ساخت و بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس امید به تحصیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: امید سازه­ای انگیزشی- هیجانی است و به انتظاری اطلاق می­شود که براساس آن فرد احتمال می­دهد که رویدادی خوشایند در آینده به وقوع می­پیوندد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر ساخت مقیاس امید به تحصیل و بررسی ویژگی­های روان‌سنجی آن در دانش‌آموزان بود.
روش: این مقیاس دارای 27 گویه است که از محتوای مصاحبه با دانش‌آموزان استخراج شده است. به‌منظور بررسی خصوصیات روان‌سنجی این مقیاس 241 دانش آموز پسر و دختر دبیرستانی به شیوه­ی نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ای از نواحی چهارگانه­ی آموزش و پرورش شهر شیراز انتخاب شدند و به مقیاس امید به تحصیل پاسخ دادند. همچنین برای بررسی روایی ملاکی آن از پرسشنامه‌ی سرسختی روان شناختی و مقیاس صبر کودکان و نوجوانان استفاده گردید.
یافته­ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه­های اصلی همراه با چرخش واریماکس نشان‌دهنده‌ی وجود 4 مولفۀ امید به تحصیل بود که به ترتیب امید به کسب فرصت­ها، امید به کسب مهارت­های زندگی، امید به سودمندی مدرسه و امید به کسب شایستگی نام‌گذاری شدند. این 4 مولفه 58 درصد واریانس کل نمونه را تبیین کردند. به‌منظور سنجش پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس امید به کسب فرصت­ها90/0، امید به کسب مهارت­های زندگی 90/0، امید به سودمندی مدرسه 80/0، امید به کسب شایستگی76/0 و ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس امید به تحصیل نیز 94/0 بدست آمد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج بیانگر آن بود که مقیاس امید به تحصیل از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و می‌توان از آن به‌عنوان یک ابزار سودمند برای سنجش امید به تحصیل در دانش‌آموزان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Construction and examine the psychometric characteristics the Academic Hope Scale

نویسندگان [English]

  • farhad khormaee 1
  • saman kamari 2
1 shiraz university
2 shiraz university
چکیده [English]

Objective:Hope is motivational– emotional construct refers to the expectation that based on the individual probability that pleasant events occur in the future. So the aim of this study was construction academic hope scale and investigate its psychometric characteristics in students.
Method: This scale has 27 items that have been extracted from the content of interviews with students. To investigate psychometric characteristics of this scale 241 boy and girl high school were selected by random cluster sampling from four areas of Shiraz education schools and they answered to academic hope scale. Also to explore it criterion validity was used of the psychological hardiness questionnaire and patience scale for children and adolescents.
Results: The results of exploratory factor analysis by principal components method with varimax rotation indicating the existence of 4 component academic hope that were named respectively to hope to gain opportunity, hope to gain life skills, hope to usefulness of school and hope to gain competency. This four component explained 58 percent of the total variance of sample. Cronbach's alpha coefficient was used to assess the reliability of the scale. Cronbach's alpha for subscale hope to gain opportunities 0/90, hope to gain life skills 0.90, hope to usefulness of school 0.84, hope to gain competency 0.76 and Cronbach's alpha coefficient of the total academic hope scale was 0.94.
Conclusion: Generally the results showed that academic hope scale has an appropriate reliability and validity and it can be used as a useful tool to assessment academic hope in students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic hope
  • Life skill
  • Competency
  • Usefulness of School

مراجع

بهاری، فرشاد. (1390). مبانی امید و امید درمانی، راهنمای امید آفرینی. تهران: نشر دانژه.
پارسایی، الله نظر. (1394). مقایسه صبر و مولفه­های آن در دانش­آموزان دختر و پسر دوره­های سه گانه­ی تحصیلی در مناطق کلان شهری، شهرستانی و روستایی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روان­شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز.
حمید، نجمه. (1389). «رابطۀ میان سخت رویی روان‌شناختی، رضایت از زندگی و امید با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر پیش دانشگاهی». فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(16): 101-116.
خرمایی، فرهاد؛ زارعی، فرشته؛ مهدی یار، منصوره و فرمانی، اعظم. (1393). «نقش صبر و مؤلفه­های آن به عنوان فضایل اخلاقی در پیش بینی امید دانشجویان». مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، 7(3): 58-68.
خرمائی، فرهاد؛ فرمانی، اعظم و سلطانی، اسماعیل. (1393 الف). «ساخت و بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس صبر». فصلنامۀ اندازه گیری تربیتی، 5(17): 83-100.
خرمائی، فرهاد؛ فرمانی، اعظم و سلطانی، اسماعیل. (1393ب). «نقش صبر به عنوان یک فضیلت اخلاقی و شخصیت در پیش‌بینی ناامیدی در دانشجویان». فصلنامه اخلاق پزشکی، 28: 199-167.
زاهد بابلان، عادل؛ قاسم­پور، عبدالله و حسن­زاده، شهناز. (1390). «نقش بخشش و سرسختی روان شناختی در پیش بینی امید». دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 12(3): 12-19.
زاهد بابلان، عادل؛ قاسم­پور، عبدالله؛ حسن­زاده، شهناز و اکبری، ابراهیم. (1390). «بررسی ارتباط سرسختی روان شناختی و گذشت با امید در ورزشکاران». مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 11(5): 449-460.
شکوفه­فرد، شایسته و خرمایی، فرهاد. (1391). «صبر و بررسی نقش پیش بین مؤلفه­های آن در پرخاشگری دانشجویان». روان شناسی و دین، 5 (2): 99-112.
غباری بناب، باقر؛ خدایاری‌فرد، محمد و شکوهی‌یکتا، محسن. (1383). رابطه توکل به خدا با اضطراب و صبر و امیدواری در شرایط ناگوار. مجموعه مقالات نقش دین در بهداشت روان. جلد 1؛ قم، دفتر نشر معارف.
غباری­بناب، باقر و خدایاری­فرد، محمد. (1379). رابطه توکل به خدا، اضطراب، صبر و امیدواری در شرایط ناگوار. مقاله ارایه شده در اولینهمایشبین المللیدینوسلامتروان. معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران.
قاسمی، وحید. (1392). مدل سازی معادله ساختاری در پژوهش­های اجتماعی با کاربرد. تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ دوم.
کیامرثی، آذر؛ نجاریان، بهمن و مهرابی­زاده هنرمند، مهناز. (1377). «ساخت و اعتبار یابی مقیاس برای سنجش سرسختی روانشناختی». مجله روان شناسی، شماره 3: 271-284.
مارنات، گری- گراث. (1387). راهنمای سنجش روانی. جلد اول. ترجمه حسن پاشا شریفی و محمدرضا نیکخو. تهران: انتشارات سخن.
نادری، فرح و حسینی، سیده مونس. (1389). «رابطه­ی امید به زندگی و سرسختی روان شناختی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران». فصلنامه زن و جامعه، 1(2): 123-141.
Alexander, E.S. and Onwuegbuzie, J.A. (2007). “Academic procrastination and the role of hope as a coping stategy”. Personality and individual differences, 42(7): 1301-1310.
Bandura, A. (1982). “Self- efficacy mechanisms in human agency”. American Psychology, 37, 122-147.
Barlow, J. P. (2002). The measurement of optimisem and hope in relation to college student retention and academic success. Unpublished dissertation  submitted for the doctoratse of philosophy, the university of Lowa State.
Byrne, B.M. (2001). Structural Equation Modeling With AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Mahwah, NJ: Lawrance Erlbaum Associates, Inc. Cambridge University Press.
Chang, E.C. (1998). “Hope, problem-solving ability, and coping in a college student population: Some implications for theory and practice”. Journal of Clinical Psychology, 54: 953-962.
Conti, R. (2000). “College goals: Do self-determined and carefully considered goals predict intrinsic motivation, academic performance, and adjustment during the first semester?”. Social Psychology of Education, 4: 189-211.
Covington, M.V. (2000). “Goal theory, motivation, and school achievement: An integration review”. Annual Review of Psychology, 51: 171-200.
Curry, L.A.; Snyder, C.R.; Cook, D.L.; Ruby, B.C. and Rehm, M. (1997). “Role of hope in academic and sport achievement”. Journal of Personality and Social Psychology, 73: 1257-1267.
Cooper, H.; Lindsay, J. J.; Nye, B. and Great house, S. (1999). “Relationship among attitudes about homework, amount of homework assigned and completed and student achievement”. Journal of Educational Psychology, 90(1): 70-83.
Feldman, D.B. and Snyder, C.R. (2005). “Hope and meaningful life: theoretical and empirical associations between goal-directed thinking and life mranng”. Journal of social and clinical psychology, 24(3): 401-421.
Furlong, M.L.; Gilman, R. and Huebner, E.S. (2014). Handbook of Positive Psychology in Schools. Second edition. NEW YORK AND LONDON: Routledge Press.
Golightly, T.R. (2007). Defining the components of academic self-efficacy in Navajo American Indian high school students. A Ph.D dissertation submitted to the faculty of Brigham Young University.
Irving, L.M.; Snyder, C.R. and Crowson, J.J., Jr. (1998). “Hope and the negotiation of cancer facts by college women”. Journal of Personality, 66: 195-214.
Kobasa, S.C. (1979). “Stressful life events, personality and health: An inquiry into hardiness”. Journal of Personality and Social Psychology, 37: 1-11.
Komarraju, M. and Karau, S.J. (2005). “The relationship between the big five personality traits and academic motivation”. Personality and Individual Difference, 39: 557-567.
Khormaei, F., Farmani, A. (2016). “Patience and its components in predicting bullying among primary school students”. International Journal Behavioral Science, 10 (1): 1-5.
Maddi, S.R. (2006). “Hardiness: The courage to grow from stresses”. Journal of Positive Psychology, 1: 160-168.
Maddi, S.R. (2002). “The story of hardiness: Twenty years of theorizing, research and practice”. Consulting Psychology Journal, 54: 173-185.
McDermott, D. and Snyder, C.R. (1999). Making Hope Happen: A Workbook for Turning Possibilities. New Harbinger Publication. INC.
McDermott, D. and Snyder, C.R. (2000). The great big book of hope: Help your children achieve their dreams. Oakland, CA: New Harbinger.
Malik, A. (2013). “Efficacy, Hope, Optimism and Resilience at Workplace –Positive Organizational Behavior”. International Journal of Scientific and Research Publications. 3(10): 1-4.
Onwuegbuzie, A.J. and Snyder, C.R. (2000). “Relations between hope and graduate students’ studying and test-taking strategies”. Psychological Reports, 86: 803-806.
Okpala, A. and Okpala, C. (2014). “The Role of school life expectancy and urbanization on adult literacy rates in sub-saharan Africa”. International Business & Economics Research Journal, 13 (2): 329-334.
Scheier, M.F. and Corver, C.S. (1985). “Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancie”. Health Psychology, 4: 219-247.
Scheier, M.F. and Corver, C.S. (2001). “Optimism pessimism, and psychological wellbeing. In E. C. Change (Ed.), optimism and pessimism: Implications for theory research and practice”. Washington DC: American Psychological Association, 189-216.
Seligman, M.E.P. and Csikszentmihalyi, M. (2000). “Positive psychology : An introduction”. American Psychologist, 55: 5-14.
Seligman, M.E.P. (2000). The positive perspective. The Gallup Review, 3 (1): 2-7.
Sheard, M. and Golby, J. (2007). “Hardiness and undergraduate academic study: The moderating role of commitment”. Journal of Personality and Individual Differences, 35: 579-588.
Shorey, H.S. (2003). Theories of intelligence, academic, hope, and effprt exterted after a failure experience. Unpublished master thesis. University of kanas, lawrence.
Snyder, C.R. (1994). The psychology of hope: You can get there from here. New York: Free Press.
Snyder, C.R. (1995). “Conceptualizing, measuring, and nurturing hope”. Journal of Counseling and Development, 73: 335-360.
Snyder, C.R. (1999). “Hope, goal blocking thoughts, and test-related anxieties”. Psychological Reports, 84: 206-208.
Snyder, C.R. (2000). Handbook of Hope; theory, measures, and applications. San Diego, CA; Academic Press.
Snyder, C.R. (2002). “Hope Theory: Rainbows in the Mind”. Psychological Inquiry, vol. 13: 249-75.
Snyder, C.R.; Sympson, S.C.; Michael, S. T. and Cheavens, J. (2000). The optimism and hope constructs: Variants on a positive expectancy theme. In E. C. Chang (Ed.), Optimism and pessimism (pp. 103-124). Washington, DC: American Psychological Association.
Snyder, C.R.; Harris, C.; Anderson, J.R.; Holleran, S.A.; Irving, S.A.; Sigmon, S. and et al. (1991). “The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope”. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4): 570-585.
Snyder, C.R. and Lopez, S.L. (2007). Positive psychology: The scientific and practical explorations of human strengths. Sage Publications, Thousand Oaks, London, New Delhi.
Snyder, C.R.; Hoza, B.; Pelham, W. E.; Rapoff, M.; Ware, L.; Danovsky, M. and et al. (1997). “The development and validation of the Children’s Hope Scale”. Journal of Pediatric Psychology, 22: 399-421.
Snyder, C.R.; Shorey, H.S.; Cheavens, J.; Pulvers, K.M.; Adams, V.H. and Wiklund, C. (2002). “Hope and academic success in college”. Journal of Educational Psychology. 94(4): 820 - 826.
Trautwein, U.; Koller, O.; Schmitz, B. and Baumert, J. (2002). “Dohomwork assignmnets enhance achievement? A multilevel analysisin 7 grade mathematics”. Contemporary Educational Psychology,27: 26-50.
Valle, M.F.; Huebner, E.S. and Suldo, SH.M. (2006). “An analysis of hope as a psychological strength”. Journal of school psychology, 44(5): 393-406.
Vance, D.E.; Struzick, T.C. and Mastan, I. (2008). Hardiness, successful aging and HIV: implications for social work. J. Gerontol. Soc. Work, 51: 3-4: 260-83.
Wagerman, S.A. and Funder, D.C. (2007). “Acquaintance reports of personality and academic achievement: A case of conscientiousness”. Journal of Research in Personality. 41: 221-229.
Wells, M. (2005). The effects of gender, age, and anxiety on hope differences in the expression of pathway and agency thought. A dissertation presented for the doctorate of philosophy, the University of Texas A and B.
راهبردهای شناختی در یادگیری
دوره 5، شماره 8
مرداد 1396
صفحه 15-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار