نقش مؤلفه‌های سرمایه روانشناختی (امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی) و جهت‌گیری اهداف پیشرفت در پیش‌بینی اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

2 هیئت علمی گروه روان‌شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر پیش­بینی اهمال­کاری تحصیلی بر پایه مؤلفه­های سرمایه روانشناختی (امید، خوش­بینی، تاب­آوری و خودکارآمدی) و جهت­گیری اهداف پیشرفت بود.
روش: روش پژوهش به شیوه همبستگی و با هدف پیش­بینی بود. به همین منظور از بین دانشجویان (کارشناسی و کارشناسی‌ارشد) دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول در سال تحصیلی 94-95 تعداد 375 نفر (175 زن و 250 مرد) به شیوه نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از مقیاس اهمال­کاری (لی، 1986)؛ پرسشنامه اهداف پیشرفت (الیوت و مک­گریگور، 2001) و برای چهار مؤلفه­های سرمایه روان­شناختی از مقیاس امیدواری گرایشی بزرگسالان، آزمون تجدید نظر شده جهت­گیری زندگی، مقیاس تاب­آوری و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی استفاده شد. داده­ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که اهمال­کاری تحصیلی با چهار مولفه سرمایه روان­شناختی و جهت­گیری اهداف تسلط-گرایش رابطه منفی و معنی­دار و با جهت­گیری اهداف عملکرد-گرایش و عملکرد-اجتناب و تسلط-اجتناب رابطه مثبت و معنی­دار داشته (05/0>P)، و از بین متغیرهای پژوهش، مؤلفه خودکارآمدی، هدف عملکرد-گرایش، تسلط-گرایش، عملکرد- اجتناب و مولفه امیدواری 33 درصد از واریانس اهمال­کاری تحصیلی را تبیین کردند.
نتیجه­گیری: بنابراین می­توان نتیجه گرفت که مولفه­های سرمایه روان­شناختی و جهت­گیری اهداف پیشرفت از متغیرهای مهم و مرتبط با اهمال­کاری تحصیلی دانشجویان هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of psychological capital components (Hope, Optimism, Resiliency and Self-Efficacy) and Achievement goals Orientation in predicting Academic Procrastination in Students

نویسندگان [English]

  • saeed moshtaghi 1
  • homam moayedfar 2
چکیده [English]

Objective: This study aims to predict academic procrastination based on the psychological capital components (hope, optimism, resiliency and self-efficacy) and achievement goals orientation.
Method: The research method was correlation. To do so, 375 students were chosen in Islamic Azad University in Dezful branch (175 female and 200 male) during 2015-16 through stratified random sampling. To gather the data, Procrastination Scale (Lay, 1986) and Achievement Goal Questionnaire (Eliot and McGregor, 2001) were used and for the four components of psychological capital there were used Adult Dispositional Hope Scale, Life Orientation Test-Revised, Resiliency Scale and Academic Self-Efficacy Scale. The data were analyzed using Pierson correlation coefficient and stepwise regression.
Results: The results showed that there is a negative significant relationship between academic procrastination and for the four components of psychological capital and mastery-approach goal orientation and a positive and significant relationship with performance-approach, performance-avoidance and mastery-avoidance goal orientation (P<0.05). Of the variables, self-efficacy component, the goals of performance-approach, mastery-approach and performance-avoidance and hope explained 33 per cent of academic procrastination variance.
Conclusion: Therefore, it can be concluded that the psychological capital components and achievement goals orientation are related variables to academic procrastination of university students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic procrastination
  • Psychological Capital
  • achievement goals
ابراهیمی، نسرین؛ صباغیان، زهرا و ابوالقاسمی، محمود. (1390). «بررسی رابطه امید با موفقیت تحصیلی دانشجویان». فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 17(2)، 1-17.
الیس، آلبرت و ناس، ویلیام جیمز. (1382). روان­شناسی اهمال­کاری، غلبه بر تعلل ورزیدن. ترجمه: محمدعلی فرجاد. تهران: رشد.
برزگر، مجید؛ دلاور، علی و و احدی، حسن. (1391). «نقش واسطه­ای الگوی چهاربخشی هدف­های پیشرفت و راهبردهای شناختی در رابطه بین نظریه­های ضمنی هوش و پیشرفت تحصیلی (یک مدل علی)». فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(2)، 86-71.
جوکار، بهرام و دلاورپور، محمدآقا. (1386). «رابطه تعلل­ورزی آموزشی با هدف­های پیشرفت». مجله اندیشه­های نوین تربیتی، 3(3 و 4)، 80-61.
حاتمی، جواد؛ پژمان­فرد، مینا و صالح­نجفی، مهسا. (1392). «رابطه باورهای هوشی، هدف های پیشرفت و تعلل ورزی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه تهران». فصلنامه پژوهش در نظام­های آموزشی، شماره 21، 70-57.
رحیمیان­بوگر، اسحاق و روحانی­پور، شیدا. (1394). «اهمال­کاری تحصیلی در دانشجویان: نقش پیش­بین عوامل جمعیتی و روانشناختی». دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 3(4)، 1-19.
زارع، حسین. (1393). «مدل علٌی پیش­بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان آموزش مجازی: نقش باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان­های تحصیلی». فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی، 1(3)، 18-9.
سپهریان، فیروزه. (1390). «اهمال کاری تحصیلی و عوامل پیش بینی کننده آن». مطالعات روانشناختی، 7(4)، 26-9.
سواری، کریم. (1392). «رابطه ساده و چندگانه تبحرگرایی و رویکردگرایی با اهمال­کاری تحصیلی». دوفصلنامه شناخت اجتماعی، 2(3)، 51-44.
شیخ­الاسلامی، راضیه و احمدی، ساره. (1390). «پیش­بینی راهبردهای مقابله­ای تحصیلی بر اساس باورهای خودکارآمدی و جهت­گیری هدف دانشجویان دانشگاه شیراز». فصلنامه پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 8(31)، 15-25.
عطادخت، اکبر؛ محمدی، عیسی و بشرپور، سجاد. (1394). «بررسی اهمال­کاری تحصیلی بر اساس متغیرهای جمعیت­شناختی و رابطه آن با انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دبیرستانی». مجله روان­شناسی مدرسه، 4(2)، 55-68.
عیسی­زادگان، علی؛ میکائیلی­منیع، فرزانه و مروئی­میلان، فیروز. (1393). «رابطه بین امید، خوش­بینی و معنای تحصیل با عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دروه پیش­دانشگاهی». مجله روان­شناسی مدرسه، 3(2)، 137-152.
محبی­نورالدین­وند، محمدحسین، شهنی­ییلاق، منیجه، و شریفی، حسن­پاشا. (1393). «رابطه سرمایه روان‌شناختی (امید، خوش­بینی، تاب­آوری و خودکارآمدی) با هدف­های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول». فصلنامه پژوهش در برنامه ریزی درسی، سال یازدهم، 2(13)، 79-61.
نصری، صادق؛ ابراهیم­دماوندی، مجید و عاشوری، اکرم (1393). «پیش­بینی اهمال­کاری تجصیلی بر اساس ویژگی­های شخصیتی، سبک­های هویت و تعهد». فصلنامه شخصیت و تفاوت­های فردی، 3(4)، 1-17.
Balkis, M. and Duru , E. (2009). “Prevalence of Academic Procrastination Behavior Among preservice Teachers, and its Relationship With Demographics and individual preference”. Journal of Theory and practice in Education, 5(1): 18-32.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: Freeman Press.
Bean, J. and Eaton, S. B. (2001). “The psychology underlying successful retention practices”. Journal of College Student Retention, 1, 73-89.
Braten, I. and Stromso, H. (2004). “Epistemological belief and implicit theories of intelligence as predictors of achievement goals”. Contemporary Educational Psychology, 29, 374-388.
Brissette, I.; Scheier, M. F. and Carver, C. S. (2002). “The role of optimism in social network development, coping, and psychological adjustment during a life transition”. Journal of Personality and Social Psychology, 82, 102-111.
Carver, C. S.; Scheier, M. F. and Segerstrom, S. C. (2010). “Optimism”. Clinical Psychology Review,1-11.
Chemers, M. M.; Hu, L. and Garcia, B. F. (2001). “Academic self-efficacy and first-year college student performance and adjustment”. Journal of Educational Psychology, 95(1), 55-64.
Daniels, L. M. and Stupnisky, R. H. (2012). “Not that different in theory: Discussing the control-value theory of emotions in online learning environments”. Internet and Higher Education, 15, 222–226.
Day, L.; Hanson, K.; Maltby, J.; Proctor, C. and Wood, A. (2010). “Hope uniquely predicts objective academic achievement above intelligence, personality, and previous academic achievement”. Journal of Research in Personality, 44, 550-553.
Dweck, C. S. (1999). Self-theories: Their role in motivation, personality, and development. Pensylvania: Psychology Press.
Elliot, A. J. (2005). A conceptual history of the achievement goal construct. In A. J. Elliot & C.S. Dweck (Eds.) Handbook of competence motivation (pp.52- 72). New York: Guilford Press.
Elliot, A. J. and McGregor, H. (2001). “A 2*2 achievement goal framework”. Journal of Personality and Social Psychology, 80(3), 501-519.
Hen, M. and Goroshit, M. (2014). “Academic procrastination, emotional intelligence, academic self-efficacy, and GPA: a comparison between students with and without learning disabilities”. Journal of Learning Disabilities, 47, 116-124.
Howel, A. and Buro, K. (2009). “Implicit beliefs, achievement goals, and procrastination: A meditational analysis”. Journal of Learning and Individual Differences 19, 151-154.
Jaradat, A.M. (2004). Test anxiety in Jordanian students: Measurement, correlates and treatment. Philips: University of Marburg.
Luthans, F.; Luthans, K. W. and Luthans, B. C. (2004). “Positive psychological capital: Beyond human and social capital”. Business Horizons, 47, 45-50.
Luthans, F.; Youssef, C. and Avolio, B. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford, England: Oxford University Press.
Kashdan, T. B.; Pelham, W. E.; Lang, A. R.; Hoza, B.; Jacob, R. G.; Jennings, J. R.; Blumenthal, J. D. and Gnagy, E. M. (2002). “Hope and optimism as human strengths in parents of children with externalizing disorders:stress is in the eye of the beholder”. Journal of Social and Clinical Psychology, 21, 441-468.
Khezriazar, H.; Lavasani, M.G.; Malahmadi, E. and Amani, J. (2010). “The role of self-efficacy task value, and achievement goals in predicting learning approaches and mathematics achievement”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 942-947.

Kim, K. R. and Seo, E. H. (2015). “The relationship between procrastination and academic performance: A meta-analysis”. Personality and Individual Differences, 82, 26-33.

Neenan, M. (2008). “Tackling Procrastination: An REBT Perspective for Coaches”. Journal Rat-Emo Cognitive- Behavior, 26,53-62.
Nelson, J. (2010). Building a conceptual model of academic effort for traditional first-year college students: A dissertation submitted to the School of behavioral and Applied Sciences in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Higher Education at the Azusa Pacific University.
Nonis, S.A. and Wright, D. (2004). “Moderating effects of achievement striving and situational optimisum on the relationship between ability and performance outcomes of college students”. Research in Higher Education, 44, 327-346.
Norman, S. M.; Avey, J. B.; Nimnicht, J. L. and Pigeon, N.G. (2010). “The interactive effects of psychological capital and organizational identity on employee organizational citizenship and deviance behavior”. Journal of Leadership and Organizational Studies, 17(4), 380-391.
Peterson, S. J.; Gerhardt, M. W. and Rode, J. C. (2006). “Hope, learning goals, and task performance”. Personality and Individual Differences, 40, 1099-1109.
Pritchard, M. D. and Wilson, G. S. (2003). “Using emotional and social factors to intrinsic motivation: A meditational analysis”. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 461-475.
Scheier, M.F.; Carver, C.S. and Bridges, M.W. (2001). “Distinguishing optimism from neuroticism (and trait anxiety, self-mastery, and self0esteem): A reevaluation of the life orientation test”. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 1063-1078.
Schouwenburg H. (2005). On counseling the procrastinator in academic setting. Presented at the Fedora psyches conference.
Seligman, M.E.P. and Csikszentmihalyi, M. (2000). “Positive psychology: An introduction”. American Psychologist, 55, 5-14.
Sirois F. M. (2007). “I'll look after my health, later: A replication and extension of the procrastination- health model with community- dwelling adults”. Journal of Personality and individualdifferences, 43, 15-26.
Siu, O. L.; Bakker, A. B. and Jiang, X. (2014). “Psychological capital among university students: Relationship with study engagement and intrinsic motivation”. Journal of Happiness Study, 15, 979-994.
Snyder, C.R.; Harris, C.; Anderson, J.R.; Holleran, S. A.; Irving, L. M.; Sigmon, S. T.; Yoshinobu, L.; Gibb, J.; Langelle, C. and Harney, P. (1991). “The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope”. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570-585.
Snyder, C.R.; Shorey, H.S.; Cheavens, J.; Pulvers, K. M.; Adams, V.H. and Wiklund, C. (2002). “Hope and academic success in college”. Journal of Educational Psychology, 94, 820-826.
Steel, P. (2007). “The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self regulatory failure”. Psychological Bulletin, 133: 65-94.
Wagnild, G. M. and Young, H. M. (1993). “Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale”. Journal of Nursing Measurement, 1, 165-178.
Vrugt, A.; Oort, F. J. and Zeeberg, C. (2002). “Goal orientations, perceived self-efficacy and study results amongst beginners and advanced students”. British Journal of Educational Psychology, 72, 385-397.
Zautra, A.J.; Hall, J.S. and Murray, K.E. (2010). Resilience: A new definition of health for people and communities. In: Reich, J,W., Zautra. A.J., & Hall, J.S. Handbook of adult resilience. The Guilford Press, New York, London.
Zimmerman, B. J. (2001). “Self-efficacy: An essential motive to learn”. Contemporary Educational Psychology, 25: 82-91.