مقایسه تأثیر آموزش به شیوه نقشه مفهومی فردی و گروهی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی درس مطالعات اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی سینا

2 کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه بوعلی سینا

3 دانشیار گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

هدف: نقشه مفهومی یکی از راهبردهای آموزشی است که به شیوه گروهی و انفرادی برای ایجاد انگیزش و یادگیری معنادار استفاده می‌شود، بنابراین هدف این پژوهش مقایسه تأثیر آموزش به شیوه نقشه مفهومی فردی و گروهی برانگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بود.
روش: در این پژوهش از روش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش (1- نقشه مفهومی گروهی 2- نقشه مفهومی فردی) و یک گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر همدان در سال 1392 بود، نمونه آماری 60 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند، سپس به‌طور تصادفی در گروه‌های آزمایش (20 نفر نقشه مفهومی گروهی 20 نفر نقشه مفهومی فردی) و 20 نفر گروه کنترل قرار گرفتند. گروه اول تحت آموزش با نقشه مفهومی گروهی، گروه دوم تحت آموزش با نقشه مفهومی فردی و گروه سوم گروه کنترل تحت آموزش با روش سنتی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه انگیزش تحصیلی مک اینرنی و آزمون پیشرفت تحصیلی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان به‌دست آمد. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس یک متغیرهاستفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل کوورایانس نشان داد که آموزش با شیوه نقشه مفهومی گروهی و نقشه مفهومی فردی در گروه آزمایش به‌طور معنی‌داری باعث افزایش انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان شده است (001/0p<). همچنین آموزش با شیوه نقشه مفهومی گروهی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی از آموزش با شیوه نقشه مفهومی فردی اثربخش‌تر بود (001/0p<).
نتیجه‌گیری: کاربرد نتایج این پژوهش برای دست‌اندرکاران آموزش این است که به‌منظور افزایش انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، باید به نقش عوامل انگیزشی نقشه مفهومی توجه نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison the Effect of Teaching Based on Individual and Group Concept Mapping on Educational Motivation and Achievement

نویسندگان [English]

  • mosayeb yarmohammadi 1
  • arezo mohamadi 2
  • rasoul noghabi 3
2 bu alisina
3 bu ali sina
چکیده [English]

objective: Concept mapping is one of the educational strategies that is used in an individual or group way for creating motivation and meaningful learning.so, the purpose of this study is to investigate the effectiveness of teaching based on individual –group concept mapping on the motivation and educational achievement of students.
Method: The quasi –experimental method was used, with two experimental group (1.group concept mapping 2.individual concept mapping) and a control group. The statistical population included all the first –year girl students of Hamadan high –school in the year 2013. A sample of 60 subjects were selected using multi –stage cluster method. Then, they were randomly put in two experimental groups (20 subjects using group concept mapping and 20 other using individual concept mapping) and one control group (20 subjects). The first group under went the teaching via group concept mapping method and the second group was taught using individual concept mapping method and finally the control group was educated via traditional method. The data was gathered using McInerney's school motivation questionnaires and educational achievement tests.
Results: for analysis the data the test of covariance analysis was used.The results of the covariance analysis showed that teaching via group concept mapping and individual concept mapping method meaningfully and significantly increased the educational motivation and achievement of students (p<0.001). And also, teaching via group concept mapping method was more effective than teaching via individual concept mapping and traditional method in educational motivation and achievement (p<0.001).
Conclusion: Application of the results of this research for educators is that in order to increase the motivation and academic achievement of students, the role of motivational factors of the conceptual map must be considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concept mapping
  • group and individual concept mapping
  • educational motivation
  • educational achievement

مراجع

تمنایی­فر، محمدرضا و گندمی، زینب. (1390). «رابطه انگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان». فصلنامه راهبردهای آموزشی، 4(1)، 19-15.
رحمانی، آزاد. (1386). «مقایسه تأثیر آموزش بر مبنای نقشه مفهومی با روش تلفیقی بر یادگیری درس فرایند پرستاری». مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 49-19.
خامسان، احمد و برادران خانسار، زهرا. (1390). «مقایسه آموزش زبان با استفاده از نقشه مفهومی مشارکتی در مقایسه با روش سنتی». فصلنامهپژوهش های زبانشناختی در زبآن‌های خارجی (پژوهش زبآن‌های خارجی). دوره اول. شماره 1، 57-76.
سیف، علی‌اکبر. (1381). روانشناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری آموزش، چاپ هفتم، تهران: انتشارات آگاه.
سیف، علی‌اکبر. (1371). روان‌شناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: انتشارات آگاه.
صیادی، صادق و مصرآبادی، جواد. (1397). «فراتحلیل اثربخشی آموزش نقشه مفهومی برشاخص‌های شناختی، فراشناختی و عاطفی پیشرفت تحصیلی». فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری. 6(11)، 94-67.
عاشوری، جمال؛ کجباف، محمدباقر؛ منشئی، غلامرضا و طالبی، هوشنگ. (1393). «تأثیر روش‌های آموزشی نقشه مفهومی، یادگیری مشارکتی و سنتی بر انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی درس زیست‌شناسی». فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی. سال یازدهم. دوره 11. شماره 14 (پیاپی 41)، 73-63.
عزیزی، حسین. نوروزی، داریوش و زارعی زوارکی، اسماعیل. (1394). «تأثیر روش تدریس بایبی در میزان یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان». دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 3(5)، 55-39.
کاردان حلوایی، ژیلا؛ حاتمی، جواد و فتحی آذر، اسکندر. (1395). «تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس فیزیک».رویکردهای نوین آموزشی، 23، 41-62.
مصرآبادی، جواد؛ حسینی نسب، داوود؛ فتحی، آذر و اسکندرمقدم، محمد. (1388). «تأثیر ساخت و ارائه نقشه مفهومی و سبک یادگیری بر یادداری درک محل مسئله در زیست». مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، 10(3)، 162-141.
مصرآبادی، جواد؛ حسینی نسب، داوود؛ فتحی، آذر؛ اسکندرمقدم، محمد. (1386). «اثربخشی راهبرد یاددهی – یادگیری نقشه مفهومی بر بازده‌های شناختی – عاطفی در یادگیری درس زیست‌شناسی». پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز). 2(8)، 128-105.
مصرآبادی، جواد؛ فتحی آذر، اسکندر و استوار، نگار. (1384). «اثربخشی ارائه و ساخت فردی و ساخت گروهی نقشه‌های مفهومی به‌عنوان یک راهبـرد آموزشی». فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 13(4)، 31-9.
Buldua, ME. Buldub, NI. (2010). “Concept mapping as a formative assessment in college classrooms Measuring usefulness and student satisfaction Procedia. Social and Behavioral Sciences, 2, 2099-2104.
Chularut, P. & De Backer, T. K. (2003). “The influence of concept mapping on achievement, self-regulation, and self-efficacy in students of English as a second language”, Contemporary Educational Psychology, 29, 248-263.
Coll, RE. (2007). A comparative study of the effect of a concept mapping enhanced laboratory experience on turkish high school students understanding of acid base chemistry. Received: 7.
Dale, H. & Schunk, D. H. (2005). “Commentary on Self-regulation in School Contexts”. Learning and Instruction, 15, 173-177.
Fajonyomi, M. G. (2002). “Concept mapping student's locus of control as gender as determination of Nigerians high school student's achievement in biology”, African journals online, 2(10), 423-431.
Freeman, F. A. (2004). “The power and benefits of concept mapping: measuring usefulness, ease of use, and satisfaction”, International Journal of Science Education International Journal of usefulness, ease of use, and satisfaction, 169-151.
Guvence, H. & Acikgoz, K. (2007). “The effects of cooperative learning and concept mapping on learning strategy use. Educational Science”, Theory & Practice, 7 (1), 117-127.
Haugwitz, M. Nesbit, J.C, Sandmann A. (2010). “Cognitive ability and the instructional efficacy of collaborative concept mapping. Learning and Individual Differences, 20, 536–543.
Huai, H. (1997). “Concept mapping in learning biology: Theoretical recognition and learning styles”, Journal of Interactive Learning Research, 8, 38-48.
Jegede, O. J. & Alaiyemola, F. F. (1990). “The effect of concept mapping on student anxiety and achieveme biology”, Journal of Research in Science Teaching, 27(10), 951-960.
Kinchin, I. M. (2006). “Concept maping, Power point, and pedagogy of access”, Journal of Biology Education, 40 (2), 79-83.
Markow, P. G. & Lonning, R. A. (1998). “Usefulness of concept maps in college chemistry laboratories: Student perceptions and effects on achievement”. Journal of research in science teaching, 35, 1015-1029.
Mitchell, D. & Hutchinson, C. J. (2003). “Using Graphic Organizers to develop the Cognitive Domain in Physical Education”. Journal of Physical Education, 74 (9), 42-47.
Novak, J. D. (1990). “Concept maps: a useful tool for science education”, Journal of research in Science teaching, 27,937-949.
Paivio, A. (1991). “Dual coding theory: retrospect and current status”. Canadian Journal of Psychology, 45 (3), 255-287.
Ramires, MS. (2006). “Concept Maps an essential tool for teaching and learn”. Sciene focus on learning problems in mathematics, 28 (3), 32-57.
Rice, D. C., Ryan, J. M. & Samson, S. M. (1998). “Using concept mapping to assess student learning it he science classroom: Must different methods compete?”, Journal of Research in Science Teaching, 35 (10), 1103-1127.
Sun, Y. (2004). “Methods for automated concept mapping between medical database”, Journal of Biomedical Informatics, 37, 162-17.
Trochim, w. m. k. (1989). “An introduction to concept mapping for planning and evaluation”. Evaluation and programplanning, 12, 10-16.
Tumen, S. & Taspinar, M. (2006). The effect of concept map on student achievement in language teaching. Paper presented at the International Educational Technology (IETC) Conference, 7th, Nicosia, Turkish Republic of Northern Cyprus, 375-382.
Unesco. (1987). Regional office for Education in Asia and pacific” coping with Dropout” Bangkok. 1-10.
Yamada, M. (2005). “Task Proficiency and L1 Private Speech. International Review”. Applied Linguistics in Language Teaching, 43(2), 81-108.
Zele, E. V. Lenaerts. J & Wieme, W. (2007). “Improving the usefulness of concept maps as a research tool for science education”. International Journal of Science Education, 1043-1064.
راهبردهای شناختی در یادگیری
دوره 7، شماره 12
شهریور 1398
صفحه 189-211

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار