رابطه ساختاری خودکارآمدی تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی با عملکرد تحصیلی دانش‏ آموزان: نقش میانجی مهارت‌های مطالعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه ارومیه

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه ارومیه

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ساختاری خودکارآمدی تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با نقش میانجی مهارت‌های مطالعه انجام‌ گرفت.
روش: روش اجرای این پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح پژوهش، همبستگی و از نوع معادلات ‌ساختاری بود. کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه ‌اول شهر ارومیه در سال تحصیلی 95-94 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می‌دادند. روش نمونه‌گیری، تصادفی ‌خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود و برای تعیین حجم ‌نمونه، برای هر زیرمتغیر 20 نمونه در نظر گرفته ‌‌شد و در کل 350 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس‌ خودکارآمدی ‌‌تحصیلی ‌پاتریک، هیکس و رایان (1997)، مقیاس باورهای ‌معرفت‌شناختی شومر (1991)، مقیاس مهارت‌های ‌مطالعه‌ کانگاس (2009) و برای سنجش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از میانگین نمرات دانش‌آموزان در نیمسال اول سال تحصیلی 95-94 استفاده ‌شد. در مطالعه حاضر، به‌منظور آزمون روابط ساختاری بین خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی، مهارت‌های مطالعه و عملکرد تحصیلی از روش آماری مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی و مهارت‌های مطالعه تأثیر مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌گذارند و خودکارآمدی تحصیلی با واسطه مهارت‌های مطالعه، تأثیر غیرمستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌‌آموزان می‌گذارند. همچنین در این پژوهش تأثیر غیرمستقیم باورهای معرفت‌شناختی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تآیید نشد.   
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر از نقش میانجی مهارت‌های مطالعه در رابطه ساختاری خودکارآمدی تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان حمایت می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Structural Relationship of Academic Self-Efficacy and Epistemological Beliefs with Academic Performance: The Mediating Role of Study Skills

نویسندگان [English]

  • tohid ashrafzade 1
  • Ali Issazadegan 2
  • Farzane Michaeli 2
1 teacher
چکیده [English]

Objective: This study examined the structural relationship of academic self-efficacy and epistemological beliefs with academic performance with the mediating role of study skills.
Method: This study is descriptive (non-experimental) and study design is correlational plans type of the structural equations. Statistical population of the study formed all of secondary school students of Orumieh in 2015-2016 years of academic. Sampling was cluster random and determination the sample size for each of the sub-variable were considered 20 samples and 350 persons were selected as study sample. To collecting data was used of Patrick, Hicks and Ryan’s the academic self-efficacy scale (1997), Schommer’s epistemological beliefs scale (1991), Congos’s study skills scale (2009) and to measure academic performance of students was used of average scores of students in the first academic semester 2015-2016. structural equation modeling was used to assess the structural relationship of academic self-efficacy, epistemological beliefs and study skills with academic performance.  
Results: the results of structural equation modeling revealed that academic self-efficacy, epistemological beliefs and study skills directly affect the academic performance of students and academic self-efficacy indirectly and through study skills affect the academic performance of students. so in this study the indirect affect of epistemological beliefs on the academic performance of students was not proved.   
Conclusion: these findings of study support the mediating role of study skills in the structural relationship academic self-efficacy and epistemological beliefs with academic performance of students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic self-efficacy
  • epistemological beliefs
  • study skills
  • Academic Performance

مراجع

احمدی، پری. (1394). بررسی مقایسه‌ای روابط ساختاری بین خودکارآمدی ‌تحصیلی، هویت ‌تحصیلی، هوش هیجانی با عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دختر مدارس عادی و تیزهوش پایه اول دبیرستان‌های تبریز در سال تحصیلی 94-93. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه ارومیه.
بادله‌‌شموشکی، محمدتقی؛ حسینی، عابدین؛ چرکزی، عبدالرحمان؛ جعفری، یعقوب و بخشا، فوزیه. (1392). «مهارت‌های‌ مطالعه و ارتباط آن با وضعیت تحصیلی دانشجویان». مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(1): 71-66.
بنی‌اسدی، علی و پورشافعی، هادی. (1391). «نقش انگیزش و خودکارآمدی ‌تحصیلی و رویکردهای ‌مطالعه در پیشرفت ‌ریاضی دانش‌آموزان رشته‌های علوم تجربی و ریاضی مقطع متوسطه شهر قاین». مجله اندیشه‌های نوین تربیتی، 4: 102-81.
پورقاز، عبدالوهاب؛ محمدی، امین و دوستی، مرضیه. (1392). «بررسی رابطه بین سطح خودکارآمدی‌ معلمان علوم‌ تجربی با انگیزش، نگرش و پیشرفت ‌تحصیلی دانش‌آموزان پایه ‌پنجم‌ ابتدایی». نشریه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی - برنامه‌ریزی درسی)، 10(37): 135-123.
حاجی‌یخچالی، علیرضا؛ مروتی، ذکراله و فتحی، فتانه. (1393). «رابطه ویژگی‌های شخصیت، باورهای هوشی و هدف‌های پیشرفت با خودکارآمدی ‌تحصیلی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی». فصلنامه شخصیت و تفاوت‌های فردی، 3(4): 93-75.
رضایی، اکبر. (1388). «نقش باورهای معرفت‌شناختی، سبک‌های تفکر و راهبردهای یادگیری در عملکرد تحصیلی دانشجویان». فصلنامه علمی-پژوهشی روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 4(16): 204-188.
رضایی، زمانه. (1388). بررسی اثربخشی شناخت‌ درمانی، آموزش مهارت‌های‌ مطالعه و حساسیت‌زدایی ‌منظم در کاهش اضطراب ‌امتحان و افزایش عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دختر شهرستان سقز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه ارومیه.
سیف، دیبا؛ رضویه، اصغر و لطیفیان، مرتضی. (1386). «رابطه باورهای معرفت‌شناختی و انگیزشی دانش‌آموزان‌ تیزهوش درباره ‌فرآیند یادگیری و دانش ریاضی». مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 37(1): 19-1.
علی‌بخشی، زهرا و زارع، حسین. (1389). «اثربخشی آموزش خودتنظیمی یادگیری و مهارت‌های ‌مطالعه بر پیشرفت‌ تحصیلی دانشجویانم». فصلنامه روان‌شناسی ‌کاربردی، 4(3): 80-69.
عیسی‌زادگان، علی؛ دستوری، رامین و عبدلی‌سلطان‌‌احمدی، جواد. (1391). «اثربخشی آموزش راهبردهای برنامه‌ریزی عصبی ‌زبانی بر خودکارآمدی، اضطراب و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان پسر مقطع پیش‌دانشگاهی». فصلنامه مطالعات ‌روان‌شناختی، 8(4-33): 94-73.
غلامعلی لواسانی، مسعود؛ خضری آذر، هیمن؛ امانی، جواد و مال احمدی، احسان. (1389). «نقش خودکارآمدی تحصیلی و اهداف پیشرفت در تنیدگی، اضطراب و افسردگی در دانشجویان». مجله روان‌شناسی، 14(4): 432-417.
قاسمی، وحید. (1392). مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی با کاربرد (Amos Graphics). تهران: نشر جامعه‌شناسان.
کدیور، پروین؛ تنها، زهرا و فرزاد، ولی‌اله. (1391). «رابطه باورهای معرفت‌شناختی، رویکردهای یادگیری و تفکر تأملی با پیشرفت تحصیلی». مجله روان‌شناسی، 16(3): 265-251.
کریم‌زاده، منصوره و محسنی، نیک‌چهره. (1385). «بررسی رابطه خودکارآمدی ‌تحصیلی با پیشرفت ‌‌تحصیلی در دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهر تهران». مجله مطالعات زنان، 4(2): 45-29.
کمالی‌زارچ، محمود؛ کدیور، پروین؛ قاضی‌طباطبایی، محمود و کیامنش، علیرضا. (1385). نقش منابع خودکارآمدی و ویژگی‌‌های میانجی شخصی در خودکارآمدی و عملکرد ریاضی. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی،36(1،2): 206-185.
کوشان، محسن و حیدری، عباس (1385). «بررسی عادت‌های مطالعه در دانشجویان دانشکده علوم پزشکی سبزوار». مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی سبزوار، 3(4): 189-185.
نظری‌شاکر، حسین؛ فتح‌تبارفیروزجایی، کاظم و کرامتی، محمدرضا. (1390). «بررسی رابطه بین عادت‌های مطالعه و خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی شهرستان بابل». فصلنامه علوم تربیتی، 13 (15): 71-59.
هاشمی‌شیخ‌شبانی، اسماعیل. (1380). بررسی رابطه برخی پیشایندهای مهم و مربوط با خود ناتوان‌سازی ‌تحصیلی و رابطه آن با پیامدهای برگزیده در دانش‌آموزان سال اول دبیرستان‌های اهواز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
Abesha, A. G. (2012). Effects of parenting styles, academic self-efficacy and achieve ment motivation on the academic achievement of university students in Ethiopia. A diss ertation submitted in fulfillment of the requirements for the award of Doctor of Philoso phy, School of Psychology and Social Science, Faculty of Computing, Health, and Science, Edith Cowan University.
Aquino, L. B. (2011). “Study habits and attitudes of freshmen students: Implications for academic intervention programs”. Journal of Language Teaching and Research, 2(5), 1116-1121.
Bandura, A. (2006). “Toward a Psychology of Human Agency”. Journal of Psychological Science, 1(2), 1-17.
Banville, D., Desrosies, P., Genet - volet, Y. (2000). “Translating questionnaire and inventtories using a cross-cultural translation technique”. Journal of Teaching in Physical Education, 19(3), 374-387.
Baeten, M., Dochy, F., Struyven, K. (2013). “The effects of different learning environments on students' motivation for learning and their achievement”. British Journal of Educational Psychology, 83(3), 484-501. http://dx.doi.org/10.1111/j.20448 279. 2012. 02076.x.
Blake, S., Larry, L. (2006). “Exploring the relationship between academic self - effi cacy and middle school students’ performance on a high - stakes mathematics test”, Teacher education - Inservice / Professional Development; 2, 655-656.
Boehler, M. L., Schwind, C. J., Folse, R. (2007). “An evaluation of study habits of third yard students in surgical clerkship”. American Journal of Surgery, 181(3), 263-271.
Braten, I., Stromso, H. I., Britt, A. (2011). “Do students’ beliefs about knowledge and knowing predict their judgement of texts’ trust worthiness?”, Educational Psychology, 31(2), 177-206.
Brian, M., Galla, J., Wood, E. T., Kim Har, A. W., Chiu David, A. (2014). “A Longitu dinal multilevel model analysis of the within - person and between - person effect of eff ortful engagement and academic self-efficacy on academic performance”. Journal of School Psychology, 24, 123-130.
Bromme, R., Pieschl, S., Stahl, E. (2009). “Epistemological beliefs are standards for adaptive learning: a functional theory about epistemological beliefs and meta cognition”. Meta cognition and Learning, 5(1), 7-21.
Buehl, M. (2008). “Assessing the multi dimensionality of students’ epistemic beliefs across diverse cultures. In M.S, Khine. (Ed.), Knowing, knowledge and beliefs”. Epis temological studies across diverse cultures, 41(2), 65-112.
Buehl, M. M., Alexander, P. A. (2006). “Examining the dual nature of epistemological beliefs”. International Journal of Educational Research, 45, 28-42.
Cam, A., Sulun, Y., Topcu, M., Guven, G. (2015). “The examination of pre-service teachers’ epistemological beliefs in terms of Hofer’s and Hammer & Elby’s view”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 182, 249-253.
Chen, J., Usher, E. (2013). “Profiles of the sources of science self-efficacy”. Learning and Individual Differences, 24, 11-21. http://dx.doi.org/10.1016/j.lindif.2012.11.002.
Chen, J. A., Pajares, F. (2010). “Implicit theories of ability of grade 6 science students: Relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science”. Contemporary Educational Psychology, 35, 75-87.
Congos, D. (2009). “Certified supplemental instruction trainer”. University of Central Florida: Dergisi, 38, 82-93.
Coughlan, J., Swift, S. (2011). “Student and tutor perceptions of learning and teaching on a first - year study skills module in a university computing department”. Educational Studies, 37(5), 529-539.
Cvetkova Dimov, B., Atanasoska, T., Iliev, D., Andonovska Trajkovska, D., Sewe ryn-Kuzmanovska, M. (2015). “Importance of investment in research’s of students and teachers epistemological and pedagogical beliefs”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 1299-1303.
De-Juanas, A., Navarro, E., Ezquerra, A. (2014). “Student’s epistemological beliefs and the perception about university professor. a study with science students”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 1343-1347.
Dickson, G. L., Chun, H. (2011). “A psychoecological model of academic perfor mance among hispanic adolescents”. Journal of Youth Adolescence, 40, 1581-1594.
Duell, O. K., Schommer-Aikins, M. (2001). “Measures of people's beliefs about knowledge and learning”. Educational Psychology Review, 13(4), 419-449.
Eun Sun, S., Byoung Mo, P. (2016). “Health behaviors and academic performance among korean adolescents”. Asian Nursing Research, 10, 123-127.
Ferla, J., Valcke, C., Cai, Y. (2009). “Academic self-efficacy and academic self- concept: Reconsidering structural relationships”. Journal of Learning and Individual Differences, 19(3), 499-505.
Gallagher, M. (2012). “Self-efficacy. In V. Ramachandran (Ed.)”, Encyclopedia of human behavior, 2: 314-320. Oxford, UK: Elsevier.
Glynn, J. G., Sauer, P. L., Wood, G. R. (2005). “Evaluating evaluations: A review of a student evaluation of faculty process”. Proceedings of the academy of educational Leader ship, 10(2), 47-48.
Haghani, F., Khadivzade, T. (2009). “The effect of a learning and study skills workshop on talented students’ isfahan university of medical sciences”. Iranian Journal of Medical Education, 9(1), 31-40.
Hakan, K., Munire, E. (2011). “Profiling individual differences in under graduates, epistemological beliefs: gender, domain and grade differences”. Procedia-Social and Behavioral sciences, 31, 738-744.
Hassanbeigi, A., Askari, J., Nakhjavani, M., Shirkhoda, S., Barzegar, K., Mozayyan, M. R. (2011). “The relationship between study skills and academic performance of uni versity students”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1416-1424.
Hofer, B. K. (2004). “Exploring the dimentions of personal epistemology in differing classroom”, student interpretations during the first year of college Contemporary Educational Psycology; 29, 129-163.
Jamali, M., Noroozi, A., Tahmasebi, R. (2013). “Factors affecting academic self-efficacy and its association with academic achievement among students of bushehr university medical sciences”, Iranian Journal of Medical Education, 13(8), 629-641.
Kanmani, T., Chitra, N., Marimuthu, P., Malathi, T. (2016). “Assessment of study skills of fifth term medical students- an experience at a private medical college”, Medical Science, 5(9), 48-69.
Karakis, O. (2013). “University preparatory class students study skills”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 106, 3195-3209.
Khurshid, F., Tanveer, A., Qasmi, F. (2012). “Relationship between study habits and academic achievement among hostel living and day scholars’ university Students”, British Journal of Humanities and Social Sciences, 3(2), 34-42.
Kizilgunes, B., Tekkaya, C., Sungur, S. (2009). “Modeling the relations among stud ents epistemological beliefs, motivation, learning approach and achievement”. The Journal of Educational Research, 102(4), 243-255.
Long, J. F., Monoi, S., Khoblauch, D., Harper, B., Murphy, P. K. (2007). “Academic motivation and achievement among urban adolescents”. Urban Education, 42, 196-222.
Mac Namara, D., Penner, K. (2006). “Using study skills and motivation predict aca demic success”. Journal for research in mathematics education, 21(3), 33-46.
Meera, K., Dustin, N. (2013). “Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals and effort regulation matter”. Journal of School Psychology, 31, 67-72.
Midgley, C., Maehr, M. L., Hruda, L., Anderman, E. M., Anderman, L., Freeman, K. E., Gheen, M., Kaplan, A., Kumar, R., Middleton, M. J., Nelson, J., Roeser, R., Urdan, T. (2000). Manual for the patterns of adaptive learning scales (PALS). Ann arbor, MI: University of Michigan.
Nasiriyan, A., Azar, H. K., Noruzy, A., Dalvand, M. R. (2011). “A model of self-efficacy, task value, achievement goals, effort and mathematics achievement”, International Journal of Academic Research, 3(2), 612-618.
Neri, D. L. E. (2007). “Learning styles and study skills among nursing students”. Liceo Journal of Higher Education Research, 5(1), 97-109.
Nonis, S. G., Hudson, G. I. (2010). “Performance of college students: Impact of study time and study habits”. Journal of Education for Business, 85, 229-238.
Orgun, F., Karaoz, B. (2013). “Epistemological beliefs and the self-efficacy scale in nursing students”. Nurse Education Today, 34(6), 37-40.
Paechter, M., Rebmann, K., Schloemer, T., Mokwinski, B., Hanekamp, Y., Arendasy, M. (2013). “Development of the oldenburg epistemic beliefs questionnaire (OLEQ), a German questionnaire based on the epistemic belief inventory (EBI)”, Current Issues in Education, 16(1): ISSN 1099-839X.
Pakdaman Savoji, A., Niusha, B., Boreiri, L. (2013). “Rlationship between episte mological beliefs, self-regulated learning strategies and academic achievement”, Proce dia - Social and Behavioral Sciences, 84, 1160-1165.
Parker, P. D., Marsh, W. W., Ciarrochi, J., Marshal, S., Abduljabbar, A. (2014). “Juxt aposing math self-efficacy and self-concepts as predictors of long-term achievement out comes. Educational Psychology”, An International Journal of Experimental Educational Psychology, 34(1), 29-48. http://dx.doi.org/10.1080/ 01443410. 2013.797339.
Patrick, H., Hicks, L., Ryan, A. M. (1997). “Relations of perceived social efficacy and social goal pursuit to self-efficacy for academic work”. Journal of Early Adolescence, 17, 109-128.
Peng, H., Fitzgerald, G. E. (2006). “Relationships between teacher education students' epistemological beliefs and their learning outcomes in a case based hyper media learning environment”, Journal of Technology and Teacher Education, 14(2), 255-281.
Pepe, K. (2012). “A research of the relationship between study skills of students and their GPA”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 47, 1048-1057.
Peterson-Graziose, V., Bryer, J., Nikolaidou, M. (2013). “Self-esteem and self-efficacy as predictors of attrition in associate degree nursing students”, Journal of Nurse Education, 52(6(, 351-354.
Ricco, R., Pierce, S., Medinilla, C. (2010). “Epistemic beliefs and achievement motivation in early adolescence”, Journal of early adolescence, 30(2), 305-340.
Schommer, M. (1990). “Effects of beliefs about the nature of knowledge on compre hension”, Journal of Educational Psychology, 82, 498-504.
Schommer, M. (1993). “Epistemiligical development and academic performance among secondry students”, Journal of Educational Psychology, 82(2), 406-411.
Schunk, D. H. (2003). “Self-efficacy for reading and writing: influence of modeling, goal-setting, and self-evaluation”. Reading and Writing Quarterly, 19, 159-172.
Scott, W. D., Dearing, E., Reynolds, W. R., Lindsay, J. E., Baird, G. L., Hamill, S. (2008). “The role of cognitive self-regulation in depression: Examining self-efficacy appraisals and goal characteristics in youth of a northern plains tribe”. Journal of Research on Adolescence, 18, 379-394.
Shabani Varaaki, B. (2003). “Epistemological beliefs and leadership style among school principals”, International Education Journal, 12(3), 224-231.
Ulcinar, U., Akar, C., Demir, M., Demirhan, G. (2012). “An investigation on epistemological beliefs of university students”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5133-5137.
Wagner, P., Schober, B., Spiel, C. (2008). “Time investment and time management: An analysis of time students spend working at home for school”. Educational Research and Evaluation, 14(2), 139-153.
Yilmaz-Tuzun, O., Topcu, M. S. (2010). “Investigating the relationships among elementary school students’ epistemological beliefs, meta cognition and constructivist science learning environment”. Journal of Science Teacher Education, 21(3), 255-273.
Yu, D. D. (2011). “How much do study habits, skills and attitudes affect student perfor mance in introductory college accounting courses?”, New Horizons in Education, 59(3), 1-15. 
راهبردهای شناختی در یادگیری
دوره 6، شماره 11
دی 1397
صفحه 21-43

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار