نظریه عصب-روانشناختی بینایی رنگ‌ در عمل: تسهیل توانبخشی عصب-روانشناختی نارساخوانی بر اساس آموزش‌های عصب-روانشناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

2 استادیار انستیتو علوم روانی-زیستی-اجتماعی-اقتصادی، تهران

چکیده

هدف: یکی از مهم­ترین ارکان رشد و توسعه زندگی فردی و اجتماعی یادگیری است. امروزه اختلالات یادگیری به عنوان مانعی مهم در راه پیشرفت تحصیلی و یادگیری افراد تلقی می‌شوند. هدف این پژوهش بررسی سودمندی نظریه‌ی عصب-روانشناختی بینایی رنگ بر توانبخشی نارساخوانی بود.
روش: در این پژوهش نیمه آزمایشی، 30 دانش­آموز دختر و پسر دارای نارساخوانی به صورت نمونه‌گیری هدفمند با جایگزینی تصادفی به تساوی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. هر دو گروه در 12 جلسه‌ی 45 دقیقه­ای آموزش به روش آگاهی واج شناختی شرکت کردند؛ تفـاوت گروه آزمایش در مـبتنی بودن آمـوزش بر نظـریـه‌ی عصب-روانشناختی بینایی رنگ بود. ابزارهای سنجش شامل WISC-R و آزمون خواندن و نارساخوانی (نما) بود.
یافته­ها: تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش کوواریانس یک متغیره (ANCOVA) نشان داد که گروه آزمایش در میزان بهبود خواندن، پیشرفت بهتر معناداری نسبت به گروه کنترل داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش مشخص ساختند که نظریه عصب-روانشناختی بینایی رنگ­ها نقش سودمندی در بهبودی نارساخوانی کودکان دبستانی دارد. محدودیت­ها، گستره عمل و چشم‌اندازهای آتی ناشی از استفاده از این رهیافت مهم در کمک به بهبود پیشرفت تحصیلی و افزایش اندازه اثر روان­درمانی و توانبخشی عصب-روانشناختی موردبررسی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The “Neuropsychological Theory of Color Vision” in action: Facilitation of dyslexia psyhconeurorehabilitation based upon psychoneuro-education

نویسندگان [English]

  • Elham Kouti 1
  • amir mohammad shahsavarani 2
چکیده [English]

Objective: One of the most important bases of growth and development in individual and social life is learning. Today, learning disorders are considered as great obstacles to academic achievement and learning of individuals. The aim of the present study was to evaluate the effectiveness of “The Neuropsychological Theory of Color Vision” in rehabilitation of dyslexia.
Method: In this quasi-experimental study, 30 female and male primary school students were selected and randomly assigned to equal groups of experiment and control. Both groups received twelve 45-minute sessions of phonological awareness training; the experiment group differed in the method of training which based on The Neuropsychological Theory of Color Vision. Assessment instruments comprised WISC-R and Test for reading and dyslexia (NAMA).
Results: Analysis of results with the use of ANCOVA revealed that experiment group, was significantly better in the amount of improvement in reading, comparing to the control group.
Conclusion: Findings of the study approved that The Neuropsychological Theory of Color Vision has the potential of effectiveness on improvement of dyslexia in primary school students. Limitations, action scope, and future viewpoints of implementation of this important approach were explained on academic achievement and improvement of effect size of the psychotherapy and psyhconeurorehabilitation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Learning disorders
  • dyslexia
  • neuropsychological theory of color vision
  • phonological awareness
  • psychoneuro-education
  • psyhconeurorehabilitation

مراجع

انجمن روانپزشکی آمریکا (2013)؛ راهنمای تشخیصی و آماری اختلال­های روان DSM-5. ترجمه فرزین. رضاعی، سیدعلی.؛ فخرایی، آتوسا؛ فرمند، علی.؛ نیلوفری، ژانت.؛ هاشمی آذر و فرهاد. شاملو. تهران، ایران: انتشارات ارجمند.
دلاور، علی (1392)؛ روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی (ویراست چهارم). تهران، ایران: نشر ویرایش.
زریقات، ابراهیم و صالح، محمد (2004)؛ اثر استعمال فلاتر الکروماجین علی تحسین صعوبه القراءة. المؤتمر السنوی الحادی العشر لمرکز الأرشاد النفسی- جامعة عین شمس.
السون، ام. اچ؛ و هرگنهان، بی. آر. (2009)؛ مقدمه­ای بر نظریه­های یادگیری. ترجمه ع. الف. سیف، 1388. تهران، ایران: نشر دوران.
شکوهی یکتا، محسن و پرند، اکرم (1385)؛ ناتوانی‌هاییادگیری. تهران، ایران: نشر تیمور زاده.
شهیم، سیما. (1371)؛ هنجاریابی مقیاس هوشی وکسلر کودکان در شیراز. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 13-14: 123-154.
شهیم، سیما و هارون رشیدی، همایون (1386)؛ مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی در مقیاس تجدیدنظر شده هوشی وکسلر، آزمون دیداری حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی مت. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 9(32): 61-90.
صفرپوردهکردی، ندا؛ وفایی، مریم و افروز، غلامعلی (1390)؛ مقایسه سرعت نامیدن و عملکرد مؤلفه‌های سه‌گانه حافظه فعال در کودکان نارساخوان و عادی. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11(1):1-21.
عسگری، رقیه؛ یاریاری، فریدون و کدیور، پروین (1386)؛ کاربرد نرم­افزار آموزشی میلاد بر مبنای مدل نظریه عصب روان­شناختی بینایی رنگ­ها. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 7(2): 187-210.
فارابی، مریم؛ بیاضی، محمد حسین و تیموری، سعید (1389)؛ تأثیر آموزش مهارت­های آگاهی واج­شناختی بر بهبود عملکرد خواندن دانش­آموزان مشکوک به نارساخوانی. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی. 10(4): 335-342.
فریار، اکبر و رخشان، فریدون (1381)؛ ناتوانی­های یادگیری: مفاهیم و کاربردها. تهران، ایران: انتشارات امیرکبیر.
نظری، سمیه و سیاحی، حیدر (1391)؛ بازی­های حرکتی و بهبود ادراک دیداری کودکان اختلال یادگیری: مطالعه موردی. اولین همایش ملی روان­شناسی تربیتی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران.
هومن، حیدر علی (1384)؛ شناخت روش علمی در علوم رفتاری. تهران، ایران: انتشارات پیک فرهنگ.
Decker, S.; Allen, R. & Choca, J. P. (2006); Construct validity of the Bender-Gestalt II: Comparison with Wechsler intelligence scale for children-III. Perceptual and Motor Skills, 102: 133-141.
Farrag, .A. F.; Khedr. E. M. & Abel Naser, W. (2002); Impaired parvocellular pathway in dyslexic children. Neurology. 9: 359-363.
Fletcher, J. M.; Reid Lyon, G.; Fuchs, L. S. & Barnes, M. A. (2007); Learning disabilities: from identification to intervention. New York, NY, USA: Guilford Press.
Gresham, F. M. (2002); Responsiveness to Intervention: An Alternative Approach to Identification of Learning Disabilities. New York, NY, USA: Erlbaum.
Harris, D. & Susan, J. (1998). A comparative study with the intuitive colorimeter. Opt today, 38: 15-28.
Jeanes, R.; Busby, A.; Mortine, J.; Lewis, E.; Stevenson, N.; Pointon, D. & Wilkins, A. (1997); Prolonged use of colored overlays for classroom reading. British Journal of Psychology, 88: 531-549.
Kamhi, E. A. (1992). How to Increase Reading Ability (6th Ed.). New York, NY, USA: McKay.
Ku, K. Y. L. (2015); Education learning theory. In Wright, J. W., International Encyclopedia of social sciences (2nd Ed.), Vol. 7, pp. 238-245. Waltham, MA, USA: Elsevier.
Lerner, J. (1997); Learning Disabilities. New York, NY, USA: Houghton Mifflin.
Lewis, E.; Wilkins, A.; Smith, F.; Rowland, E. & Tweedie, W. (2001); Colored overlays and their benefit for reading. Research in Reading, 24: 41-64.
McQuillan, M. K. (2010); Guidelines for Identifying Children with Learning Disabilities. Hartford, CT, USA: Connecticut State Department of Education.
Northway, N. (2003); Predicting the continued use of overlays in school children a comparison of the developmental eye movement test and the rate of reading test. Ophthalmic and Physiological Optics, 23: 457-464.
Schuchardt, K.; Macheler, C. & Hasselhorn, M. (2009); Working memory deficit in children with specific learning disorders. Journal of Learning Disabilities, 41(6): 514-523.
Scott, L.; McWhinnie, H.; Taylor, L.; Stevenson, N.; Irons, P.; Lewies, E. and et al. (2002); Coloured overlays in schools: Orthotic and optometric findings. Ophthalmic and Physiological Optics, 22: 156-165.
Stein, J. F. (2001); A visual defect in Dyslexia? In R. I., Nicolson and A. J., Fawcett (eds.), Dyslexia in children: Multidisciplinary perspectives. London, UK: Harvester Wheatsheaf.
Steinbrink, C. & Klatte, M. (2008); Phonological working memory in German children with poor reading and spelling abilities. Dyslexia. 14 (4): 271-290.
Waldie, M. & Wilkins, A. (2004a); How big does a coloured overlay have to be? Ophthalmic and Physiological Optics, 24: 57-60.
Wilkins, A. (2003); Reading through color: How Coloured filters can reduce reading. London, UK: Wiley.
Wilkins, A. J.; Evans, B. J. W.; Brown, J.; Busby, A.; Wingield, A. E.; Jeanes, R. & Bald, J. (1994); Double masked placebo-controlled trial of precision spectral filters in children who use colored overlays. Ophthalmic and Physiological Optics. 14: 365-370.
 
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار