اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر کاهش تعلل‌ ورزی تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی

4 دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر کاهش تعلل ­ورزی تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود.
روش: این پژوهش به شیوه­ی آزمایشی و با طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش‌آموزان پسر دارای اختلال یادگیری خاص کلاس پنجم ابتدایی تشکیل دادند که در سال تحصیلی 94-93 در شهر اردبیل مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 40 دانش‌آموز پسر دارای اختلال یادگیری خاص بودند که به‌صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند (20 نفر برای هر گروه). برای جمع‌آوری داده­ها از آزمون ریاضی کی­مت، آزمون هوشی ریون، آزمون خواندن شفیعی و همکاران، آزمون بیان نوشتاری فلاح چای، پرسشنامه‌ تعلل ورزی تحصیلی و مصاحبه تشخیصی بر اساس DSM-5 استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) توسط نرم‌افزار SPSS-22 استفاده شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد که درمان پذیرش و تعهد بر کاهش تعلل ورزی تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص مؤثر بوده است (001/0P<). به‌عبارت‌دیگر نتایج نشان داد که درمان پذیرش و تعهد موجب کاهش تعلل ورزی تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری می‌شود.
 نتیجه­گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان استنتاج کرد که شناسایی مشکلات روانی و هیجانی ناشی از اختلال یادگیری و پیامدهای آن و همچنین پذیرش آنها به‌جای اجتناب از آنها از سوی دانش‌آموزان می‌تواند مانع تعلل ورزی تحصیلی این دانش‌آموزان شود؛ بنابراین کاربرد درمان‌های نسل سوم شناختی رفتاری ازجمله درمان پذیرش و تعهد می‌تواند در کاهش بسیاری از اختلالات روان‌شناختی ازجمله اختلال یادگیری و پیامدهای منفی حاصل آن مانند تعلل ورزی تحصیلی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Acceptance and Commitment Therapy in Decreasing Academic procrastination Among Students with Specific Learning Disorder (SLD)

نویسندگان [English]

  • saeed pourabdol 1
  • naser sobhigharamaleki 2
  • malek bastami 3
  • hadi ghazanfari 4
چکیده [English]

Objectives: The purpose of this research was to study the effect of Acceptance and Commitment therapy in decreasing academic procrastination among students with specific learning disorder (SLD).
Method: This was an experimental study with the pre-test, post-test and a control group. Research population included all 5th grade male students suffering from specific learning disorder (case study: 5th grade students in Ardabil in 2015). Research sample included 40 male students suffering from specific learning disorder (SLD) who were selected through multi-step cluster sampling and classified into two groups: Experimental group (n= 20) and control group (n= 20). The following tools were used for data collection: Kay Math mathematic Test, Raven Intelligence Test, Reading Test of Shafiei et al, Falahchay Writing Expression, academic procrastination scale and Diagnostic Interview based on DSM-5. Data were analyzed by multivariate of Covariance analysis (MANCOVA) model in the SPSS software version 22.
Results: The results revealed that acceptance and commitment therapy was effective in decreasing academic procrastination in students suffering from specific learning disorder (P< 0.001).
 Conclusion: Given the result of present study, it can be concluded that identifying mental and emotional problems caused by learning disorders and its consequences as well as accepting them rather than avoiding them by students can be prevented this students’ academic procrastination. Thus, the use of the third wave of cognitive-behavioral therapies such as Acceptance and Commitment Therapy can be effective in reducing many psychological disorders including learning disorders and negative outcomes such as academic procrastination.

کلیدواژه‌ها [English]

  • specific learning disorder
  • academic procrastination
  • acceptance and commitment therapy

مراجع

اسماعیلی، محمد و هومن، حیدرعلی (1381)؛ انطباق و هنجاریابی آزمون ریاضیات ایرانی کی­مت. مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 4(6)، 332-323.
پورعبدل، سعید؛ صبحی قراملکی، ناصر و عباسی، مسلم (1393)؛ مقایسه اهمال‌کاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص، ناتوانی­های یادگیری، 4(3)، 38-22.
جوکار، بهـرام و دلاورپور، محمدآقا (1386)؛ رابطه تعل­ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت، فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، 3(3و4)،80-61.
حکیم­پور، صبا (1393)؛ اثربخشی آموزش پذیرش/تعهد بر فرسودگی تحصیلی و اضطراب ریاضی دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر اردبیل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.
حیدری، محمود (1389)؛ بررسی جایگاه خودناتوانسازی در مدل ساختاری پیش‌بین موفقیت تحصیلی، پایان‌نامهدکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی.
دلاور، علی (1380)؛ مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: انتشارات رشد.
سیدعباس­زاده، میرمحمد، گنجی، مسعود و شیرزاده، علی (1382)؛ بررسی رابطه هوش با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی تحصیلی مدارس استعدادهای درخشان شهرستان اردبیل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اردبیل.
شفیعی، بیژن؛ توکل، سمیرا؛ علی­نیا، لیلا؛ مراثی، محمدرضا؛ صداقتی، لیلا و فروغی، رقیه (1387)؛ طراحی و ساخت آزمون غربالگری تشخیص اختلال در خواندن در پایه‌های اول تا پنجم دانش­آموزان مقطع ابتدایی در شهر اصفهان، مجله­ی علوم پزشکی دانشگاه تهران،17(2)، 60-53.
عباسی، مسلم (1392)؛ اثربخشی آموزش‌های پذیرش/تعهد و تنظیم هیجان بر بهزیستی روان‌شناختی، سازگاری و رفتارهای پرخطر دانش­آموزان دارای اختلال ریاضی، رساله دکتری دانشگاه محقق اردبیلی.
فلاح­چای، حمیدرضا (1373)؛ بررسی اختلال خواندن و نوشتن در بین دانش‌آموزان ابتدایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه تربیت مدرس.
فرح‌بخش، کیومرث؛ سدرپوشان، نجمه؛ اشجع، مهرناز و ستوده، زهرا (1391)، بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی زنان خانه‌دار شهر تهران. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 7 (19)، 185-167.
گنجی، مهدی (1392)؛ آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5. تهران: انتشارات ساوالان.
American Psychiatric Association. (2013); Diagnostic and statistical manual of mental disorders (Fifth Edition (DSM-5). Washington, DC: American Psychiatric Association.
Baumeister, R. F.; Heatherton, T. F. and Tice, D. M. (1994); Losing control: How and why people fail at self-regulation. San Diego: Academic Press.
Beswick, G.; Rothblum, E. D. and Mann, L. (1988); Psychological antecedents of student procrastination. Australian psychologist, 23(2), 207-217.
Brown, K. and Ryan, R. (2003); The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848.
Connolly, A. J. (1988); KeyMath Revised Assist. Automated System for Scoring and interpreting Standarized Tests.
Fletcher, L. and Hayes, S. C. (2005); Relational frame theory acceptance and commitment therapy and a functional analytic definition of mind fullness. Journal of Rational Emotional & Cognitive-Behavior Therapy. 23(4), 315-322.
Halliburton, A. E. and Cooper, L. D. (2015); Applications and adaptations of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for adolescents. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(1), 1-11.
Hayes, S. C. (2004); Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy, 35(4), 639-665.
Hayes, S. C.; Strosahl, K. D. and Wilson, K. G. (1999); Acceptance and commitment therapy: Anexperiential approach to behavior change. New York: Guilford Press.
Howell, A. and Watson, D. (2007); Procrastination: Associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality And Individual Differences, 43(1), 167-178.
Lay, C. H. (1992); Trait procrastination and the perception of person-task characteristics. Journal of Social Behavior and Personality, 7, 483-494.
Lay, C. and Schouwenburg, H. (1993); Trait procrastination, time management, and academic behavior. Journal of Social Behavior and Personality, 8, 647-662.
Lay, C. H. and Silverman, S. (1996); Trait procrastination, anxiety and dilatory behavior. Personality and Individual Differences, 21, 61-67.
Luoma, J. B.; Hayes, S. C. and Walser, R. D. (2007). Learning ACT: An acceptance & commitment therapy skills-training manual for therapists. New Harbinger Publications.
Rosario, P.; Costa, M., Nunez, J. C.; Gonzalez-Pienda, J.; Solano, P. and Valle, A. (2009); Academic procrastination: associations with personal, school, and family variables. The Spanish Journal of Psychology, 12, 118-127.
Rowland, M. (2010); Acceptance and Commitment Therapy for Non-Suicidal Self-Injury among Adolescents. A Dissertation Submitted to the Faculty of The Chicago School of Professional Psychology For the Degree of Doctor of Psychology.
Solomon, L. J. and Rothblum, E. D. (1984); Academic procrastination: frequency and cognitive behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31, 503-509.
Swain, J.; Hancock, K.; Hainsworth, C. and Bowman, J. (2015); Mechanisms of change: Exploratory outcomes from a randomised controlled trial of acceptance and commitment therapy for anxious adolescents. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(1), 56-67.
Zettle, R. D. (2003); Aceptance and commitment therapy VS. Systematic desensitization in treatment of mathematics anxiety. Journal of psychological record, 53, 197-215.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار