تأثیر آموزش مهارتهای مثبتاندیشی به شیوه گروهی بر هیجان مثبت یادگیری و خودنظمدهی تحصیلی دانشآموزان دختر دوره اول متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه لرستان

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه لرستان

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف، تأثیر آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی به شیوه­ گروهی بر هیجان مثبت یادگیری و خودنظم­دهی تحصیلی در دانش­آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه انجام گرفت.
روش: طرح پژوهش نیمه­آزمایشی با پیش­آزمون­-پس­آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانش‌آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی 96-1395 بود. حجم نمونه پژوهش شامل 60 نفر بودند (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه) که با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چند­مرحله­ای انتخاب شدند. سپس تنها گروه آزمایش تحت آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی به شیوه گروهی قرار گرفت. بعد از اتمام جلسات آموزشی، از هر دو گروه آزمایش و گواه پس­آزمون به عمل آمد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه­های هیجان یادگیری پکران، گوئتز، تیتز و پری (2002) و خود­نظم­دهی تحصیلی وریان (1987) بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از روش‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند­متغیره و تک­متغیره) استفاده شد.
یافته­ ها: یافته­های حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی به شیوه­ گروهی بر افزایش هیجان مثبت یادگیری و خود­نظم­دهی تحصیلی در دانش­آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه شهر خرم­آباد تأثیر معنی­داری داشته است (001/0>p).
نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج حاصله، آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی به شیوه­ گروهی برای افزایش هیجان مثبت یادگیری و خود­نظم­دهی تحصیلی در دانش­آموزان دختر توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effects training of positive thinking skills in the way of group study on positive emotion learning and academic self-regulation in on grade girl high school students

نویسندگان [English]

  • masoud sadeghi 1
  • zeynab beyranvand 2
چکیده [English]

Aim: The aim of the present study was to examine effect of positive thinking skills in the way of group study on positive emotional learning and academic self-regulation in on grade girl high school students.
Method: The study method of s up-experimental with design pre-test - post-test with the control group. The study population included all high school girl students in on grade Khorramabad city area two public schools in the academic year 1395 - 96. Sample size of 60 Person (of Person 30 experiment group and Person 30 control group) using multi-stage random cluster were selected. only experimental group was training of positive thinking skills in the way of group. After the training Meetings, from both the experimental and control groups were post-test. In this study measuring tool, questionnaire learning excitement Pkran, Goetz, Titz & Perry (2002) and academic self-regulation Ryan (1987). Eventually information collected through questionnaires, with of using SPSS - 18 and descriptive and descriptive and inferential test run such as analysis of variance univariate and multivariate analyzes were done.
Results: Results showed that positive thinking skills in the way of group study had a significant impact in increacing positive emotion learning and academic self-regulation of first grade female students in the first period of high schools in Khorramabad (P

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive Thinking Skills
  • Learning Positive Emotion
  • Self– Regulatory Academic
انصاری، سجاد. (1389). اثربخشی آموزش مهارت­های اجتماعی بر انگیزش پیشرفت و خود­کارآمدی تحصیلی، پایان­نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
افروز، غلامعلی؛ ملتفت، قوام؛ البرزی، شهلا؛ غلامعلی­لواسانی، مسعود؛ حسین­خانزاده، عباسعلی و سادات­ساداتی، سمیه. (1386). «اثربخشی آموزش مهارت­های خودنظم­بخشی بر عملکرد تحصیلی دانش­آموزان نابینا». پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 7 (2)، 186-169.
آقایی، سمیه. (1393). بررسی رابطه خودپنداره ریاضی خودکارآمدی ریاضی و اضطراب ریاضی با عملکرد ریاضی در دانش­آموزان سوم راهنمایی شهر رشت. پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی. دانشگاه ارومیه.
جوانبخش، عبدالرحمان. (1385). بررسی اثربخشی مهارت­های مثبت­اندیشی به شیوه گروهی بر منبع کنترل دانش­آموزان دبیرستانی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
چم­زاده­قنواتی، مونا، آقایی، اصغر و گل­پرور، محسن. (1393). «اثر­بخشی آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی بر سبک بد­بینانه دانش­آموزان پسر دوره ابتدایی». پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 12(2)، 50-43.
حسینی، فریده السادات و خیر، محمد. (1390). «نقش ارزیابی شناختی در تبیین رابطه ابعاد فرزندپروری با هیجانات تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی». فصلنامه مطالعات آموزش و یادگیری، 3(1)، 46-17.
خدایاری­فرد، محمد. (1383). «کاربرد مثبت­نگری در روان­درمانگری با تأکید بر دیدگاه اسلامی». مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 5 (1)، 164-140.
دبیلو، جان. (2004). زمینه روان­شناسی سانتراک. ترجمه: مهرداد فیروزبخت، (1383). تهران: انتشارات رسا، چاپ اول.
دستغیب، سیده­مریم؛ علیزاده، حمید و فرخی، نور­علی. (1391). «تأثیر مهارت­های مثبت اندیشی بر خلاقیت دانش­آموزان دختر سال اول دبیرستان». ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 1(4)، 17-1.
دلاور، علی. (1386). روش تحقیق در روان­شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
دلاور، الهام. (1389). اثر­بخشی آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی در افزایش کارآمدی دانش­آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران.
سلیمان­نژاد، اکبر. (1383). «نظریه خود­نظم­جویی تحصیلی زیمرمن»، پیک نور، 2 (2)، 104-112.
سالاری­فر، محمدحسین و مظاهری­فر، محمدعلی. (1389). «رابطه فراشناخت و استعاره با خودنظم­بخشی». تازه­های علوم شناختی، 1، 12-1.
سهرابی­اسمرود، فرامرز؛ و جوا­بخش، عبدالرحمان. (1388). «اثر­بخشی تقویت مهارت­های مثبت­اندیشی بر منبع کنترل دانش­آموزان دبیرستانی شهرستان گرگان». دانشور رفتار، 16(137)، 68-59.
سیف، علی‌اکبر. (1389). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: نشر دوران.
فروغی، علی. (1390). اثربخشی روان­درمانی مثبت در ارتقای تاب­آوری افراد وابسته به مواد. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
نیک­پی، ایرج، فرحبخش؛ سعید و یوسف­وند؛ لیلا. (1395). «تأثیر آموزش راهبرد­های یادگیری خودتنظیمی (شناختی و فرا­شناختی) بر سبک­های اسنادی و ابعاد آن (منبع علیت، ثبات علیت، کل بودن علیت) در دانش­آموزان». دوفصلنامه راهبرد­های شناختی در یادگیری، 4(7)، 108-94.
قناد، سیمین (1392). رابطه‌ی علی هیجان‌های پیشرفت و انگیزش تحصیلی با مشغولیت تحصیلی با میانجی‌گری سرسختی تحصیلی در دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر دزفول. پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی­الله؛ کاووسیان، جواد و نیکدل، فریبرز. (1388). «رواسازی پرسشنامه هیجان­های تحصیلی». فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 32(8)، 7-30.
کوئیلیام، سوزان. (2003). مثبت اندیشی و مثبت‌گرایی کاربردی. ترجمه: براتی­سده و صادقی، 1386. تهران: نشر جوانه رشد.
گلمن، دانیل. (1995). هوش هیجانی، ترجمه پارسا (1389)، تهران: انتشارات رشد.
مردان، رویا. (1388). تأثیر آموزش مثبت­اندیشی بر نگرش معلمان (مؤنث) ابتدایی مدارس دولتی شهرستان فیروزکوه نسبت به دانش­آموزان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
موسوی، افروز و پیوسته­گر، مهرانگیز و پورشهریاری، مه­سیما. (1389). «اثربخشی آموزش مهارت­های خودنظم­بخشی بر شادکامی دانش­آموزان دختر اول دبیرستانی». مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 8(4)، 133-120.
نریمانی، محمد؛ عالی­ساری نصیرلو، کریم؛ موسی­زاده، توکل. (1393). «مقایسه­ اثربخشی آموزش متمرکز بر هیجان و کنترل تکانه بر فرسودگی تحصیلی و عواطف مثبت و منفی دانش­آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری»، مجله ناتوانی­های یادگیری، 3(3)، 99-79.
یعقوبی، حمید و برادران، مجید. (1390). «همبسته­های سلامت روان: شادکامی، ورزش و هوش هیجانی». فصلنامه پژوهش نوین روان‌شناختی، 8(23)، 240-225.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology.
Bandura, A. (1997). Social learning theory. Engle wood Cliffs, N. J. Pr entice Hall.
Bandura, A. (2005). “The primacy of self-regulation in health promotion”. Applied pcychology: an international review, 54(2), 245-254.
Biswas R, Dean B. (2007). Positive psychology coaching: Putting the science of happiness to work.
Bolier, L.; Haverman, M.; Westerhof, G. J.; Riper, H.; Smit, F. and Bohlmeijer, E. (2013). “Positive psychology interventions: A meta-analysis of randomized controlled studies”. BMC Public Health, 13(119), 2-20.
Boniweel, Ilona. (2012). Positive psychology in a nutshell: The science of happiness. PWBC, London.
Clark, LA., Watson D. (1999). “Mood and the Mundane: Relations between Daily Life Events and Reported Mood”.  The Journal of Personality  and Social Psychology, 54(2), 296-308.
Cohen, J. and Sandy, S. (2003). Perspectives in social-emotional education: Theoretical foundations and new evicence-based development in current.
Cole, J.; Logan, T. K. and Walker, R. (2011). “Social exclusion, personal control, self- regulation, and stress among substance Abuse Treatment clients”. Drug and Alcohol Dependence, 113, 13-20.
Conway, J. M. (2009). “Teaching and Learning in the Social Context: A Meta- Analysis of Service Learning’s Effects on Academic, Personal, Social, and Citizenship Outcomes”. Teaching of Psychology, 36(4), 233-245.
Csikszentmihalyi, M. (1975). Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York: Harper & Row.
Duckworth, A. L.; Steen, T. A. and Seligman, M. E. P. (2005). “Positive psychology in clinical practice”. Annual Review of Clinical Psychology, 1, 629-651.
Eriksen, C.W. (2000). “Treatment of anxiety on real-life examinations”.Journal of Personality, 32, 480-894.
Fredrickson, BL. (2001). “The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions”. American Psychologist, 56, 218-26.
Fredrickson, BL. (2004). “The broaden-and-build theory of positive emotions”. Philosophical Transaction Of The Royal Society Of Landon. 2004; 359(1449), 1367-1377.
Fredrickson, BL. (2001). “The role of positive emotion in positive psychology”. Journal of personality social psychology, 48, 365-376.
Garland, EL; Fredrickson, BL.; Kring, AM.; Johnson, DP.; Meyer, PS. and Penn, DL. (2010). “Upward spirals of positive emotions counter downward spirals of negativity: Insights from the broaden-and-build theory and affective neuroscience on the treatment of emotion dysfunctions and deficits in psychopathology”. Clinical Psychology Review. 30(7), 849-64.
Greenberg, L. (2006). “Emotion-Focused Therapy: A Synopsis”. Journal of Contemporary Psychotherapy, 36(2), 87-93.
Kortte, KB.; Gilbert, M.; Gorman, P. and Wegener, ST. (2010). “Positive Psychological Variables in the Prediction of Life Satisfaction after Spinal Cord Injury”.  Rehabilitation Psychology , 55(1), 40-7.
Linnenbrink, E. A. (2005). “The dilemma of performance-approach goals: The use of multiple goal contexts to promote students’ motivation and Psychology,The Journal of Educational Psychology, 97, 197-213.
Linnenbrink-Garsia, L. and Pekrun, R. (2011). Students’ emotions and academic engagement: Introduction to the special issue. Contemporary Educational Psychology, 36, 1-3.
Lyubomersky, S.; Sheldon, KM. and Schkade, D. (2005). “Pursuing happiness: The architecture of sustainable change”. Review of General Psychology, 9(2), 111-131.
Lyubomirsky, S. and Layous, K. (2013). “How do simple positive activities increase wellbeing?”, Association for PsychologicalScience, 22 (1), 57-62.
Maddi, S. R. (2006). “Hardiness: The courage to grow from stresses”. Journal ofPositivePsychology, 1, 160-168.
Martinz-Sanchez, F.; Ato, G. and Mortiz-Soria, B. (2003). “Alexithymiastate or trait?”. The Spanish Journal of Psychology, 6(1), 51-9.
Maslach, C.; Schaufeli, W. B. and Leiter, M. P. (2001). “Job Burnout”. Annual Review ofPsychology, 52, 39-422.
Michael, A. Busseri; Becky, L. Choma and Stan, W. Sadava. (2013). “As good as it gets” or “The best is yet to come? ” How optimists nand pessimist view their past, present, and anticipated future life satisfaction”. Departure of psychology. 352-356.
Park & Peterson, C. (2008). Positive Psychology and character strengths.
Patrick‚ H. (2008). “Patterns of young children’s motivation for science and Teacher-child Relationships”. Thejournal of Experimental Education‚ 76(2), 121-144.
Pekrun, R.; Goetz, T.; Titz, W. and Perry R.P. (2002). “Academic emotions in students self-regulated learning and achievement:A program of quantitative and qualitative research”. Educational Psychologist, 37(2), 91-106.
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions.
Perry, V. M.; Norby, W. T.; Wood, E. and Kraftcheck, E. R. (2003). “When can a lack of structure facilitate strategic processing of information?”, British Journal of Educational Psychology, 73(1), 59-69.
Pintrich, P. R. and De-Groot, E. V. (1990). “Motivation and self-regulated learning components of classroom academic performance”. Journal of educational psychology, 82(1), 33-40.
Rasheed, A.H.E. (2001). Alexithymia in Egyptian substance abuser. Association for medical education and research in substance abuse, 22, 1.
Rashid, T. (2008). “Positive Psychotherapy. In: Lopez SJ, editor. Positive psychology: Exploring the best in people”. Westport CT: Greenwood PublishingCompany; 146-70.
Rashid, T. and Seligman, M. E. P. (2013). Positive psychotherapy in current psychotherapies(10th ed). By R. J. Corsini & D. Wedding, Belmont, CA: Cengage.
Salmela-Aro, K. and Upadyaya, K. (2012). “The school work engagement inventory. Energy, Dedication and Absorption (EDA)”. European journal of psychological assessment, 28 (1), 60-67.
Schueller, S. M. (2012). Positive psychology.Encyclopedia of human behavior (2nd ed),140-147.
Schunk, D. (2001). Social–cognitive theory and selfregulated learning. In B. Zimmerman & D. Schunk (Eds.), Self-regulated learning and academic achievement: Theoretical perspectives 2nd ed. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5-14 .
Seligman, Martin. E. P. (1991). Learned optimism. USA, New York: knopf.
Seligman.MEP. (2005). Positive inter vention: more evidence of ffectiveness Authentic Happiness Newsletter.
Sikes, C. (2001). Creativity: Its role in healing and place in positive psychology. Retrieved February 28, 2010 from ERLC data bace.
Sin, N. and Lyubomirsky, S. (2009). “Enhancing well_ being and alleviating depressive symptoms with positive psychology intervention: apractice_ friendly meta_ analysis. (Electronic version)”. Journal of clinical psychology, 65, 467-487.
Smith, R.L. and Troth. W.A. (1975). “Achaevement Motivation: An rational approach to psychological aducation”. Journal of counseling psychology, 75, 500-503.
Snyder CR. and Lopez SJ. (2002). Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
Spindler, H.; Denollet, J.; Kruse, C and Pedersen, S.S. (2009). “Positi affect and negative affect correlate differently with distress and health related quality of life in patients with cardiac conditions: validation of the Danish Global Mood Scale”. The Journal of Psychosomatic Research,67(1), 57-65
Stallard, P. (2008). “University of Bath, National positive thinking trial aims to prevent child hood”. Journal of American. 55(1), 5-14.
Steptoe, A.; O’Donnell, K.; Marmot, M. and Wardle, J. (2008). “Positive Affect and Psychosocial Processes Related to Health”. Br J Psychol, 99, 211-227.
Wentzel, K. R.; Battle, Russell, Sh. L, Looney, L.B. (2010). “Social support from teachers and peers as predictors of academic and social motivation”, Contemporary Educational Psychology, 35, 193-202.
Wigfield, A. and Eccles, J. S. (2002). “Expectancyvalue theory of achievement motivation”. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 68-81.
Zimmerman, B. (2000). “Academic studying and the development of personal skill: A self-regulatory perspective”. Educational Psychologist, 33(213), 73-86.
Zimmerman, B. J. (2015). Self- regulated learning: Theories, Measures, and outcomes, city university of New York Graduate center, NY, USA.
Zimmerman BJ. (2008). “Investigating self-regulation and motivation: Historical, background, methodological developments, and future prospects”. American Educational Research Journal, (45), 166-183.
Zimmerman‚ B. J. (1986). “A social cognitive view of self-regulated academic learing”, Journal of educational psychology, 81(3), 329-339.