنگرود، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
کارشکی، حسین. (2002). کاربرد فراشناخت در برنامه‌های درسی مبانی نظری و الگوها. همایش ملی مهندسی اصلاحات در آموزش‌وپرورش، تهران، ایران.
کدیور، پروین. (1383). روانشناسی تربیتی، چاپ هشتم، محل نشر: انتشارات سمت.
کرمی، ابوالفضل. (1381). تدوین ابزار سنجش راهبردهای یادگیری و مطالعه و تعیین رابطه این راهبردها با پیشرفت تحصیلی، رساله دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
مارزانو، رابرت جی؛ پیکرینگ، دبرا و مک تیگ، جی. (1380). ابعاد تفکر در برنامه‌ریزی و تدریس، مترجم: قدسی احقر. تهران: انتشارات یسطرون.
مجتبی­زاده، محمد. (1385). بررسی رابطه حافظة فعال، میزان اضطراب و پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان سال سوم متوسطه دبیرستان‌های شهر زنجان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
مهاجر، آمنه. (1387). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر ظرفیت حافظه‌ی فعال و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر سال سوم دوره‌ی راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
یگانه ایرائی، روجـا. (1385). رابطـه‌ی بـین حافظـه‌ی فعـال، خلاقیـت و پیشـرفت تحصـیلی در بـین دانش‌آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر آمل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
Alloway, P. A. (2006). How dose working memory work in the classroom, Educationa research and reviews, 1(4), 134-139.
Alloway, T. P., Gathercole, S. E., Kirkwood, H., & Elliott, J. (2009). “The cognitive and behavioral characteristics of children with low working memory”. Child Development, 1(2), 606-621.
Anderson, N. J. (2002). The role of metacognition in second language teaching and learning. Brigham young university. Eric Digest.
Artino, A. R. (2008). Learning online: understanding academic success from a self-regulated learning perspective. (Unpublished Doctoral Dissertation, Connecticut University).
August-Brady, M. M. (2005). “The effect of a metacognitive intervention on approach to and self – regulation of learning in Baccalaureate Nursing students”. Journal of Nursing Education, 44(7), 297-304.
Baddeley, A. D. & Hitch, G. (1974). Working Memory. InB. Gordon (Ed). Human Memory Basic Processes, NewYork: Academic Press.
Baker, L. (2010). Metacognation International Encyclopedia of Education (Third Edition).
Beckman, P. (2002). Strategy instruction. Eric Digest.
Bilere, R. F., Snowman, G. (1993). Psychology applied to teaching.6th ed. New York: Hounghton Mifflin.
Bostrom, L., Lassen, L. M. (2006). “Unraveling learning, learning styles, learning strategies and Meta-cognition”. Education Training, 48, 178-189.
Braten, I., Olaussen, B. (1988). “The learning and study strategies of Norwegian first –year college students”. U.S.A learning Individual Differences, 10(4), 309-319.
Brent, D. S. (1985). Depression and Meta cognitive skill in problem solving.
Corcoran, K. M., Segal, Z. V. (2008). “Metacognation in Depressive and Anxiety Disorders: Current Directions”. International Journal of Cognitive Therapy, 1(1(, 33-34.
Cross, D. R., & Paris, S. G. (1998). “Developmental and Instructional analyses of children’s meta cognition and reading comprehension”. Journal of Educational Psychology, 80(2), 131-142.
Cubuku, F. (2009). “Metacognition in the class room”. Procedia social and Behavioral Sciences, 1, 559-563.
Dehn, M. J. (2008). Working Memory and Academic Learning: Assessment and Intervention. John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.
Derry, S., Murphy, D. (1986). “Designing Systems that train learning ability: From Theory to Practice”. Review of Educational Research, 56(1): 1-39.
Desoete, A., Ozsoy, G. (2009). “Introduction: Meta cognition, more than the longs
monster?”, International Electronic Journal of Elementary Education, 2(1), 1-6.
Dougherty, D., Sharkey, J. (2017). “Reconnecting Youth: Promoting emotional competence and social support to improve academic achievement”. Children and Youth Services Review, 74, 28-34.
Duffy, B. (2007). Supporting creativity and imagination in the early years. McGrow Hill, Education.
Eslami Rasekh, Z., Ranjbary, R. (2003). “Metacognitive strategy training for vocabulary learning”. Teaching English as a second or foreign language, 7(2), 5-15.
Flavell, J. H. (1979). “Meta cognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive-developmental inquiry”. American Psychologist, 34, 906-911.
Gage, N. L. & Berliner, D. C. (1994). Educational Psychology .3rd ed. Hope well, N.J: Houghton Milflin.
Gartland, D., Strosnider, R. (2007). “Learning disabilities and young children Identification and Intervention”. Learning Disability Quarterly, 30(1), 63-72.
Gather Cole, S. E., Alloway, T. P., Willis, C., Adams, A. M. (2006). “Working memory in children with reading disabilities”. Journal of experimental child psychology, 93(3), 256-281.
Gather Cole, S., Pickering, J., Ambridge, B., Wearing, H. (2004). “The structure of working memory from 4 to 5 years age”. Developmental Psychology, 40, 177-190.
Gathercole, S. E., Pickering, S. J. (2000). “Working memory deficits in children with
low achievement in the national curriculum at 7 years of age”, British Journal of
Education Psychology
, 70, 177-194.
Gathercole, S. E. (2008). “Working memory in the classroom”. The University of York.
Gathercole, S. E., Lamont, E., Alloway, P. A. (2006). Working memory in the Classroom, In S. Pickering. (Ed.), Working Memory and Education (pp. 219-240). London: Elsevier Press.
GogldStein, S., Gold Stein, M. (1998). Managing attention deficit hyperactivity disorder in children: A guide for practitioners.2nd edition, NewYork.
Haddadian, F., Alipour, V., Majidi, A., Maleki, H. (2012). “The effectiveness of selfinstruction technique on improvement of reading performance and reduction of Anxiety in primary school students with Dyslexia”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5366-5370.
Haffman, B., Spatariu, A. (2008). “The influemce of self – efficacy and metacognitive promoting on math problem solving efficiency”. Contemporary Educational psychology, 33(4), 875-893.
Hartman, H. J. (2001). Metacognition in learning and instruction theory, research and practice. Dordrecht: Kluwer Academic.
Hudson, T. (2007). Teaching second language reading. England: Oxford University Press.
Hughes, C. (1998). “Executive function in preschoolers: Links with theory of mind and verbal ability”. British Journal of Developmental Psychology, 16, 233-253.
Hutton, U., & Towse, J. (2001). “Short term memory and working memory as indices of children’s cognitive skills”. Memory, 9, 383-394.
Imbo, I., Vandierendonck, A. (2006). “The development of strategy uses in elementary school children: Working memory and individual differences”. Journal of Experimental Child Psychology, 96, 284-309.
Irak, M., & Tosun, A. (2008). “Exploring the role of meta cognition in Obsessive-Compulsive and Anxiety Symptoms”. Journal of Anxiety Disorders, 22, 1316-1325.
Jager, B., Jansen, M., Reezigt, G. (2005). “The Development of Metacognition in
Primary School Learning Environments”. School Effectiveness and School Improvement, 16(2), 179-196.
Janeck, A. S., Calamari, J. E., Riemann, B. C., Heffelfinger, S. K. (2001). “Too much thinking about thinking?: Metacognitive differences in Obsessive-Compulsive disorder”. Journal of Anxiety Disorder, 172, 181-195.
Klingberg, T., Forssberg, H., & Westerberg, H. (2002). “Training of working memory in children with ADHD”. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 24, 781-791.
Larkin, S. (2009). Metacognition in young children. First published by Routledge.
Larkin, Sh. (2009). “Socially mediated metacognition and learning to write”. Thinking Skills and Creativity, 4, 149-159.
Lee, A. Y. (2004). “The Prevalence of Meta-Cognitive Routes to Judgment”. Journal of Consumer Psychology, 14(4), 345-355.
Metcalfe, J. (2009). “Metacognitive judgments and control of study”. Current Directions in psychological science. 18(3), 159-163.
Meyer, R. E. (2008). Cognitive, metacognitive and motivational aspects of problem solving. Instruconal Science, 26(1-2), 49-63.
Minear, M., & Shah, P. (2006). Sources of working memory deficits in children and possibilities for remediation. In S. J. Pickering (Ed.), working memory and Education (PP.273-307). Burlington, MA: Academic Press.
Moses, L. J., & Baird, J. A. (2002). Meta cognition. In R. A. Wilson & F. C. Keil (Eds.), The MIT encyclopedia of the cognitive Sciences. Cambridge, MA: MIT Press.
Nelson, T. O., Narens, L. (1990). Meta memory: A theoretical frame work and new findings. Ing. h. Bower (Eds.) The psychology of learning and motivation (PP.125-173). NewYork: Academic Press.
O’neil, H., & Abedi, J. (1996). “Reliability and Validity of a state Meta cognitive Inventory: Potential for Alternative Assessment”. Journal of Educational Research, 89(4), 234-45.
Olesen, P. J., Westerberg, H., Klingberg, T. (2004). “Increased prefrontal and parietal activity after training of working memory”. Nature Neuroscience, 7, 75-79.
Palladino, P., Masi, G., Marcheschi, M. (2000). “The Relation Between Meta cognition and Depressive Symptoms In preadolescents with Learning Disabilities: Data in Support of Borkowski’s Model”. Learning Disabilities Research & Practice, 15, 142-148 .
Petty, R. E., Brind, P., Tormala, Z. L., Wgener, D. T., Kruglanski, A. W., & Higgins, E. T. (2007). The role of Meta cognition in Social Judgment. Social Psychology. Social Psychology: Hand book of Basic Principles.
Pilten, P. & Yener, D. (2010). “Evaluation of metacognitive knowledge of 5th grade primary school students related to non-routine mathematical problems”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(3), 1332-1337.
Pintrich, P. R., De Groot, E.V. (1990). “Motivation and Self-regulated learning”. Journal of Educational Psychology, 82, 33-40.
Pintrich, P. R., Conley, A. M. & Kempler, T. M. (2003). “Current issues in achievement goal theory and research”. International Journal of Educational Research, 39, 319-337.
Reid, G. (2003). Deslexia: a practitioner s had book. 3rded. Yohn Wiley & Sons
ltd. www.ldonline.org.
Saif, A. A., Mesrabady, J. (2003). “The effectiveness of learning strategies on reading speed, retention and understanding of different texts”. Journal of Education, 19(74), 54-37. (Persian)
Sanchez-Alonso, S. & Vovides, Y. (2006). “Integration of Metacognitive Skills in the design of learning objects”. Computers in Human Behavior, 23(6), 2585-2595.
Santrock, J. W. (2008). Educational Psychology. America: MCGrew- Hill
Publication.
Schnitzs Pahn, K. M., Zeintl, M., Jager, T. & Kliegel, M. (2011). “Metacognition in prospective Memory: Are Performance Predictions Accurate?”, Canadian Journal of Experimental Psychology, 65(1), 19-26.
Semrud-clikeman, M. (2005). “Neuropsychological aspects for evaluating disabilities”. Journal of learning Disabilities, 38, 563-568.
Sen, H. S. (2009). “The relationship between the uses of met cognitive strategies and reading Comprehension”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 2301-2305.
Shulman, L. S. (2011). “Knowledge and Teaching: Foundation of the New Reform”. Journal of Harvard Educational Review, 57(1), 1-23.
Skitka, L. J. (2002). “Do the means Justify the ends, or do the ends Justify the means? Value protection model of justice”. Reasoning personality and social psychology Bulletion, 28, 452-461.
Son, L. K., & Metcalfe, J. (2000). “Metacognitive and control strategies in study time allocation”. Journal of Experiment al psychology: Learning, Memory and cognition. 26, 204-221.
Swanson, E. (1994). “Do different components of working memory underlie different subgroups of reading disabilities?”, Journal of learning Disabilities, 39, 3-21.
Swanson, L. H., Saez, L., & Gerber, M. (2006). “Growth in literacy and cognition in bilingual children at risk or not at risk for reading disabilities”. Journal of Educational Psychology, 98(2), 247-250.
Teasdale, J. D., Moore, R. G., Hayhurst, H., Pope, M., Williams, S., & Segal, Z. V. (2002). “Metacognitive Awareness and Prevention of Relapse in Depression: Empirical Evidence”. Journal of Consulting and Clinical, 70(2), 275-287.
Toneatto, T. (1999). “Meta cognition and Substance use”. Journal of Addictive Behaviors, 24(2), 167-174.
Wells, A. (2001). “Panic disorder in association with relaxtion-induced-anxiety: An attentional training approach to treatment”. Behavior therapy, 21, 273-280.
Wells, A. (2009). Metacognitive therapy for anxiety and depression. NweYork: Guilford: 1-22.
Wells, A. & Cartwright- Hatton, S. A. (2004). “A short form of metacognitions questionnaire: properties of the MCQ-30”. Behaviour Research and Therapy, 42(2), 385-396.
Wells, A. & Matthews, G. (1994). Attention and emotion, A clinical Perspective. Hove: Erlbaum.
Wells, A., & Papageorgiou, C. (1998). “Relationships between Worry, Obsessive Compulsive Symptoms and Meta-cognitive beliefs”. Behavior Research and Therapy, 36(9), 899-913.
Wilson, K., & Swanson, L. H. (2001). “Are mathematics disabilities due to a domain general or domain –specific working memory deficit?”, Journal of learning Disabilities, 34, 237-248.
Woolfolk, A. E. (2001). Educational Psychology (8th Ed.). Boston: Allyn and Bacon.