مقایسه‌ی اثربخشی الگوهای طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای، گانیه و روش مرسوم در یادگیری دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت مدرس

2 دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر، مقایسه‌ی اثربخشی الگوهای طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای، گانیه و روش مرسوم بر یادگیری دانش‌آموزان در درس علوم تجربی (موضوعات پیچیده) می‌باشد.
روش: برای رسیدن به این هدف از روش شبه‌آزمایشی و از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه این پژوهش تمامی دانش‌آموزان دوم راهنمائی پسر شهر کرج و نمونه آن 60 نفر از این جامعه بود که از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و در سه گروه گواه، آزمایشی یک و آزمایشی دو که به‌ترتیب با روش‌های مرسوم، الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای و الگوی طراحی آموزشی گانیه، آموزش برای آنها ارائه شد، قرار گرفتند. برای هر سه گروه پیش‌آزمون، پس‌آزمون اجرا شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات آزمون محقق‌ساخته بود که روایی آن از طریق چهار تن از معلمان درس موردنظر و پایایی آن از طریق دونیمه‌کردن 89/0 به‌دست آمد. برای تحلیل داده‌ها در بخش آمار توصیفی، شاخص‌هایی نظیر میانگین و انحراف استاندارد نمرات، مورد استفاده قرار گرفته است و در بخش آمار استتنباطی و برای بررسی فرضیه‌های پژوهش از آزمون تحلیل کوواریانس بهره گرفته شده است.
یافته‌ها: داده‌های جمع آوری شده با کمک آمار توصیفی و آزمون کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که میانگین گروه کنترل و آزمایش‌ها در پیش‌آزمون تفاوت چندانی ندارد، اما در پس‌آزمون، میانگین گروه‌های آزمایش از گروه کنترل بیشتر بود و با کنترل نمره پیش‌آزمون‌ها، تفاوت مشاهده شده بین نمرات گروه‌های آزمایش و کنترل معنادار بود.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست آمده نشان دادند که تفاوت بین گروه‌های آموزش مرسوم و الگوهای طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای و گانیه با 95درصد اطمینان معنادار می‌باشد. بدین ترتیب که الگوی طراحی آموزشی گانیه از روش مرسوم، و الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای از الگوی طراحی آموزشی گانیه در یادگیری درس علوم تجربی (آموزش موضوعات پیچیده) اثربخشی بیشتری دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing of the Effectiveness of the four components and Gagne instructional design models in students Learning

نویسندگان [English]

  • hojjat dehghanzadeh 1
  • hossein dehghanzad 2
  • mohammad shahalizadeh 1
  • hassan rastgarpour 3
1 tarbiat modares university
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study was to compare the effectiveness of the four-component, Gagne instructional design models with each other and conventional method in experimental science lesson learning (complex subjects).
Method: To achieve this purpose, the experimental method with pre-test, post-test, and control groups were used. The entire boys students of Karaj city were the population of this research. The sample was selected through cluster sampling that includes 60-mentioned population that divided into three groups (experimental1, exprimental2, and control group). Intended subject matter presented for Experimental 1 through four component instructional design model, experimental 2 through Gagne instructional design model and for control group through conventional method. For all three groups, pretest, posttest test was executed. For descriptive data analysis, mean and standard deviation scores have been used and for the inferential statistic, covariance analysis was used to examine the hypothesis.
Results: Data were analyzed using descriptive statistics and covariance test. The findings showed that the mean of the control group and the tests in the pre-test was not significantly different, but in the post-test, the mean of the experimental groups was higher than the control group and by controlling the pre-test score, the observed differences between the scores of the experimental and control groups were significant.
Conclusion: The results showed that the difference between the traditional education groups, four components and Gagne instructional design models with 95% confidence was significant. In this way, the Gagne instructional design model from the conventional method, and the four components instructional design model from Gagne instructional design model are more effective in science learning (complex subject).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Instruction
  • Instructional design model
  • Four Component
  • Gagne
  • science learning
  • Complex learning
برزگر، راضیه. (1391). مقایسه اثربخشی طراحی آموزش مبتنی بر الگوی گانیه و دیک کری بر یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی. پایان‌نامه چاپ نشده کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
بخشش، مریم؛ زارع، حسین؛ سرمدی، محمد و طالبی، سعید. (1395). «بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر الگوی یادگیری دو موقعیتی بر باورهای انگیزشی دانشجویان به یادگیری علم با توجه به سبک‌های یادگیری». دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 4(6)، 17-38.‎
جعفری ثانی، حسین؛ حسینی، مجتبی؛ سادات هاشمی، فروزان و لطفی، ملیحه. (1393). «بررسی تاثیر روش تدریس کاوشگری علمی بر رشد دانش فراشناختی دانش‌آموزان در درس علوم تجربی». دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 2(2)، 31-48.
دهقان‌زاده، حجت؛ دهقانزاده، حسین؛ نوروزی، داریوش و امیرتیموری، محمدحسن. (1395). «مقایسه‌ی اثربخشی الگوهای طراحی آموزشی رایگلوث، گانیه و روش مرسوم در یادگیری دانش‌آموزان». فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 12(39)، 1-16.‎
دهقان‌زاده، حجت؛ رستگارپور، حسن و دهقانزاده، حسین. (1394). «اثربخشی الگوی طراحی آموزشی چهارمؤلفه‌ای مبتنی بر چندرسانه‌ای در یادگیری موضوعات پیچیده». فصلنامه علمی- پژوهشی فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 5(3)، 45-60.‎
دهقان‌زاده، حجت. (1393). بررسی میزان اثربخشی الگوی طراحی آموزشی چهارمؤلفه‌ای و گانیه مبتنی بر چندرسانه‌ای در یادگیری موضوعات پیچیده. پایان نامه کارشناسی‌ارشد،‌ دانشگاه خوارزمی تهران.
رسولی، بهنام. (1392). بررسی میزان انطباق نحوه ارائه آموزش الکترونیکی دانشگاه امیر کبیر با رویدادهای آموزشی الگوی گانیه و بریگز. پایان‌نامه چاپ نشده کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
رضوی، سیدعباس. (1386). مباحثنویندرفناوری‌هایآموزشی اهواز: دانشگاه شهید چمران.
کشمیری، سپیده. (1391). طراحی و تولید محتوای الکترونیکی درس آمارمهندسی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی براساس الگوی طراحی آموزشی گانیه و تعیین میزان اثربخشی آن. پایان‌نامه چاپ نشده کارشناسی‌ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
مالکی، مائده. (1389). تأثیر الگوهای طرحی آموزشی گانیه و پنج مرحله‌ای بایبی در آموزش مبتنی بر شبکه بر یادگیری، یادداری و انگیزش دانشجویان. پایان‌نامه چاپ نشده کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
مرادی، حسن. (1390). مقایسه تأثیر آموزش مبتنی بر الگوهای طراحی آموزشی گانیه و بای بی بر یادگیری و یادداری مفاهیم و اصول در درس علوم تجربی. پایان‌نامه چاپ نشده کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
نوروزی، داریوش و رضوی، سید عباس. (1390). مبانی طراحی آموزشی، تهران: انتشارات سمت.
Andre, T. (1997). Selected micro-instructional methods to facilitate knowledge construction: Implications for instructional design. In R. D. Tennyson, F. Schott, N. Seel, & S. Dijkstra (Eds.), Instructional design-International perspectives: Theory, research, and models (Vol. 1, pp. 243-267). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Çalışkan, İ. (2014). “A Case Study about Using Instructional Design Models in Science Education”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116: 394-396.
Collins, A.; Brown, J. S. and Newman, S. E. (1989). Cognitive apprenticeship: Teaching the craft of reading, writing and mathematics. In L.B. Resnick (Ed.), Knowing, learning, and instruction: Essays in honor of Robert Glaser (pp. 453-493). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Gardner, H. (1999). Multiple approaches to understanding. In C. M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. II, pp. 69-89). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Jacob, E. (2012). Designing an Educational Game with Ten Steps to Complex Learning.Dissertaionfor the degree Doctor of Philosophy, Indiana University.
Jonassen, D. H. (1999). Designing constructivist learning environments. In C.M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. II, pp. 215-239). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Kirschner, P. A. and Van Merriënboer, J. (2008). Ten steps to complex learning a new approach to instruction and instructional design.
Lim, J.; Reiser, R. A. and Olina, Z. (2009). “The effects of part-task and whole-task instructional approaches on acquisition and transfer of a complex cognitive skill”. Educational Technology Research and Development, 57(1): 61-77.
McCarthy, B. (1996). About learning. Barrington, IL: Excell Inc.
Nelson, L. M. (1999). Collaborative problem solving. In C.M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. II, pp. 241-267). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Neo, T. K., Neo, M., & Teoh, B. S. P. (2010). Assessing the Effects of Using Gagne's Events of Instructions in a Multimedia Student-Centred Environment: A Malaysian Experience. Turkish online journal of distance éducation, 11(1), 20-34.
Reiser, R. A. and Dempsey, J. V. (2011). Trends and issues in instructional design and technology. Upper Saddle River, NJ: Pearson Merrill Prentice Hall.
Sarfo, F. K. and Elen, J. (2007). Developing Technical Expertise in Secondary Technical Schools: The Effect of 4C/ID Learning Environments. LearningEnvironmentsResearch, 10(3), 207-221.
Schank, R. C.; Berman, T. R. and MacPerson, K. A. (1999). Learning by doing. In C. M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. II, pp. 161-181). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Schwartz, D.; Lin, X.; Brophy, S. and Bransford, J. D. (1999). Toward the development of flexible adaptive instructional designs. In C. M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. II, pp. 183–213). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Sitti, S.; Sopeerak, S. and Sompong, N. (2013). “Development of instructional model based on connectivism learning theory to enhance problem-solving skill in ICT for daily life of higher education students”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 103, 315-322.
Susilo, A. P.; Van Merriënboer, J.; Van Dalen, J.; Claramita, M. and Scherpbier, A. (2013). From lecture to learning tasks: use of the 4C/ID model in a communication skills course in a continuing professional education context. Journal of Continuing Education in Nursing. 44(6): 278-284.
Van Merriënboer, J. J. G. (2007). Alternate models of instructional design: Holistic design approaches and complex learning. In R. A. Reiser & J. Dempsey (Eds.), Trends and issues in instructional design and technology (2nd ed., pp.72–81). Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall.
Van Merriënboer, J. J. G.; Clark, R. E. de Croock and Marcel, B. M. (2002). “Blueprints for Complex Learning: The 4C/ID-Model”. Educational Technology Research and Development, 50(2): 39-64.
Zhang, L.; Zhang, X.; Yanqing, D.U.A.N.; Zetian, F.U. and Yanwei, W.A.N.G. (2010). “Evaluation of learning performance of e-learning in China: A methodology based on change of internal mental model of learners”. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(1).