بررسی رابطه بین سبک‌های حل مسأله و اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی: نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک­های حل مسأله و اهمال­کاری تحصیلی با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان دوره متوسطه صورت پذیرفت.
روش: روش این پژوهش توصیفی – همبستگی با استفاده از تحلیل مسیر در مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. شرکت‌کنندگان در پژوهش 334 نفر (171 دختر و 163 پسر) دانش­آموز دبیرستانی شهرستان زابل بودند که بر اساس روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. به‌منظور بررسی متغیرهای پژوهش، هر یک از شرکت‌کنندگان، پرسش­نامه­های سبک­های حل­مسأله (کسیدی و لانگ، 2006)، خودکارآمدی تحصیلی (مورگان و جینکز، 1999) و پرسشنامه اهمال­کاری تحصیلی (سولومون و راث بلوم، 1984) را تکمیل نمودند.
یافته‌ها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی بین سبک­های درماندگی، خلاقیت و اهمال­کاری تحصیلی دانش­آموزان، نقش میانجی­ را ایفا می­کند. همچنین، سبک­های گرایش به حل­مسأله و اعتماد به حل مسأله به‌صورت غیرمستقیم و از طریق خودکارآمدی تحصیلی، اهمال­کاری تحصیلی دانش­آموزان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نتیجه‌گیری: معانی ضمنی یافته­های پژوهش حاضر این است که از طریق شناسایی سبک­های حل­مسأله دانش‌آموزان می­توان در راستای بهبود و افزایش خودکارآمدی آنها اقدام کرد که نتیجه آن کاهش اهمال­کاری دانش­آموزان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The prediction of students’ academic procrastination based on problem solving styles with mediation academic self-efficacy

نویسندگان [English]

  • Farhad khormaei 1
  • mostsfa zaboli 2
چکیده [English]

The present study examined the relationship between problem-solving styles and academic procrastination with the mediation of academic self-efficacy among high school students. This research method is descriptive - correlation using structural equation modeling and path analysis. Participants of this study consisted of 334 high school students (171 females and 163 males) who were recruited from all high schools of Zabol city via multistage random cluster sampling method. In order to study research variables, each participant completed problem solving styles questionnaire (Cassidy & Long, 2006), self-Efficacy study questionnaire (Morgan & jinks, 1999) and academic procrastination questionnaire (Solomon & Rothblum, 1984). The reliability of research instruments was determined by Cronbach's alpha coefficient and their validity was attained through internal correlation. The results of reliability and validity of the tests were acceptable. The results of path analysis indicated that academic self-efficacy plays the role of a mediator between helplessness styles, creativity and academic procrastination. Moreover, the approach Style and Confidence Style of problem-solving indirectly and through educational self-efficacy affected academic procrastination. Identifying students' problem-solving styles can improve and increase self-efficacy which it leads to the decrease of procrastination among students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • problem-solving styles
  • Academic self-efficacy
  • academic procrastination
امیریان، سیده خدیجه. (1392). رابطه درماندگی آموخته‌شده با پیشرفت تحصیلی: نقش میانجی‌گری اهمال‌کاری تحصیلی و اضطراب امتحان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه فردوسی.
بدری گرگری، رحیم؛ فتحی آذری، اسکندر و محمدی، نادر. (1393). «رابطه‌ی خود بخششی و عواطف مثبت و منفی با تعلل ورزی تحصیلی دانش‌آموزان سوم متوسطه». مجله روانشناسی مدرسه، 3(1)، 145-153.
دهقانی، یوسف. (1387). پیش‌بینی اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای خودتنظیمی در یادگیری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
رحیمی، فیروزه. (1394). مقایسه اثربخشی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و صبر بر اهمال‌کاری تحصیلی دانش آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز.
رحیمیان بوگر، اسحاق و روحانی پور، شیدا. (1394). «اهمال‌کاری تحصیلی در دانشجویان: نقش پیش‌بین عوامل جمعیتی و روانشناختی». دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 3(4)، 1-19.
زارعی، جعفر. (1394). رابطه بین خود کارآمدی انطباق با پرخاشگری همسالان و رضایت از مدرسه: نقش واسطه‌گری اضطراب اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز.
سیمیاران، کوثر، سیمیاران، قاسم. (1390). «بررسی اثربخشی آموزش خودکنترلی بر کاهش سهل‌انگاری نوجوانان دختر پایه دوم متوسطه شهر تهران». پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 1(3)، 20-35.
صباغیان، زهرا. (1384). «مدرسه و تقویت نشاط و امید به زندگی». مجله پیوند انتشارات انجمن اولیا و مربیان، 309-311.
قراباغی، حسن؛ امیرتیموری، محمدحسن و مقامی، حمیدرضا. (1390). «بررسی رابطه خلاقانه با خودکارآمدی رایانه‌ای در دانشجویان کارشناسی رشته‌ی تکنولوژی آموزشی دانشکده‌ی روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی». ابتکار و خلاقانه در علوم انسانی، 1(2)، 152-178.
مرتضایی، زینب. (1390). بررسی شیوع اهمال‌کاری تحصیلی در دانشجویان فردوسی و رابطه آن با میزان آشنایی با راهبردهای یادگیری و مهارت‌های حل مسأله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه فردوسی.
Altunsoy, S. (2010). “An Assessment of the factors that Influence Biology teacher Candidates, Levels of Academic self-efficacy”. Social and Behavior Science, 16, 5377-2382.
Altunsoy, S.; Gotmen, O.; Ekici, G.; Atike, A. D. and Gotmen, A. (2012). “An Assessment of the Factors that Influence Biology teacher Candidates, Levels of Academic self-efficacy”. Procedia social and behavior science, 2(2), 2377-2382.
Asikhia, O. A. (2010). “Academic Procrastination in mathematics: Causes, Dangers and Implications of Counseling for Effective Learning”. International education studies, 3(3): 201-205
Balkis, M. and Dura, E. (2007). “The evaluation of major characteristics and aspects of the Procrastination in the flamwork of psychological counseling and guidance”. Education sciences: theory and practice, 7, 367-385.
Balkis, M. and Dura, E. (2009). “Prevalence of Academic Procrastination Behavior among Preservice teacher and its Relationship with Demographic and Individual Preference”. Journal of theory and practice in education, 5(1), 18-32.
Bandura. A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY, USA: W. H. Freeman.
Cain, S.; Bardone Cone, M.; Abramson, Y.; Vohs, D. and Joiner, E. (2008). “Refining the Relationships of Perfectionism, Self-efficacy, and Strees to Dieting and Binge Eating: Examining the Appearance, Interpersonal, and Academic Domaines”. Interational Journal of Eating Disorders, 41(8), 21-713.
Cassidy, T. and Long, C. (1996). “Problem-Solving Style, Stress and Psychological Illness: Develoment of a multifactorial measure”. British Journal of Clinical Psychology, 35, 265-277.
D’Zurilla, T.J. and Nezu, AM. (2001). Problem-solving therapy. In: Dobson KS, editor. Handbook of genitive-behavioral therapies.2 Ed. New York, NY: Guilford Press, Icacy
Dunn, K.E. (2013). “Why wait? The influence of academic self-Regulation, Intrinsic Motivation, and statistics anxiety on Procrastination in online statistics”. Innovative higher education. 39, 33-44.
Effert, B. and Ferrari, J. (1989). “Decisional procrastination: examing personality correlates”. Journal of Social Behavior and Personality, 56, 478-484.
Ellis, A. and Knaus. W. (2002). Overcoming Procrastination. New York: New American library.
Ellis, A. and Knaus. W.J. (1977). Overcoming Procrastination. New York: Signet Books.
Ellis, A. and Knaus. W.J. (1979). Overcoming Procrastination. New York: institute for rational living.
Ferrari, J. R. (1991). “Compulsive procrastination some self Reported characteristics”. Psychology report, 68, 455-458.
Ferrari, J. R. (1991). “Self-handicapping by procrastinators: Protecting self-esteem, social- esteem, or both?”, Journal of Research In Personality, 25, 254-261.
Ferrari, J.R.; Parker, J.T. and Ware, C.B. (1992). “Academic procrastination: Personality correlates with Myers-Briggs self-efficacy, and academic locus of control”. Journal of Social Behavior and Personality, 7, 495-502.
Ferrari, J.; Johnson, J. and MC Comwn, W. (1995). Procrastination and Task Avoidance. Berline: Springer Perss.
Haycock, L.A.; Mc Carthy, P. and Skay, C.L. (1998). “Procrastination in college students: the role of self- efficacy and anxiety”. Journal of counseling and development, 76, 317-324.
Hen, M. and Goroshit, M. (2014). “Academic procrastination, emotional intelligence, academic self – efficacy and GPA: A comparison between students with and without learning disabilities”, Journal of Learing Disabilities, 47, 116-124.
Hoffman, B. and Schraw, G. (2009). “The influence of self-efficacy and working memory capacity on problem-solving efficacy”. Learning and Individual Difference, 19, 91-100.
Kaplan, A.; Gheen, M. and Midgley, C. (2002). “Classroom goal structure and student disruptive behavior”. British Journal of Educational Psychology, 72, 191-211.
Karademas, E. and Kalantzi, A. (2004). “The stress process, self-efficacy expectation, and psychological health”. Personal and Individual Differences, 37, 1033-1043.
Klassen, R.M.; Krawchuk, L.L. and Rajani, S. (2008). “Academic Procrastination of undergraduates: Low Self-efficacy to self-regulate predicts higher levels of Procrastination”. Contemporary Educational Psychology, 33, 915-931.
Knaus, W. (2010). End procrastination now, new York: MC graw hill professional.
Lakshiminarayan, N.; Potdar, S. and Reddy, S. G. (2013). “Relationship between procrastination and academic performance among a group of undergraduate dental students in India”. Journal of Dental Education, 77, 524-528.
Lay, C.H. and Brokenshire, R. (1997). “Conscientiousness, procrastination, and person-task characteristics in job searching by unemployed adults”. Current Psychology: Developmental. Learning. Personality. Social Spring, 16 (1), 83-96.
Maddux J.E. (1995). “Self- efficacy theory: an introduction, and adaptaion, and adjustment theory”. Research and Application, 5, 3-36.
Mahasenth, A. (2013). “The relationship between multiple intelligence and self-efficacy among sample of Hashemite university students”. International Journal of Education and Research, 1, 1-15.
Martin, T.R.; Flett, G.L.; Hewitt, P.L.; Krames, L. and Szanto, G. (1996). “Personality correlates of depression and health symptoms: A test of a self-regulation model”. Journal of Research In Personality, 30(2), 264-277.
Mathisen, G.E. and Bronnick, K.S. (2009). “Creative self-efficacy: an intervention study”. International Journal Of Educational Research. 48(1), 21-29.
Maydeu-Olivares, A. and D’Zurilla, T.J. (1996). “A Factor- Analytic Study of Social Problem-Solving Inventory: An Integration Of and Data”. Cognitive Therapy and Research, 20, 115-133.
Milgram, N.A. (1987). The many faces of Procrastination: Implications and Recommendation for Counselors in Proceeding of the Annual International Council of Psychology Convention, online available: Www. Eric. Ed.Gov.
Pajares, F. and Schunk, D.H. (2001). “Self-beliefs and school success: Self-efficacy-concept and school achievement international perspective on individual difference”. Journal of Educational Psychology, 98, 203-222.
Pajares, F. (2002). “Gander and perceived Self-efficacy in self-regulated learning”. Theory into Pracatice, 91, 116-125.
Perrin, C. J.; Miller, N.; Haberlin, A.T.; Meindl, J.N. and Neef, N.A. (2011). Measuring and Reducing College students procrastination. The Journal of Appleid Behavior Analysis, 44, 463-474.
Pintrich, P.R. and De Groot, E.V. (1990). “Motivational and self- Regulated Learning Components of Classroom Academic performance”. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33-40.
Rabin, L.A.; Fogel, J. and Nutter-upham. K.E. (2011). “Academic procrastination in college students: the role of self-reported executive function”. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 33(3), 167-177.
Schraw, G.; Wadkins, T. and Olafson, L. (2007). “Doing the thing we do: A grounded theory of academic procrastination”. Journal of Educational Psychology, 99(1), 12-25.
Schunk, D. H. and Pajares, F. (2002). The development of Academic Self-Efficacy in a. Wigfield & J. Eccles (Eds.), Development of achievement motivation (pp.15-31). San Diego, CA: Academic Press.
Seligman, M.E.P. (1975) Help lessness. San Francisco: Freeman.
Seo, E.H. (2008). “Self-effecacy as a Mediator in Relationship between self-oriented perfectionism and Academic Procarastinaton”. Social Behavior and personality, 36, 753-764.
Solomon, L.J. and Rothblum. E. D. (1984). “Academic Procrastination: Frequency And Cognitive- Behavioral Correlates”. Journal of Counseling Psychology, 31(4), 503-509.
Stell, P. (2007). “The nature of procrastination: A Mental-Analytic and Theoretical Review of Auintessential Self- Regulatory failure”. Psychological Bulletin. 133(1), 65-94.
Strunk, K.K. and Stell, M.R. (2011). “Relative contributions of self-efficacy, self-Regulation, and self-Handicapping in Predicting Student Procrastination”. Psychological reports, 109, 983-989.
Tice, DM. and Baumeister, RF. (1997). “Longitudinal study of procrastination, performance, stress, and health: The costs and benefits of dawdling”. Psychological Science, 8, 454-458.
Troia, G.A. (2009). Instruction and assessment for struggle on writers. A devision Guildford Publications, Inc.
Vohs, K. and Baumeister, R. (2011). Under standing self regulation: handbook of self regulation. New York: Guildford press.
Zimmerman. B. (1990). “Self Regulated Learning and Student Academic Learning and Achievement”. Journal of education psychology, 81(1), 3-17.