رابطه باورهای معرفت‌شناختی، هیجان‌های تحصیلی و خودکارآمدی با رویکردهای یادگیری سطحی و عمقی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین باورهای معرفت­شناختی، هیجان‌های تحصیلی و خودکارآمدی با رویکردهای یادگیری عمقی و سطحی دانشجویان بود.
روش: بدین منظور 396 نفر از دانشجویان گروه‌های علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز (294 زن و 102 مرد) با روش نمونه­گیری چندمرحله‌ایبه­طور تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه‌های هیجان‌های تحصیلی مربوط به یادگیری، باورهای معرفت‌شناختی، راهبردهای انگیزشی برای یادگیری و سیاهه رویکردها و مهارت‌های مطالعه بر آن‌ها اجرا شد. داده­ها با استفاده از روش­های آماری آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استاندارد یا همزمان تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان دادند که هیجان تحصیلی لذت از یادگیری و باور معرفت‌شناختی یادگیری سریع/ ثابت پیش‌بینی کننده‌های معنی‌داری رویکرد عمقی یادگیری هستند. از بین این دو متغیر، هیجان تحصیلی لذت از یادگیری دارای ارزش بتای مثبت و در مقابل باور معرفت‌شناختی یادگیری سریع/ ثابت دارای ارزش بتای منفی بودند. در مدل پیش‌بینی رویکرد سطحی یادگیری، دو متغیر هیجان تحصیلی اضطراب و خستگی از یادگیری و باور معرفت‌شناختی دانش ساده/ قطعی از لحاظ آماری معنی‌دار بودند. در این مدل، هر سه متغیرِ اضطراب، خستگی و دانش ساده/ قطعی دارای ارزش بتای مثبت در پیش‌بینی رویکرد یادگیری سطحی بودند.
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که مؤلفه‌های هیجان‌های تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی بخش قابل‌توجهی از رویکردهای سطحی و عمقی دانشجویان را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Epistemological Beliefs, Achievement Emotions, and Self Efficacy with Students’ Deep and Surface Learning Approaches

نویسنده [English]

  • akbar rezaei
چکیده [English]

Objective: The purpose of the present study is to investigate the relationship between epistemological beliefs, Achievement Emotions, and Self Efficacy with Students’ Deep and Surface Learning Approaches.
Method: For this, 396 students of humanities sciences (294 females and 102 males) from Payame Noor University – Tabriz branch were randomly selected, using multiple stage sampling. The Emotional Achievement Quesstionnaire, Epistemology Questionnaire (EQ), Motivated Strategies for Learning Quesstionnaire (MSLQ), and Approaches and Study Skills Inventory for Students (ASSIST) were completed by these students and the Pearson’s Correlation Test and Standard or Simultaneous Multiple Regression Analysis were used to analyze the collected data.
Results: The Results showed that enjoyment Achievement Emotions (with positive Beta values) and Fast/ fixed learning epistemological beliefs (with negative Beta values) were the significant predictors for deep learning approache. In the prediction of surface learning approache model, anxiety, boredom Achievement Emotions and epistemological beliefs of simple/ absolute knowledge were statistically significant. All of these variables had positive Beta values in prediction of surface learning approache. Conclusion: The results of this study indicate that component of Achievement Emotions and epistemological beliefs are accounted for the significant variance of Students’ Deep and Surface Learning Approaches.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epistemological BeliefsSelf Efficacy
  • Surface Learning Approache
  • Deep Learning Approache
  • Achievement Emotions

مراجع

آقازاده، سید ابراهیم؛ رضایی، اکبر و محمدزاده، علی (1388)؛ رابطه باورهای معرفت‌شناختی و انگیزشی دانشجویان دچار درگیری شناختی. تازه‌های علوم شناختی. 44، 74-63.
امامی، سها (1377)؛ بررسی رابطه باورهای معرفت‌شناختی و راهبردهای یادگیری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
پلنت، جولی (1394)؛ راهنمای نجات SPSS (ترجمه اکبر رضایی). تبریز: انتشارات فروزش. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2010).
حسن‌آبادی، حمید‌رضا (1380)؛ بررسی باورهای معرفت‌شناختی و باورهای خودکارآمدی دانش‌آموزان و دانشجویان پسر و دختر شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
رضایی، اکبر (1388)؛ نقش باورهای معرفت‌شناختی، سبک‌های تفکر، راهبردهای یادگیری در عملکرد تحصیلی دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 16، 201-185.
رضایی، اکبر (1389)؛ پایایی و ساختار عاملی پرسشنامه باورهای معرفت‌شناختی. اندازه‌گیری تربیتی، 1، 70-55.
رضایی، اکبر (1390)؛ رابطه باورهای معرفت‌شناختی و تصورات دانشجویان از یادگیری با رویکردهای سطحی و عمقی. تازه‌های علوم شناختی، 49، 14-1.
رضایی، اکبر (1392)؛ اندازه‌گیری هیجان‌های مربوط به کلاس، یادگیری و آزمون: بررسی روایی درونی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه هیجان‌های پیشرفت در جامعه دانشجویان ایرانی. اندازه‌گیری تربیتی، 12، 22-1.
رضایی، اکبر (1394)؛ روان‌شناسی انگیزش در آموزش‌وپرورش: نظریه‌ها، پژوهش‌ها و الگوها. تبریز: انتشارات آیدین.
رضایی، اکبر؛ مصرآبادی، جواد و محمدزاده، علی (1393)؛ رابطه بین هیجان‌های پیشرفت و باورهای انگیزشی با عملکرد تحصیلی دانشجویان. مطالعات روا‌ن‌شناسی تربیتی، 11 (19)،180-159.
رضایی، اکبر؛ خورشا، محسن و مقامی، حمیدرضا (1391)؛ بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی، باورهای انگیزشی و استراتژی‌های یادگیری با عملکرد تحصیلی ... . روانشناسی تربیتی. 26، 234-211.
رضایی، اکبر و پاشایی، لیلا (1389)؛ رابطه‌ی بین باورهای معرفت‌شناختی و نگرش به رفتارهای کمک‌‌طلبی با پیشرفت‌ تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه علوم تربیتی، 9،126-109.
رضایی، اکبر و خداخواه، شبنم (1388)؛ رابطه‌ی بین سبک‌های فرزند پروری و باورهای معرفت‌شناختی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه علوم تربیتی، 5،134-117
رضایی، اکبر و سیف، علی‌اکبر (1384)؛ نقش باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری و جنسیت در عملکرد تحصیلی. فصلنامه تعلیم و تربیت. 84، 85-43.
سپهریان آذر، فیروزه و اقبالی، امجد (1394)؛ رابطه سبک‌های یادگیری کلب و هیجان‌های مثبت و منفی تحصیلی با یادگیری خودگردان. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی. 8(14)، 30-17.
سیف، علی‌اکبر (1386)؛ روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش (ویرایش ششم). تهران: دوران.
شانک، دیل. اچ. (1393)؛ نظریه‌های یادگیری: چشم‌اندازی تربیتی (ویرایش ششم). (ترجمه اکبر رضایی). تبریز: انتشارات آیدین. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2012).
طلایی، خداکرم (1379)؛ روابط بین باورهای معرفت‌شناختی، خودگردانی در یادگیری و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر سوم نظام جدید دبیرستان‌های شهر تبریز در سال تحصیلی 79-1378. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت‌معلم تهران.
عابدینی، یاسمین؛ باقریان، رضا و کدخدایی، محبوبه‌السادات (1389)؛ بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای شناختی- فراشناختی با پیشرفت تحصیلی: آزمون مدل‌های رقیب. تازه‌های علوم شناختی، 3، 48-34.
فتح‌آبادی، جلیل و سیف، علی‌اکبر (1386)؛ بررسی تأثیر روش‌های مختلف سنجش (تشریحی یا چندگزینه‌ای) بر رویکردهای مطالعه و راهبردهای آماده شدن برای امتحان در دانشجویان با پیشرفت تحصیلی بالا و پایین. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 14، 46-21.
محمدی، محبوبه (1380)؛ بررسی تحولی باورهای معرفت‌شناختی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی در نوجوانان و جوانان شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
محمودی اصل، محمد (1381)؛ بررسی رابطه بین باورهای معرفت‌شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال دوم متوسطه شهرستان میاندوآب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز.
مرزوقی، رحمت‌الله (1374)؛ بررسی باورهای معرفت‌شناختی دانش آموزان مدارس تیزهوش و عادی کرج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
نیک‌دل، فریبرز؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌اله؛ عرب‌زاده، مهدی و کاووسیان، جواد (1391)؛ رابطه خودپنداره تحصیلی، هیجان‌های تحصیلی مثبت و منفی با یادگیری خودگردان. روان‌شناسی کاربردی. 6 (21)، 119-103.
Alderon, J. C. and Wall, D. (1993); Does washback exist? Applied Linguistics, 14, 2, 115-129. Cheng, L. (1997). How does washback influence teaching? Implications for Hong Kong, Language and Education, 11, 1: 38-54.
Al-Harthy, I. S.; Was, C. A. and Isaacson, R. M. (2010); Goals, efficacy and metacognitive self-regulation. A path analysis. International Journal of Education, 2(1), 1-20
Artino, A. R.; La Rochelle, J. S. and Durning, S. J. (2010); Second year medical students'' motivational beliefs, emotions, and achievement. Medical Education, 44, 1203-1212.
Bendixen, L. D.; Schraw, G. and Dunkle, M. E. (1998); Epistemic beliefs and moral reasoning. The Journal of Psychology, 132, 187-200.
Biggs, J. B. (2001); Enhancing learning: A matter of style or approach? In R. J. Sternberg & L. F. Zhang (Eds.), Perspectives on thinking, learning, and cognitive styles (pp. 73-102). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Chan, C. K. and Sachs, J. (2001); Beliefs about learning in children’s understanding of science texts. Contemporary Educational Psychology, 26, 192-210.
Chan, K. W. (2003); Hong Kong teacher education students'' epistemological beliefs and approaches to learning. Research in Education, 69(1), 36-50.
Cheng, L. (1997); How does washback influence teaching? Implications for Hong Kong. Language and Education, 11(1), 38-54.
Dahl, T. I.; Bals, M. and Turi, A. L. (2005); Are students'' beliefs about knowledge and learning associated with their reported use of learning strategies? British Journal of Educational Psychology, 75, 257-273.
Diseth, Å. and Martinsen, Ø. (2003); Approaches to learning cognitive style, and motives aspredictors of academic achievement. Educational Psychology, 23(2), 195-207.
Eggen, P. and Kauchak, D. (2013); Educational Psychology: Windows on classrooms (9th Ed). Boston: Pearson.
Entwistle, N. J.; Tait, H. and McCune, V. (2000); Patterns of response to an approach to studying inventory across contrasting groups and contexts. European Journal of Psychology of Education, 15, 33-48.
Fincham, F. D. and Cain, K. M. (1986); Learned helplessness in humans: A developmental analysis. Developmental Review. 6, 301-333.
Greene, B. A. and Miller, R. B. (1996); Influences on achievement: Goals, perceived ability and cognitive engagement. Contemporary Educational Psychology. 21, 181-192.
Hofer, B. K. and Pintrich, P. R. (1997); The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67, 88-140.
Kardash, C. A. M. and Scholes, R. J. (1996); Effects of preexisting beliefs, epistemological beliefs, and need for cognition on interpretation of controversial issues. Journal of Educational Psychology, 88(2), 260-271.
Marton, F., & Saljo, R. (1976); On qualitative differences in learning (I & II). British Journal ofEducational Psychology, 46, 4-11 & 115-127.
Miller, R. B.; Behrens, J. T.; Greene, B. A. and Newman, D. (1993); Goals and perceived ability: Impact on student valuing, self-regulation, and persistence. Contemporary Educational Psychology, 18, 2-14.
Muis, K. R. (2004); Personal epistemology and mathematics: A critical review and synthesis of research. Review of Educational Research, 74(3), 317- 377.
Pagares, F. and Miller, M. D. (1997); Mathematics self-efficacy and mathemathics problem-solving. Implications of using defferent forms of assessment. The journal of experimental education, 65, 213-228.
Pekrun, R. (2006); The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18, 315-341.
Pekrun, R.; Goetz, T. and Frenzel, A. C. (2005); Achievement Emotions Questionnaire- Mathematics (AEQ-M). User’s manual. Munich, Germany: University of Munich,Department of Psychology.
Pekrun, R.; Goetz, T.; Frenzel, A. C.; Barchfeld, P. and Perry, R. P. (2011); Measuring emotions in students'' learning and performance: The achievement emotions questionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology, 36(1), 36-48.
Pekrun, R.; Goetz, T.; Titz, W. and Perry, R. P. (2002); Academic emotions in students’ self-regulated learning and achievement: A program of quantitative and qualitative research. Educational Psychologist, 37, 91-106.
Pintrich, P. and Schunk, D. (2002); Motivation in education: Theory, research, and applications (2nd Ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice-Hall.
Pintrich, R. R. and DeGroot, E. V. (1990); Motivational and self-regulated learning components of Classroom academic performance, Journal of Educational Psychology, 82, 33-40.
Schommer, M. (1990); Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82, 498-504.
Schommer, M. (1993); Comparisons of beliefs about the nature of knowledge and learning among postsecondary students. Research in Higher Education, 3, 355-370.
Schommer, M.; Crouse, A. and Rhodes, N. (1992); Epistemological beliefs and mathematical text comprehension: Believing it is simple does not make it so. Journal of Educational Psychology, 84, 435-443.
Schraw, G.; Dunkle, M. E. and Bendixen, L. D. (1995); Cognitive processes in well-defined and ill-defined problem solving. Applied Cognitive Psychology, 9, 523-528.
Schunk, D. (1991); Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26(3 & 4), 207-231.
Schunk, D. H. (1996); Goal and self-Evaluative Influences During Chilren`s Gognitive skill learning. American Educational Research Journal, 33, 359-382.
Schutz, P. A. and Davis, H. A. (2000); Emotions and self-regulation during test taking. Educational Psychologist, 35(4), 243-256.
Septh, G. and Brown, R. (1990); Effects of college students’ learning styles and gender on their test preparation strategies. Applied Cognitive Psychology, 4, 189-202.
Tait, H.; Entwistle, N. and McCune, V. (1998); ASSIST: A reconceptualization of the approaches tostudying inventory. In C. Rust (Ed.), Improving student learning: Improving students as learners (pp. 262–271). Oxford, UK: The Oxford Centre for Staff and Learning Development.
Thomas, P. and Bain, J. (1984); Contextual dependence of learning approaches: The effects of assessment. Human Learning, 3, 227-240.
Titz, W. (2001); Emotionen von Studierenden in Lernsituationen [Students’ emotions in situations of learning]. Münster, Germany: Waxmann.
Woolfolk, A. E. (2004); Educational Psychology. (9th Ed.). Pearson, International Edition.
Zimmerman, B. J. and Martinez-Pons. M. (1990); Student Differences in Self-Regulated Learning: Relating Strategy, Sex, and Giftedness to Self-Efficacy and Strategy Use. Journal of Educational Psychology, 82, 51-59.
Zimmerman, B. J.; Bandura. A. and Martinez-Pons, M. (1992); Self-Motiration for academic attaintion: the role of self-efficacy beliefs and personal goal-setting. American educational research journal, 29,663-676.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار